Αν και στην αγορά των ταχυμεταφορών δραστηριοποιούνται πάνω από 500 επιχειρήσεις, τέσσερις είναι αυτές που κατέχουν μερίδιο σχεδόν 80% στην διακίνηση αντικειμένων. Ποιοι έχουν την ευθύνη για τη λειτουργία τους.
Η αγορά των ταχυμεταφορών δοκιμάζεται στο δεύτερο lockdown και αντίστοιχα δοκιμάζει τα νεύρα και τις αντοχές όσων χρειάστηκαν τις υπηρεσίες τους. Χιλιάδες καταναλωτές αναφέρουν τις δυσάρεστες εμπειρίες που βιώνουν αυτό το διάστημα στα κοινωνικά δίκτυα βαθμολογώντας με τους χειρότερους βαθμούς τις υπηρεσίες τους ενώ και επιχειρήσεις όπως το Βιβλιοπωλείο Πολιτεία “ξεμπροστιάζουν” τις εταιρείες courier κατηγορώντας τες ότι αποδείχθηκαν κατώτερες των περιστάσεων.
Ο θαυμαστός κόσμος των ταχυμεταφορών
Σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων το 2018 – πλέον πρόσφατη χρονιά για την οποία υπάρχουν ετήσια στοιχεία – στην ελληνική αγορά δραστηριοποιούνταν 524 επιχειρήσεις με Γενική Άδεια (κυρίως ταχυμεταφορές) από τις οποίες οι 63 είχαν αδειοδοτηθεί εκείνη την χρονιά. Μετά το 2012 όπου λόγω της οικονομικής ύφεσης ο αριθμός των εταιρειών είχε μειωθεί σημαντικά (389 επιχειρήσεις) τα επόμενα χρόνια παρουσίασε αύξηση τόσο στον αριθμό των εταιρειών όσο και των απασχολούμενων και την τελευταία τριετία έχει σταθεροποιηθεί πάνω από τις 500 επιχειρήσεις.
Το πλέον ενδιαφέρον είναι ότι από την συνολική αγορά των ταχυμεταφορών μόνο τέσσερις είναι αυτές που ελέγχουν πάνω από το 50% της ελληνικής αγοράς σε ότι αφορά στον κύκλο εργασιών του κλάδο και περίπου το 80% των διακινηθέντων αντικειμένων.
Συγκεκριμένα σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε στην Βουλή πριν από δύο χρόνια η τότε διοίκηση της ELTA Courier η μεγαλύτερη εταιρεία του κλάδου είναι η ACS (20,37% το μερίδιο της το 2017 από πλευράς εσόδων και 27,4% από πλευράς διακινούμενων αντικειμένων) με δεύτερη την Γενική Ταχυδρομική (15,95% έσοδα, 21,3% αντικείμενα) τρίτη τα ELTA Courier (10,81% έσοδα, 17,5% αντικείμενα) και τέταρτη την SPEEDEX (8,42% έσοδα, 12,6% αντικείμενα).
Οι τέσσερις που κυριαρχούν στην αγορά των couriers
Θεόδωρος Φέσσας (ACS Courier)
Ο πρώην πρόεδρος του ΣΕΒ και ισχυρός άνδρας του ομίλου Quest είναι αυτός που ελέγχει και το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς ταχυμεταφορών μέσω της ACS Courier. Το 1981, την ίδια χρονιά που ο Θεόδωρος Φέσσας θα δημιουργούσε μαζί με την πρώην σύζυγο του Έφη Κουτσουρέλη την Info Quest θα δημιουργούνταν και η ACS Courier η οποία εντάχθηκε στον όμιλο Quest το 1999 μέσω της Ergodata. Μία κίνηση που ήρθε στα χρυσά χρόνια στο χρηματιστήριο των ελληνικών tech business (Info Quest, Πουλιάδης και Συνεργάτες και Altec, με την πρώτη να διασώζεται έως τις μέρες μας) που αποδείχθηκε στην πορεία ότι θα παρείχε σημαντικές συνέργειες στον όμιλο όπως εξελίχθηκε. Με κορυφαίες συνεργασίας στον τομέα τεχνολογίας όπως η Apple και την Xiaomi καθώς και με ένα από τα μεγαλύτερα ηλεκτρονικά καταστήματα Ελλάδα, το you.gr, το πανελλαδικό δίκτυο της ACS προσέφερε σημαντική ενίσχυση σε έναν ιδιαίτερα ανταγωνιστικό τομέα.
