«Αν δεν πληρώσετε τώρα για να περιορίσετε την επισιτιστική κρίση, ίσως βρεθείτε αντιμέτωποι με ένα μεταναστευτικό κύμα άνευ προηγουμένου από βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή που θα σας κοστίσει πολύ πιο ακριβά», προειδοποιεί τους Ευρωπαίους ο Ντέιβιντ Μπίσλι, διευθυντής του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος
«Πληρώστε τώρα περισσότερα για την αντιμετώπιση της πείνας παγκοσμίως, αλλιώς αργότερα θα βρεθείτε μπροστά σε μια μεταναστευτική κρίση που θα την πληρώσετε πολύ πιο ακριβά». Αυτό είναι το μήνυμα που στέλνει ο Ντέιβιντ Μπίσλι, εκτελεστικός διευθυντής του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος (World Food Programme) του ΟΗΕ στους ισχυρούς της Ευρώπης, μέσω μιας ενδιαφέρουσας συνέντευξης που παραχώρησε στο Politico.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις στις διεθνείς αγορές τροφίμων, επιδεινώνοντας το ήδη σοβαρό πρόβλημα της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης με διακοπές στην αλυσίδα εφοδιασμού και αύξηση τιμών προϊόντων σε πολλές χώρες. Λόγω αυτών των εξελίξεων, στις πιο φτωχές περιοχές του πλανήτη που μαστίζονται από πείνα, υπάρχει πλέον μεγαλύτερος κίνδυνος να προκληθεί πολιτικό χάος, δημιουργώντας μια μεταναστευτική κρίση άνευ προηγουμένου, εξηγεί ο Μπίσλι.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ευρώπη πρέπει να αυξήσει επειγόντως τις δωρεές κονδυλίων για την αντιμετώπιση της επισιτιστικής κρίσης, αλλιώς θα βρεθεί αντιμέτωπη με τις συνέπειες. «Μας λείπουν δισεκατομμύρια…Αν δεν καταφέρουμε να εξασφαλίσουμε αυτή τη χρονιά μερικά επιπλέον δισεκατομμύρια δολάρια, θα έχουμε στον πλανήτη πείνα, αποσταθεροποίηση και μαζική μετανάστευση».
Ο Μπίσλι κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τους Ευρωπαίους ηγέτες καθώς οι κυβερνήσεις της Γηραιάς Ηπείρου καταρτίζουν σχέδια για την αντιμετώπιση της επισιτιστικής κρίσης που προέκυψε από τον πόλεμο. Η Ρωσία και η Ουκρανία είναι μεταξύ των μεγαλύτερων παραγωγών και εξαγωγέων σιτηρών του κόσμου. Ο πόλεμος και οι συνέπειές του στην εφοδιαστική αλυσίδα επηρεάζουν άμεσα τις χώρες που βασίζονται σε αυτές τις προμήθειες στη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Σύμφωνα με το Politico, οι μισές εισαγωγές σιτηρών της Αφρικής προέρχονται από την Ουκρανία και τη Ρωσία, που είναι παράλληλα και σημαντικός εξαγωγέας λιπασμάτων. Όσο για την Ουκρανία, οι εξαγωγές της έχουν «παγώσει» λόγω του πολέμου και η δυνατότητά της να συνεχίσει να καλλιεργεί τρόφιμα αυτή τη χρονιά κρέμεται από μια κλωστή.
Το φθινόπωρο, σύμφωνα με τον Μπίσλι, είναι η εποχή που θα αποκαλυφθεί ο πλήρης αντίκτυπος του πολέμου. «Αν νομίζετε ότι έχουμε τώρα κόλαση επί της γης, ακόμα δεν έχετε δει τίποτα. Αν αγνοήσουμε τη βόρεια Αφρική, η βόρεια Αφρική θα έρθει στην Ευρώπη. Αν αγνοήσουμε τη Μέση Ανατολή, η Μέση Ανατολή θα έρθει στην Ευρώπη», λέει χαρακτηριστικά. Κατά τη δική του εκτίμηση, οι οικονομικές συνθήκες που αντιμετωπίζουν αυτές οι περιοχές του κόσμου, είναι σήμερα χειρότερες απ’ ό,τι ήταν λίγο πριν Αραβική Άνοιξη.
Η επιδείνωση της κρίσης δεν επηρεάζει μόνο χώρες της βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, αλλά και πολλές άλλες στη ζώνη Σαχέλ, όπως ο Νίγηρας και η Μπουρκίνα Φάσο. Αν οι τιμές στις διεθνείς αγορές τροφίμων παραμείνουν στα ύψη, τα προβλήματα σε αυτές τις περιοχές, που ήδη λαμβάνουν σημαντική βοήθεια ετησίως από το WFP, θα πολλαπλασιαστούν. «Προειδοποιώ εδώ και χρόνια τα ανεπτυγμένα έθνη ότι το Σαχέλ θα καταρρεύσει αν δεν προσέξουμε», τονίζει ο Μπίσλι.
