Η Ελλάδα υποβάλλει σήμερα και επίσημα πρόταση για να συμμετάσχει στο νέο και ιδιαίτερα σημαντικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα που σχετίζεται με τη χρηματοδότηση της άμυνάς της και κατ’ επέκταση των συνόρων της γηραιάς ηπείρου. Πρόκειται για τον μηχανισμό SAFE (Security Action For Europe), μέσα από τον οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση δίνει χαμηλότοκα δάνεια σε χώρες που θέλουν να ενισχύσουν την άμυνά τους, αλλά και να στηρίξουν την εγχώρια παραγωγή αμυντικού εξοπλισμού.
Η ελληνική πρόταση κατατίθεται ακριβώς στο τέλος της προθεσμίας που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την εκδήλωση ενδιαφέροντος. Η χώρα μας διεκδικεί ποσό ύψους 1,2 δισεκατομμυρίων ευρώ μέσω του SAFE, με στόχο αυτά τα χρήματα να αξιοποιηθούν για την ενίσχυση της εθνικής άμυνας, αλλά και για να στηριχθεί η ελληνική αμυντική βιομηχανία.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η Ελλάδα επιθυμεί να συμμετέχει σε ένα ευρωπαϊκό σχέδιο που στηρίζει χώρες που επενδύουν στην άμυνα και ταυτόχρονα στηρίζουν τις δικές τους επιχειρήσεις. Όμως για να μπει ένα κράτος στο πρόγραμμα αυτό, πρέπει να δηλώσει και τι ακριβώς θέλει να αγοράσει – ποια όπλα, μηχανήματα ή τεχνολογίες χρειάζεται – αλλά και να αποδείξει πως αυτά μπορούν να κατασκευαστούν από ευρωπαϊκές εταιρείες. Η τελική και δεσμευτική δήλωση των κρατών-μελών για το τι θέλουν να αγοράσουν θα γίνει μέχρι τις 30 Νοεμβρίου του τρέχοντος έτους.
Ήδη πάντως, πάνω από 30 ελληνικές επιχειρήσεις που παράγουν ή σχεδιάζουν να παράγουν αμυντικό εξοπλισμό, έχουν απαντήσει θετικά στην πρόσκληση του υπουργείου Άμυνας. Δηλώνουν δηλαδή έτοιμες να συμμετάσχουν, με συγκεκριμένα προϊόντα που μπορούν να κατασκευαστούν έως το 2030. Οι εταιρείες αυτές είναι εγγεγραμμένες στο επίσημο Μητρώο Αμυντικού Υλικού και έχουν δώσει αναλυτικά στοιχεία για το τι μπορούν να προσφέρουν: είτε πυρομαχικά, είτε συστήματα επικοινωνίας, είτε εξοπλισμό υποστήριξης, είτε άλλα προϊόντα που είναι χρήσιμα για τον Στρατό, την Αεροπορία ή το Ναυτικό.
Οι προτάσεις των εταιρειών αυτών θα εξεταστούν από το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ), το οποίο θα καθορίσει ποιες από αυτές είναι κατάλληλες και καλύπτουν τις ανάγκες των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Στη συνέχεια, η χώρα θα επιλέξει ποιες εταιρείες θα ενταχθούν στο σχέδιο SAFE, μαζί με άλλες ευρωπαϊκές. Αν όλα πάνε καλά, οι ελληνικές επιχειρήσεις θα μπορούν να συμμετέχουν σε ένα κοινό ευρωπαϊκό πρόγραμμα παραγωγής και προμηθειών.
Το σχέδιο αυτό δημιουργεί μια «δεξαμενή» με προμηθευτές από όλη την Ευρώπη, όπου οι χώρες της Ε.Ε. θα μπορούν να αγοράζουν προϊόντα για τις στρατιωτικές τους ανάγκες. Για να πάρει όμως μια χώρα δάνειο από το SAFE, πρέπει να δεσμευτεί πως τουλάχιστον το 65% του εξοπλισμού που θα αγοράσει, θα είναι κατασκευασμένο από ευρωπαϊκές εταιρείες.
Τα δάνεια που προσφέρονται από τον SAFE έχουν εξαιρετικά καλούς όρους: μπορούν να φτάνουν σε διάρκεια μέχρι και 45 χρόνια, με 10 χρόνια περίοδο χάριτος – δηλαδή η χώρα δεν πληρώνει το κεφάλαιο τα πρώτα 10 χρόνια. Αυτό δίνει «ανάσα» στα δημόσια οικονομικά, ειδικά για χώρες όπως η δική μας, που ήδη ξοδεύει μεγάλο ποσοστό του προϋπολογισμού της για την άμυνα.
Θυμίζουμε ότι αρχικά δηλώναμε πως δεν θα συμμετείχαμε στο πρόγραμμα SAFE, θεωρώντας ότι ίσως δεν μας συνέφερε. Όμως στη συνέχεια, ύστερα από μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος, φάνηκε ότι η συμμετοχή μπορεί να είναι τελικά ωφέλιμη. Η μελέτη έδειξε ότι ο μηχανισμός αυτός είναι ιδανικός για χώρες που είτε έχουν υψηλό δημόσιο χρέος είτε επενδύουν ήδη πολλά στην άμυνα – όπως η Ελλάδα, η Πολωνία και η Φινλανδία. Ουσιαστικά, το SAFE λειτουργεί σαν ένας τρόπος να «αναχρηματοδοτήσουν» οι χώρες τις στρατιωτικές τους δαπάνες με ευνοϊκούς όρους, χωρίς να επιβαρύνουν υπερβολικά τους κρατικούς προϋπολογισμούς.
Παράλληλα, η Ελλάδα εννοείται πως συνεχίζει να υλοποιεί το δικό της εξοπλιστικό σχέδιο, το οποίο έχει ήδη αναβαθμιστεί. Ο συνολικός σχεδιασμός για τα εξοπλιστικά προγράμματα των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων για την περίοδο 2025–2036 φτάνει πλέον τα 30 δισεκατομμύρια ευρώ – ποσό που αυξήθηκε κατά 4 δισεκατομμύρια μετά την αξιοποίηση του μηχανισμού SAFE και άλλων ευρωπαϊκών ευκαιριών. Μέρος αυτού του ποσού θα επενδυθεί στην ελληνική αμυντική βιομηχανία, κάτι που σύμφωνα με τον πρωθυπουργό θα έχει σημαντικά οφέλη: ενίσχυση της εγχώριας τεχνογνωσίας, νέες επενδύσεις, παραγωγικές συνεργασίες με άλλες ευρωπαϊκές χώρες και –κυρίως– δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
newsbeast.gr