Πίσω από το ένα τρίτο των πυραύλων με τους οποίους έχει πληγεί η Ουκρανία το τελευταίο διάστημα υπάρχει βορειοκορεατικός δάκτυλος. Αποκαλυπτικό είναι ότι οι εν λόγω πύραυλοι μπορούν να πετάξουν μόνο επειδή λειτουργούν με δυτικά κυκλώματα,τα οποία αποκτήθηκαν παρά τις κυρώσεις, σύμφωνα με στρατιωτικούς αξιωματούχους του Κιέβου, όπως αποκαλύπτει το CNNi.
Η Ρωσία έχει εκτοξεύσει περίπου 60 βορειοκορεατικούς πυραύλους KN-23 στην Ουκρανία φέτος, σύμφωνα με Ουκρανό αξιωματούχο. Αυτό αντιπροσωπεύει σχεδόν έναν στους τρεις από τους 194 βαλλιστικούς πυραύλους που έχουν εκτοξευθεί μέχρι στιγμής το 2024, όπως δείχνει μια καταμέτρηση του CNNi για τις επιθέσεις που αναγνωρίστηκαν δημοσίως από την πολεμική αεροπορία της Ουκρανίας.
Τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο παρατηρήθηκε μια έξαρση στις επιθέσεις με βαλλιστικούς πυραύλους, όταν η Ουκρανία αναφέρθηκε για πρώτη φορά δημόσια στη χρήση των KN-23.
«Βλέπουμε ότι από την άνοιξη, η Ρωσία χρησιμοποιεί πολύ περισσότερο βαλλιστικούς πυραύλους και επιθετικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη για να πλήξει την Ουκρανία. Και λιγότερη χρήση πυραύλων Kρουζ», δήλωσε στο CNNi ο εκτελών χρέη επικεφαλής επικοινωνίας της ουκρανικής Πολεμικής Αεροπορίας, Γιούρι Ιγκνάτ.
Αυτοί οι λιγότερο εξελιγμένοι πύραυλοι αποτελούν μέρος της αυξανόμενης υποστήριξης της Βόρειας Κορέας προς τη Μόσχα, η οποία περιλαμβάνει επίσης περίπου 11.000 Βορειοκορεάτες στρατιώτες που έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας.
Καθώς ο διευρυνόμενος ρόλος των βορειοκορεατικών πυραύλων γίνεται σαφής, Ουκρανοί αξιωματούχοι έδωσαν στο CNNi σπάνια πρόσβαση σε θραύσματα από τα συντρίμμια των όπλων, τα οποία δείχνουν την προφανή έκταση των αμερικανικής και ευρωπαϊκής κατασκευής ή σχεδίασης κυκλωμάτων στα συστήματα καθοδήγησής τους.
Ο ρόλος των δυτικών εταιρειών
Κρίσιμα εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται στους βορειοκορεατικούς πυραύλους παράγονται από εννέα δυτικούς κατασκευαστές, συμπεριλαμβανομένων εταιρειών με έδρα τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Ανεξάρτητης Επιτροπής κατά της Διαφθοράς (NAKO) της Ουκρανίας. Ορισμένα τμήματα των πυραύλων KN-23/24 που ανέλυσαν παρήχθησαν μόλις το 2023, γεγονός που υποδηλώνει ένα γρήγορο κύκλωμα παράδοσης στη Βόρεια Κορέα.
Το CNNi ξεναγήθηκε σε μια αποθήκη όπου οι ερευνητές της ουκρανικής κυβέρνησης χτενίζουν τα συντρίμμια, αναζητώντας μικρές λεπτομέρειες που προσφέρουν στοιχεία για την παραγωγή αυτών των θανατηφόρων όπλων.
Η αποθήκη ήταν γεμάτη από κατεστραμμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και καμένα τμήματα πυραύλων. Σε διαφορετικά κτίρια, εκατοντάδες μικροτσίπ διαχωρίστηκαν προσεκτικά σε φακέλους που ονομάστηκαν για διάφορα όπλα που χρησιμοποιούνται από τη Ρωσία – «Shahed», «Iskander» και «KN-23».
Πρόκειται για μια ζοφερή τοποθεσία, καθώς οι ερευνητές γνωρίζουν πολύ καλά ότι τα εξαρτήματα διασώθηκαν από τα ερείπια κτηρίων όπου χάθηκαν ζωές. Οι επιθέσεις με βορειοκορεατικούς πυραύλους έχουν σκοτώσει τουλάχιστον 28 ανθρώπους και έχουν τραυματίσει 213 φέτος, δήλωσε ο γενικός εισαγγελέας της Ουκρανίας στο CNNi.
