Στη σύλληψη δύο ατόμων, ηλικίας 29 και 55 ετών, που ήταν διαχειριστές διαδικτυακών ομάδων, οι οποίες παρείχαν ενημέρωση για μπλόκα της Τροχαίας και της ΕΛΑΣ σε Αττική, Κρήτη και Θεσσαλονίκη, προχώρησαν στελέχη της Διεύθυνσης Δίωξης Κυβερνοεγκλήματος.
Οι δύο συλλήψεις έγιναν την Τρίτη στην Αθήνα και σχηματίσθηκε δικογραφία για διέγερση σε διάπραξη εγκλημάτων και για επικίνδυνες παραβάσεις στην οδική συγκοινωνία. Όπως διαπιστώθηκε, συνολικά υπήρχαν τρεις τέτοιες κοινότητες με περισσότερα από 201.000 μέλη, που ενημερώνονταν με μηνύματα για τα μπλόκα ελέγχων από την Τροχαία, αλλά και για την παρουσία ομάδων ΔΙΑΣ, ΟΠΚΕ κτλ.
Τι προβλέπεται, ωστόσο, σε τέτοιες περιπτώσεις, εκ του νόμου και γιατί συνελήφθησαν οι δύο προαναφερθέντες; Η πραγματικότητα είναι πως η συνήθεια ορισμένων οδηγών να προειδοποιούν τους υπόλοιπους για μπλόκα της Τροχαίας, είτε αναβοσβήνωντας τα φώτα, είτε μέσω αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή σε ομάδες τσατ, όπως π.χ. στο Viber, το Messenger ή το WhatsApp, βρίσκεται σε ένα νομικά «γκρίζο» σημείο.
Αν και ο ΚΟΚ δεν προβλέπει ρητή απαγόρευση, υπάρχουν περιπτώσεις όπου η ενημέρωση αυτή μπορεί να θεωρηθεί παράβαση ή ακόμα και παρακώλυση του αστυνομικού έργου.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 42 παράγραφος 4 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, απαγορεύεται η χρήση των μεγάλης σκάλας με τρόπο που προκαλεί ενόχληση ή αποσκοπεί σε προειδοποίηση άλλων οδηγών για την παρουσία ελέγχου. Όσοι αναβοσβήνουν τα φώτα για να ενημερώσουν για μπλόκο, ενδέχεται να βρεθούν αντιμέτωποι με διοικητικό πρόστιμο ύψους 100 ευρώ και να θεωρηθούν ότι παραβιάζουν τη σωστή χρήση των φώτων, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΟΚ.
Πιο σύνθετες είναι οι περιπτώσεις όπου η ενημέρωση γίνεται μέσω Διαδικτύου, όπως σε ομάδες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων. Αν οι αναρτήσεις γίνονται σε πραγματικό χρόνο και αποσκοπούν στην αποφυγή αστυνομικού ελέγχου, μπορεί να θεωρηθούν παρακώλυση του έργου των Αρχών, σύμφωνα με το άρθρο 167Α του Ποινικού Κώδικα.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, η αστυνομία έχει δικαίωμα να παρέμβει, καθώς θεωρείται ότι παρεμποδίζεται η επιβολή του νόμου και ενδέχεται να ευνοείται η παραβατικότητα. Ωστόσο, η απλή προφορική ενημέρωση μεταξύ γνωστών ή φίλων, χωρίς οργανωμένο ή δημόσιο χαρακτήρα, δεν αποτελεί παράβαση, εφόσον δεν προκύπτει πρόθεση παρεμπόδισης του έργου της Τροχαίας.
Στην ουσία, δυνητικά, οι κατηγορίες είναι «Διέγερση σε διάπραξη εγκλημάτων, βιαιοπραγίες ή διχόνοια» και «Επικίνδυνες παρεμβάσεις στην οδική συγκοινωνία, από τις οποίες μπορεί να προκύψει κοινός κίνδυνος για ξένα πράγματα και κίνδυνος για άνθρωπο». Όποιος, λοιπόν, δημόσια, με οποιονδήποτε τρόπο ή μέσω του Διαδικτύου, προκαλεί ή διεγείρει σε διάπραξη πλημμελήματος ή κακουργήματος και έτσι εκθέτει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη, τιμωρείται με φυλάκιση έως ένα έτος ή με χρηματική ποινή.
Στην πράξη, οι αστυνομικές αρχές εστιάζουν κυρίως στις περιπτώσεις όπου η ενημέρωση για τα μπλόκα γίνεται συστηματικά ή δημόσια, υπονομεύοντας την αποτελεσματικότητα των ελέγχων. Οι οδηγοί που χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να προειδοποιούν μαζικά άλλους χρήστες διατρέχουν μεγαλύτερο νομικό κίνδυνο, σε αντίθεση με εκείνους που ενεργούν μεμονωμένα.
Η Τροχαία υπενθυμίζει ότι οι έλεγχοι πραγματοποιούνται για λόγους πρόληψης και ασφάλειας, και ότι κάθε προσπάθεια παρεμπόδισης ή αποφυγής τους μπορεί να έχει συνέπειες. Αν και η «προειδοποίηση» από φιλική διάθεση φαίνεται αθώα, υπό το γράμμα του νόμου μπορεί να εκληφθεί ως ενέργεια, που αποδυναμώνει τη νομιμότητα των ελέγχων και την οδική ασφάλεια.
