Στη λύση-μονόδρομο για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης προσανατολίζεται πλέον η Ε.Ε., έπειτα από αρκετές παλινωδίες και διαβουλεύσεις για το φυσικό αέριο, και ενώ διάφορα συμφέροντα που αντιτίθενται στο κοινό καλό των Ευρωπαίων πολιτών, προωθούσαν -και μέχρι τώρα επέβαλλαν- τη δική τους ατζέντα.
Ωστόσο όπως φαίνεται η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επανήλθε στη λογική και με σημερινές της δηλώσεις τονίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να θέσει προσωρινό ανώτατο όριο τιμών για το φυσικό αέριο μέχρι να εισαχθεί νέος δείκτης στην αγορά. Πρόκειται για μια «ήττα» της γερμανικής πολιτικής και της ηγεμονίας που προσπαθεί να επιβάλλει στην Ε.Ε.
Το πλαφόν γίνεται πράξη, δηλαδή, μιας πρόταση που έκανε πρώτη η ελληνική κυβέρνηση και έγινε ευρέως αποδεκτή από την πλειοψηφία των κρατών-μελών της Ε.Ε. και μια εξέλιξη την οποία είχε προοιωνίσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Bloomberg, οπότε και είχε αναφέρει ότι η «επιβολή ανώτατου ορίου στις τιμές του φυσικού αερίου είναι ένα αναπόφευκτο βήμα».
Κυβερνητικές πηγές τονίζουν στο Newsbomb.gr για αυτή την εξέλιξη ότι «είναι καλοδεχούμενη», αν και «άργησε πάρα πολύ». Κάλλιο αργά παρά ποτέ όμως, οπότε και η υιοθέτηση του μέτρου αναμένεται να προσφέρει μεγάλη ανακούφιση στα ήδη επιβαρυμένα νοικοκυριά από το ράλι στις τιμές της ενέργειας.
Η Φον ντερ Λάιεν είπε επίσης ότι θα διευκρινίσει σε επιστολή της προς τους ηγέτες της ΕΕ που συναντώνται στην Πράγα από την Πέμπτη ότι η ΕΕ πρέπει να θέσει σε εφαρμογή ένα κοινό σύστημα προμηθειών της ΕΕ για την ενέργεια. Η ανακοίνωση της «σιδηράς κυρίας» της ΕΕ έρχεται μετά τα ομαδικά πυρά που δέχθηκε η Γερμανία ότι κάνει το δικό της παιγνίδι μετά την ανακοίνωση του Βερολίνου για πακέτο στήριξης ύψους 200 δισεκατομμυρίων ευρώ με στόχο την προστασία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.
«Μετά τον χειμώνα θα ξαναγεμίσουμε τους ταμιευτήρες μας και εφόσον διαπιστώσουμε ότι πάλι στην παγκόσμια αγορά το ένα μέλος της ΕΕ προσπαθεί να ξεπεράσει το άλλο σε προσφορές, στέλνοντας τα ύψη τις τιμές της ενέργειας, θα πρέπει να έχουμε κοινή προμήθεια, αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί», είπε.
Πώς φτάσαμε στο «ναι»
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα η πίεση των 15 κρατών που συντάσσονται με την πρόταση της Ελλάδας έγινε εντονότερη, με μια επιστολή προς την επίτροπο για την Ενέργεια, Κάντρι Σίμσον, ζητώντας να συμπεριληφθεί στην επερχόμενη νομοθετική πρόταση της Κομισιόν το πλαφόν στο φυσικό αέριο ανεξαρτήτως προελεύσεως, καθώς η Ε.Ε. αρχικά το αποδεχόταν μόνο για το ρωσικό.
Θυμίζεται ότι την προηγούμενη εβδομάδα η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κοινοποίησε την απόφασή της να μην προταθεί ένα ανώτατο όριο τιμών στις εισαγωγές φυσικού αερίου – γεγονός που δημιούργησε και τη δυσαρέσκεια μεταξύ των κρατών μελών.
Η Επιστολή των 15 στην Κομισιόν
Δεκαπέντε χώρες της ΕΕ υπέγραψαν επιστολή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την οποία της ζητούν να παρουσιάσει πρόταση για πλαφόν στη χονδρική τιμή του φυσικού αερίου.
Η επιστολή, η οποία συντάχθηκε με πρωτοβουλία της Ελλάδας, της Ιταλίας, του Βελγίου και της Πολωνίας απευθυνόταν στην επίτροπο Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον και την υπογράφουν οι υπουργοί ενέργειας του Βελγίου, της Βουλγαρίας, της Κροατίας, της Γαλλίας, της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Μάλτας, της Πορτογαλίας, της Πολωνίας, της Ρουμανίας, της Σλοβακίας, της Σλοβενίας και της Ισπανίας.