«Όλα όσα λειτουργούν για να καθοδηγήσουν τον πύραυλο, για να τον κάνουν να πετάξει, είναι όλα ξένα εξαρτήματα. Όλα τα ηλεκτρονικά εξαρτήματα είναι ξένα. Δεν υπάρχει τίποτα κορεατικό σε αυτό», δήλωσε ο Αντρίι Κουλτσίτσκι, επικεφαλής του Εργαστηρίου Στρατιωτικών Ερευνών του Ινστιτούτου Επιστημονικών Ερευνών Εγκληματολογικής Εμπειρογνωμοσύνης του Κιέβου.
«Το μόνο κορεατικό είναι το μέταλλο, το οποίο σκουριάζει και διαβρώνεται γρήγορα», πρόσθεσε.
Ένας αξιωματούχος της Ουκρανικής Υπηρεσίας Άμυνας, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσε ότι οι έρευνές τους παρεμποδίζονται από τις ζημιές στα θραύσματα του πυραύλου, αλλά είναι ακόμα δυνατό να προσδιοριστεί ότι «η συντριπτική πλειοψηφία των εξαρτημάτων είναι δυτικά εξαρτήματα. Πιθανώς το 70% είναι αμερικανικά, από γνωστές εταιρείες (…) Χρησιμοποιούν επίσης εξαρτήματα κατασκευασμένα στη Γερμανία και την Ελβετία».
Μια έκθεση που κυκλοφόρησε νωρίτερα φέτος από τον ερευνητικό οργανισμό Conflict Armament Research, (CAR), με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, διαπίστωσε ότι το 75% των εξαρτημάτων σε έναν από τους πρώτους βορειοκορεατικούς πυραύλους που χρησιμοποιήθηκαν για να επιτεθούν στην Ουκρανία ήταν από εταιρείες με έδρα τις ΗΠΑ.
Τα προϊόντα που υπόκεινται σε κυρώσεις μετακινούνται στην Κίνα
Δεν υπάρχουν αξιόπιστες πληροφορίες για το πώς ακριβώς τα εξαρτήματα φτάνουν στη Βόρεια Κορέα, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες στον εντοπισμό όπλων. Αλλά όλα τα σημάδια δείχνουν ότι η Κίνα είναι παίζει σημαντικό ρόλο, λένε οι ειδικοί.
«Έχουμε εντοπίσει με επιτυχία ορισμένα από αυτά τα εξαρτήματα και οι τελευταίοι γνωστοί θεματοφύλακες είναι κινεζικές εταιρείες», δήλωσε ο Ντάμιεν Σπλίτερς, αναπληρωτής διευθυντής στην CAR, η οποία εργάζεται για την ανεξάρτητη τεκμηρίωση των εκτρεπόμενων όπλων. Αυτό σημαίνει ότι οι κινεζικές εταιρείες αγόρασαν τα εξαρτήματα από κατασκευαστές και μια σειρά από μεσάζοντες.
«Η εκτροπή σπάνια συμβαίνει στο εργοστάσιο που κατασκευάζει τα εξαρτήματα», δήλωσε στο CNNi.
Η CAR έχει την πολιτική να μην «κατονομάζει» συγκεκριμένους κατασκευαστές, επειδή δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι οι εταιρείες έστειλαν σκόπιμα τα εξαρτήματα στη Βόρεια Κορέα.
«Ορισμένα μέρη αυτών των εξαρτημάτων μπορεί να είναι στην πραγματικότητα πλαστά και να κατασκευάζονται στην Κίνα», δήλωσε η Βικτόρια Βισνίβσκα, ανώτερη ερευνήτρια της NAKO. «Αλλά δεν μπορούμε να είμαστε 100% σίγουροι», πρόσθεσε.
Ένας κατασκευαστής ήταν σε θέση να παράσχει στη NAKO αποδείξεις ότι ένα ηλεκτρονικό εξάρτημα χαμηλής αξίας που βρέθηκε σε έναν βορειοκορεατικό πύραυλο ήταν απομίμηση.