Για τον Θεόδωρο Φέσσα τα τεκταινόμενα στην αγορά των ταχυμεταφορών του προκάλεσαν αρκετές φορές πονοκέφαλο, ως μία από τις παλαιότερες εταιρείες στον χώρο η ACS υπήρξε η δεξαμενή ανθρώπων για την δημιουργία και την στελέχωση ανταγωνιστικών εταιρειών που προέκυψαν στην συνέχεια. Στις ομηρικές δικαστικές μάχες που έφθασαν έως τον Άρειο Πάγο οι συνεργάτες – πράκτορες κατηγορούσαν τον ισχυρό άνδρα του ομίλου Quest ότι χρησιμοποιούσε για ίδιο όφελος το δίκτυο των συνεργατών για πωλήσεις υπηρεσιών και αντικειμένων άσχετα με τις ταχυμεταφορές από κινητή τηλεφωνίας (σ.σ. είχε πάρει την τέταρτη άδεια κινητής τηλεφωνίας και είχε δημιουργήσει την Q – Telecom) έως δορυφορικών συστημάτων (Unitel) και ίντερνετ (HOL).
Μπορεί σήμερα ο Θεόδωρος Φέσσας να είναι ο επικεφαλής της μεγαλύτερης εταιρείας courier όμως τα πράγματα δεν ήταν πάντα έτσι. Δυσαρεστημένοι συνεργάτες αποχωρούσαν μαζικά τα προηγούμενα χρόνια παίρνοντας μαζί τους και σημαντικά μερίδια.
Ο πρώην πρόεδρος του ΣΕΒ καταγράφηκε ως αρνητικός πρωταγωνιστής του κλάδου των ταχυμεταφορών την περασμένη Άνοιξη όταν η ACS προχώρησε σε έκτακτες χρεώσεις τις οποίες αναγκάστηκε να πάρει πίσω μετά από την δημόσια κατακραυγή αλλά και τους ελέγχους της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου.
Ένας ελαιοπαραγωγός στο τιμόνι της Γενικής Ταχυδρομικής
Τάκης Βαρζάκος (Γενική Ταχυδρομική)
Η Γενική Ταχυδρομική δημιουργήθηκε το 1994 από τους Σπύρο Μαρτίνο και Νίκο Βεροιόπουλο, που σύμφωνα με πληροφορίες από την αγορά υπήρξαν στελέχη της ACS και από τους πρώτους franchisse της εταιρείας του κ. Φέσσα όταν ξεκίνησε να αναπτύσσει δίκτυο με συνεργάτες. Ο Νίκος Βεροιόπουλος μπορεί ακόμη και σήμερα να φαίνεται ως πρόεδρος της εταιρείας όμως εκείνος που κινεί τα νήματα είναι ο Τάκης Βαρζάκος.
Προερχόμενος και αυτός από την ACS ξεκίνησε ως σύμβουλος διοίκησης και στην συνέχεια απέκτησε και μετοχική συμμετοχή. Δεν είναι τυχαίο ότι όλα τα υπόλοιπα πρόσωπα στο Διοικητικό Συμβούλιο της Γενικής Ταχυδρομικής, πέρα από τον πρόεδρο, είναι τέσσερις γυναίκες με το επώνυμο Βαρζάκου. Επί των ημερών του η εταιρεία κατάφερε να περάσει στην πρώτη θέση έχοντας καταφέρει να πάρει έως και το 60% του πελατολογίου της ACS καθώς και ένα μεγάλο αριθμό συνεργατών της με σημεία εξυπηρέτησης. Η εταιρεία του κ. Φέσσα “μάτωσε” για να επανακαταλάβει την πρώτη θέση.
Για τους περισσότερους συνδικαλιστές των courier το όνομα του Τάκη Βαρζάκου αποτελεί κόκκινο πανί καθώς, σύμφωνα εκπροσώπους τους, στο παρελθόν υπήρξε μέγας κυνηγός τους αλλά και καταπατητής των εργασιακών σχέσεων προωθώντας ατομικές συμβάσεις .