«Η ενεργειακή κρίση που ξεκίνησε το περασμένο φθινόπωρο έχει επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου και τώρα προκαλεί αβάσταχτες πληθωριστικές πιέσεις που πλήττουν σκληρά τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις μας. Αναγνωρίζουμε τις προσπάθειες που κατέβαλε η Επιτροπή και τα μέτρα που έχει προτείνει για την αντιμετώπιση της κρίσης. Όμως δεν έχουμε ακόμη αντιμετωπίσει το σοβαρότερο πρόβλημα όλων: Τη χονδρική τιμή του φυσικού αερίου. Το ανώτατο όριο τιμών που έχει ζητηθεί από την αρχή από έναν συνεχώς αυξανόμενο αριθμό κρατών μελών είναι το μόνο μέτρο που θα βοηθήσει κάθε κράτος-μέλος να μετριάσει την πληθωριστική πίεση, να διαχειριστεί τις προσδοκίες και να παράσχει ένα πλαίσιο σε περίπτωση πιθανών διαταραχών του εφοδιασμού και να περιορίσει τα επιπλέον κέρδη στον κλάδο», ανέφεραν στην επιστολή τους οι υπουργοί ενέργειας και στη συνέχεια επισημαίνουν τα εξής:
«Το ανώτατο όριο θα πρέπει να εφαρμόζεται σε όλες τις συναλλαγές χονδρικής φυσικού αερίου και να μην περιορίζεται στις εισαγωγές από συγκεκριμένες δικαιοδοσίες. Μπορεί να σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζει την ασφάλεια του εφοδιασμού και την ελεύθερη ροή φυσικού αερίου εντός της Ευρώπης, επιτυγχάνοντας παράλληλα τον κοινό μας στόχο για μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου. Αυτό το ανώτατο όριο αποτελεί προτεραιότητα και μπορεί να συμπληρωθεί με προτάσεις για την ενίσχυση της χρηματοοικονομικής εποπτείας της αγοράς φυσικού αερίου και την ανάπτυξη εναλλακτικών σημείων αναφοράς για την τιμολόγηση του φυσικού αερίου στην Ευρώπη».
Το γερμανικό σχέδιο που προκάλεσε αντιδράσεις
Ο Καγκελάριος Όλαφ Σολτς υπεραμύνθηκε του σχεδίου της κυβέρνησής του. «Τα μέτρα που λαμβάνουμε είναι δικαιολογημένα. Δεν είναι μεμονωμένα και έχουν υιοθετηθεί και σε άλλες χώρες. Όπως πολλές άλλες χώρες, θα κάνουμε το ίδιο με το φυσικό αέριο. Κάποιοι έχουν μπει από καιρό στη διαδικασία να κάνουν ακριβώς αυτό που σχεδιάσαμε για φέτος και για τα επόμενα δύο χρόνια, με μεγάλη υποστήριξη και μέτρα», δήλωσε κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε με τον πρωθυπουργό της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε.
Αντιμετωπίζοντας βαριές πιέσεις από τη βιομηχανία και τους καταναλωτές, όπως επίσης και από τους ψηφοφόρους στις περιφερειακές εκλογές της Κάτω Σαξονίας την Κυριακή, ο Σολτς επιμένει στο σχέδιό του για να μετριάσει τον αντίκτυπο της εκτίναξης των τιμών της ενέργειας. Στην Ρώμη, όπως και στο Παρίσι μεταξύ άλλων, επιμένουν για την ανάγκη αλληλεγγύης και αντιδρούν στη μονόδρομη εστίαση του Βερολίνου στις γερμανικές και όχι στις προτεραιότητες της ΕΕ
«Γαλλο-ιταλικό μπλοκ» κατά του Βερολίνου
Η γερμανική κίνηση πυροδότησε φωνές διαμαρτυρίας από τους Ιταλούς και Γάλλους Επιτρόπους στην ΕΕ, Πάολο Τζεντιλόνι και Τιερί Μπρετόν, σύμφωνα με το Politico. Η γαλλοϊταλική καταγγελία κατά της Γερμανίας είναι ότι το Βερολίνο θα πλήξει την κοινή αγορά της ΕΕ, θέτοντας τις γερμανικές εταιρείες που χρηματοδοτούνται από το κράτος σε αθέμιτο πλεονέκτημα έναντι των αντιπάλων τους.
Τζεντιλόνι και Μπρετόν «έριξαν χειροβομβίδα» εναντίον του Σολτς το βράδυ της Δευτέρας, γράφοντας ένα άρθρο για μια σειρά εφημερίδων που ζητούσαν αλληλεγγύη και κοινή ευρωπαϊκή προσέγγιση για την επίλυση της ενεργειακής κρίσης. Λίγες μέρες πριν από τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στην Πράγα, ζήτησαν «αμοιβαία εργαλεία σε ευρωπαϊκό επίπεδο» τα οποία φαινόταν να υποδηλώνουν το είδος των από κοινού εγγυημένων δανείων που χρησιμοποιήθηκαν για να βοηθήσουν στην πανδημία του κορονοϊού.