Ο εκτελεστικός διευθυντής του WFP επισκέφθηκε επειγόντως τις Βρυξέλλες όπου εχθές, Τρίτη, είχε συνομιλίες με δύο επιτρόπους, στο πλαίσιο της προσπάθειας του οργανισμού να συγκεντρώσει περισσότερα κονδύλια. Εξάλλου, όπως υπογραμμίζει ο Μπίσλι, αν η επισιτιστική κρίση βγει εκτός ελέγχου και ο κόσμος βρεθεί αντιμέτωπος με κρίσιμες ελλείψεις τροφίμων, ούτε η πλούσια Δύση θα μπορέσει να αποφύγει την πολιτική αναταραχη.
«Τι νομίζετε ότι θα συμβεί στο Παρίσι, το Σικάγο και τις Βρυξέλλες όταν δεν υπάρχει αρκετό φαγητό;» ρώτησε ο Μπίσλι τους παρευρισκομένους αυτήν την εβδομάδα σε ένα ανθρωπιστικό συνέδριο της ΕΕ που έλαβε χώρα στο Βασιλικό Μουσείο Καλών Τεχνών του Βελγίου. «Είναι εύκολο να κοιτάζεις αφ’ υψηλού την κατάσταση όταν δεν είσαι αυτός που πεινάει», συμπλήρωσε ο ίδιος.
Όπως εξηγεί ο εκτελεστικός διευθυντής του WFP, ο οργανισμός έχει έλλειμμα 8 δισεκατομμύρια δολάρια εξαιτίας της «τέλειας καταιγίδας» που δημιούργησε η πανδημία μαζί με τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης και τους πολέμους που μαίνονται σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Η σύγκρουση στην Υεμένη έχει ως αποτέλεσμα να εξαρτώνται περίπου 13 εκατομμύρια άνθρωποι από την επισιτιστική βοήθεια του ΟΗΕ για να επιβιώσουν. Ο πόλεμος στην Ουκρανία απειλεί να επιδεινώσει αρκετά την επισιτιστική κρίση.
Το 2021, το WFP αγόρασε το μεγαλύτερο μέρος των τροφίμων του από την Ουκρανία. Ωστόσο για τον Μπίσλι το άμεσο πρόβλημα που προκύπτει από την εξάρτησή του από την Ουκρανία δεν αφορά στην αλυσίδα εφοδιασμού, αλλά στην εκτίναξη των τιμών. Από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, οι τιμές των σιτηρών αυξήθηκαν κατά 19% παγκοσμίως, σύμφωνα με στοιχεία από το Business Insider. Εξαιτίας των ελλιπών κονδυλίων του, η σκληρή πραγματικότητα για το WFP είναι πως (αν δεν λάβει περισσότερα χρήματα σύντομα) μπορεί να εξαναγκαστεί να στείλει λιγότερα τρόφιμα σε μέρη όπως η Υεμένη, το Τσαντ και ο Νίγηρας, προκειμένου να ταϊσει τους 3 εκατομμύρια πεινασμένους ανθρώπους στην Ουκρανία και τις γύρω περιοχές, που λαμβάνουν βοήθεια μέσω ανθρωπιστικών διαδρόμων.
To WFP, που κέρδισε το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 2020, βασίζεται σε δωρεές κρατών αλλά και ιδιωτών για να φέρει εις πέρας το έργο του. Ο 65χρονος Ντέιβιντ Μπίσλι, επικεφαλής της υπηρεσίας από το 2007, έχει συνηθίσει να δίνει δημόσιες μάχες προσπαθώντας να εξασφαλίσει χρηματοδότηση. Πέρυσι «κοντραρίστηκε» στο Twitter με τον Έλον Μασκ, που δεσμεύτηκε να προχωρήσει σε μια μεγάλη δωρεά εάν ο Μπίσλι του εξηγούσε με λεπτομέρειες πώς θα έβαζε τέλος στην παγκόσμια πείνα. «Μου έδωσε πολλές πληροφορίες αλλά καθόλου χρήματα», είπε ο Μπίσλι. Στόχος του 65χρονου Αμερικανού είναι τώρα να προσεγγίσει άλλους μεγιστάνες του πλούτου, όπως ο Τζεφ Μπέζος της Amazon, για να τους ζητήσει να στηρίξουν το WFP.
Όπως τονίζει εξάλλου, «είναι ντροπή για την ανθρωπότητα» να ικετεύει ο οργανισμός για λίγα δισ. δολάρια, ενώ υπάρχουν τρισεκατομμύρια διαθέσιμα στον κόσμο και οι CEO των τεχνολογικών γιγάντων αύξησαν τον πλούτο τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