Όπως και στην περίπτωση της ACS προβλήματα υπήρξαν και με αρκετούς συνεργάτες που διέθεταν σημεία εξυπηρέτησης φθάνοντας μάλιστα έως τα δικαστήρια. Ο ίδιος φωτογραφίζεται στον λογαριασμός του στο facebook πάνω σε ένα τρακτέρ και δηλώνει ελαιοπαραγωγός για το ευ ζην.
Από την πληροφορική στις ταχυμεταφορές
Μάριος Ερρίκος Τζαβάρας (Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΛΤΑ Courier)
Προερχόμενος από τον επιχειρηματικό χώρο ανέλαβε τον τελευταίο χρόνο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΛΤΑ Courier σε μία ιδιαίτερα δύσκολη εποχή για τον όμιλο. Η πρώτη του επιχειρηματική κίνηση ήταν η Unibrain στην οποία υπήρξε συνιδρυτής το 1986.
Η εταιρεία λογισμικού η οποία σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής είχε βλέψεις και για τον Nasdaq συγχωνεύθηκε το 2007 με την Ηellas On Line. Λίγα χρόνια νωρίτερα ο κ. Τζαβάρας ο οποίος κατείχε την θέση του Διευθύνοντος Συμβούλου είχε παραιτηθεί από την θέση του, για προσωπικούς λόγους, σύμφωνα με τον ίδιο και για λόγους διαφωνίας στρατηγικής με τον πρόεδρο σύμφωνα με καλά γνωρίζοντες.
O Μάριος Ερρίκος Τζαβάρας περιπλανήθηκε μεταξύ αρκετών θέσεων και χωρών τόσο στον χώρο της πληροφορικής όσο και των ΑΠΕ. Τελευταία θέση πριν έρθει στην ΕΛΤΑ Couriers ήταν αυτή του υπεύθυνου ανάπτυξης επιχειρηματικού λογισμικού της SingularLogic στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Το όνομα του ακούστηκε στην Βουλή την περασμένη Άνοιξη καθώς είχε ζητήσει με επιστολή του στον Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης να συμπεριληφθεί ο κλάδος των ταχυμεταφορών στις ΚΑΔ με τις πληττόμενες επιχειρήσεις, ένας κλάδος ο οποίος εργαζόταν πολύ παραπάνω την συγκεκριμένη περίοδο σε σχέση με πριν.
Το ρίσκο που βγήκε και ο αυξανόμενος κύκλος εργασιών
Δημήτρης Τάκης (Speedex)
Η Speedex είναι μία εταιρεία που άλλαξε κάμποσα χέρια μέχρι να καταλήξει σε αυτά του Δημήτρη Τάκη, επικεφαλής του ομίλου Σφακιανάκης. Δημιουργήθηκε το 1986 και το 2000 έγινε μέλος του ομίλου Φουρλή ενώ δύο χρόνια αργότερα στο μετοχικό της κεφάλαιο εισήλθε και ο Όμιλος Σφακιανάκη μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου.
Την δεκαετία του 2010 ο κλάδος εμπορίας αυτοκινήτου που είναι το βασικό αντικείμενο του ομίλου Σφακιανάκη (το πλέον ισχυρό σήμα του χαρτοφυλακίου είναι το Suzuki) δοκιμάζεται πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι θα πωλήσει την Speedex ώστε να μειώσει τον όλο και αυξανόμενο δανεισμό. Αντίθετα η Σφακιανάκης υπό τον κ. Τάκη εξαγοράζει και το υπόλοιπο ποσοστό που κατείχε ο όμιλος Fourlis το 2017.
Ο Δημήτρης Τάκης, γαμπρός του ιδρυτή του ομίλου Νίκου Σφακιανάκη από την κόρη του, Μιράντα Ευστρατία, προχώρησε πριν από ένα χρόνο ακριβώς σε μία ακόμη κίνηση που ξάφνιασε την αγορά καθώς μέσω δημόσιας πρότασης απέκτησε το σύνολο των μετοχών της Σφακιανάκης κλείνοντας μία χρηματιστηριακή ιστορία 23 ετών.
Υπό την καθοδήγηση του κυπριακής καταγωγής επιχειρηματία η Speedex μπορεί να βρίσκεται σήμερα στην τέταρτη θέση πίσω από την ΕΛΤΑ Courier όμως παραμένει μια κερδοφόρα εταιρεία με συνεχώς αυξανόμενο κύκλο εργασιών. Μάλιστα το 2019 άγγιξε τα 40 εκατ. ευρώ.