Εν τω μεταξύ, δήλωσε η Βισνίβσκα, ορισμένοι άλλοι κατασκευαστές επιλέγουν να μην επιδιώξουν καλύτερο έλεγχο των εξαγωγών τους, καθώς η λεπτομερέστερη τήρηση αρχείων και οι έλεγχοι των εταιρειών θα προκαλούσαν κόστος. «Πρόκειται για άγνοια που μερικές φορές, ίσως, καθοδηγείται από τα χρήματα», δήλωσε στο CNNi.
Η CAR και άλλοι θεωρούν ότι οι εταιρείες διανομής μεσαζόντων – και όχι οι κατασκευαστές – είναι το πρωταρχικό ζήτημα.
Υπάρχουν περισσότερες από 250 εταιρείες των οποίων τα εξαρτήματα έχουν εντοπιστεί σε βορειοκορεατικούς πυραύλους, σύμφωνα με την CAR. Ωστόσο, η πλειονότητα αυτών των ηλεκτρονικών πωλείται σε πέντε κύριους διανομείς, οι οποίοι εδρεύουν όλοι στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά. Η CAR προτρέπει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να εστιάσουν περισσότερες προσπάθειες στη ρύθμιση αυτών των εταιρειών διανομής.
Το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ έχει ήδη εντείνει τη στοχοποίηση οντοτήτων και εικονικών εταιρειών που έχουν αποστείλει αγαθά που υπόκεινται σε κυρώσεις στη Ρωσία και τη Λευκορωσία.
Τι ζητούν οι Ουκρανοί
Ουκρανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η ανεπαρκής εφαρμογή του καθεστώτος κυρώσεων από τα δυτικά έθνη είναι ένα σημαντικό ζήτημα.
Ο Βλαντισλάβ Βλάσιουκ, επίτροπος του Ουκρανού προέδρου για την πολιτική κυρώσεων, δήλωσε ότι ελπίζει ότι η επερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ θα επιδιώξει μεγαλύτερο έλεγχο του παράνομου εμπορίου.
«Καμία οντότητα κατασκευαστή δεν έχει θεωρηθεί υπεύθυνη για οποιαδήποτε από αυτές τις προμήθειες», δήλωσε στο CNNi. «Πιστεύουμε ότι αν κάποιος από αυτούς τους … κατασκευαστές θεωρούνταν υπεύθυνος για την ποσότητα μικροηλεκτρονικής που βρέθηκε, ας πούμε, σε ρωσικούς πυραύλους που έπληξαν την Ουκρανία, (θα) άρχιζαν πραγματικά, πραγματικά να κάνουν περισσότερα από αυτή την άποψη».
Αυτό απηχεί την άποψη της Μόνιμης Υποεπιτροπής Ερευνών της Γερουσίας των ΗΠΑ, η οποία νωρίτερα φέτος κατηγόρησε τους αμερικανούς κατασκευαστές ότι δεν έκαναν αρκετά για να ελέγξουν τους δυνητικούς αγοραστές, παρά το γεγονός ότι διέθεταν επαρκείς «πόρους, χρηματοδότηση και γνώση».
«Τα ευρήματά μας αποκαλύπτουν μια σαφή αδιαφορία για την αξιολόγηση και τη βελτίωση των εταιρικών πρακτικών συμμόρφωσης και ιδιαίτερα για την παρακολούθηση αυτών των διανομέων, των μεσαζόντων», δήλωσε τον Σεπτέμβριο ο γερουσιαστής Ρίτσαρντ Μπούμενταλ
Εξαρτήματα συνεχίζουν επίσης να εκτρέπονται στο Ιράν και απευθείας στη Ρωσία, σύμφωνα με τον Ουκρανό αξιωματούχο των μυστικών υπηρεσιών.
«Η Ρωσία χρησιμοποιεί δυτικά εξαρτήματα σε ολόκληρο το τμήμα τόσο των φονικών όπλων όσο και των αναγνωριστικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών», δήλωσε στο CNNi αξιωματούχος των αμυντικών υπηρεσιών πληροφοριών, σημειώνοντας ότι η κατάρριψη ενός από τα βαριά μη επανδρωμένα αεροσκάφη της Ρωσίας, του «Okhotnik», αποκάλυψε ότι κατασκευάστηκε κυρίως από αμερικανικά εξαρτήματα. «Πρέπει επίσης να κάνουμε την κατάλληλη δουλειά για να κλείσουμε αυτά τα κανάλια εφοδιασμού», είπε.
