Η ερώτηση των 11 «γαλάζιων» βουλευτών για την «εκτίναξη» επιθετικών αγορών ακινήτων και επιχειρήσεων από τουρκικά κεφάλαια σε εθνικά ευαίσθητες περιοχές αναζωπύρωσε τα σενάρια περί αθόρυβου τουρκικού εποικισμού στη Θράκη.
Τα σενάρια ξεκίνησαν μετά από δηλώσεις τοπικών παραγόντων, αλλά τελικά δεν φαίνεται να επιβεβαιώνονται από τα στοιχεία.
To θέμα ξεκίνησε από την τοποθέτηση που είχε κάνει ο δήμαρχος Αλεξανδρούπολης Γιάννης Ζαμπούκης στο πλαίσιο του 3ου East Macedonia Thrace Forum, στο περιθώριο του οποίου υποστήριξε πως συντελείται στην περιοχή ένας «αθόρυβος εποικισμός» που –όπως είπε– βρίσκεται σε εξέλιξη, μέσω της αγοράς ακινήτων από Βούλγαρους πολίτες και τουρκικές επιχειρήσεις. Ειδικότερα, ο Γιάννης Ζαμπούκης είχε κάνει λόγο για οργανωμένη αγορά ακινήτων στον Έβρο από Βούλγαρους και επιχειρήσεις τουρκικών συμφερόντων, η οποία –σύμφωνα με τον ίδιο– ενδέχεται να οδηγήσει σε μια πληθυσμιακή μεταβολή που περνά απαρατήρητη. Είχε επίσης προειδοποιήσει για πιθανές μελλοντικές απαιτήσεις ανέγερσης μουσουλμανικών χώρων λατρείας κοντά σε παλιές χριστιανικές εκκλησίες, δημιουργώντας κοινότητες που δεν αντικατοπτρίζουν την ελληνική πολιτιστική ταυτότητα.
Αξίζει ακόμη να σημειωθεί πως μετά την τοποθέτηση του δημάρχου της πρωτεύουσας του Έβρου, ακολούθησαν στο ίδιο μήκος κύματος δηλώσεις και του δημάρχου Διδυμοτείχου Ρωμύλου Χατζηγιάννογλου. Πέρα από τα τοπικά ΜΜΕ, με το ζήτημα ασχολήθηκαν αρκετά Μέσα πανελλαδικής εμβέλειας, φιλοξενώντας δηλώσεις πολιτικών και οικονομικών φορέων του Έβρου, ενώ, όπως προαναφέρθηκε, σειρά στο γαϊτανάκι των καταγγελιών πήραν και οι 11 βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος, οι οποίοι κατέθεσαν τη συγκεκριμένη ερώτηση στη Βουλή πριν από μερικές ημέρες.
Τι πραγματικά συμβαίνει
Για το ζήτημα πήρε θέση ο Γιώργος Καλαντζής, γενικός γραμματέας Θρησκευμάτων του υπουργείου Παιδείας και πολύ καλός γνώστης της Θράκης, λόγω της μακρόχρονης παρουσίας του στο συγκεκριμένο πόστο και των πολύ συχνών επισκέψεών του στην περιοχή. Αυτή τη φορά, ο κ. Καλαντζής βρέθηκε τις προηγούμενες ημέρες στην Ξάνθη, προσκεκλημένος των Μουφτειών σε Ιφτάρ, και απάντησε σε υψηλούς τόνους στον δήμαρχο της Αλεξανδρούπολης και σε όσους συντηρούν αυτά τα σενάρια.
Ερωτηθείς από τοπική ιστοσελίδα για όσα ακούγονται τελευταία, ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Παιδείας, σε ειρωνικό ύφος, διέψευσε τα σενάρια, λέγοντας χαρακτηριστικά πως «φαίνεται ότι είναι τόσο αθόρυβος εποικισμός που ούτε αυτοί που τον κάνουν δεν ακούν τον ήχο» και συνέχισε λέγοντας: «Σε μία ελεύθερη χώρα και σε μία οικονομία ελεύθερη, όπως είναι η δική μας, το να υπάρχουν αγοραπωλησίες ακινήτων δεν είναι κάτι που πρέπει να δημιουργεί ανασφάλεια –καμία ανασφάλεια. Αντιθέτως, είναι κάτι που δείχνει πόσο ισχυρή είναι η οικονομία, πόσο ισχυρή είναι η δημοκρατία και η προοπτική που έχει αυτή η χώρα, ώστε κι άλλοι άνθρωποι να θέλουν να ζήσουν σε αυτή».
Μάλιστα, πρόσθεσε πως «το κύριο ζήτημα αγοράς κατοικιών παρατηρείται κυρίως στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, όπου υπάρχει μεγάλη ζήτηση. Το πραγματικό πρόβλημα στον Έβρο είναι ότι ο βόρειος Έβρος έλκεται από τη μεγάλη δυναμική ανάπτυξης της Αλεξανδρούπολης. Αυτό δεν θεραπεύεται με δηλώσεις περί αγοραπωλησιών, προφανώς πρέπει να βρεθεί κάτι άλλο που όμως δεν μπορεί παρά να ξεκινήσει από την τοπική κοινωνία», κατέληξε με νόημα.
Σε συνέχεια των δηλώσεών του στο περιθώριο του Ιφτάρ, ο κ. Καλατζής μιλώντας σε τοπικό ραδιόφωνο της Αλεξανδρούπολης υποστήριξε ακόμη πως σε ό,τι αφορά την περίπτωση των Βούλγαρων δεν τίθεται ζήτημα, καθώς πρόκειται για πολίτες κράτους-μέλους της ΕΕ, ενώ εκ νέου σε αυστηρό ύφος δήλωσε πως «η εικόνα ότι υπάρχει σχέδιο από την Τουρκία για να καταλάβει τη Θράκη είναι ανυπόστατο», ζητώντας παράλληλα από τον δήμαρχο Αλεξανδρούπολης να δώσει στη δημοσιότητα τα στοιχεία για τον «αθόρυβο εποικισμό της Θράκης».
Καμία ένδειξη προς το παρόν
Στον αντίποδα, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Τα Νέα», στο επίκεντρο ελέγχων από τις ελληνικές Αρχές βρίσκονται περίπου 20 έως 30 Τούρκοι επενδυτές που, από το περασμένο καλοκαίρι, εμφανίζονται ιδιαίτερα δραστήριοι στην ελληνική αγορά ακινήτων, με έμφαση σε παραμεθόριες περιοχές όπως η Θράκη και νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
Όπως αποκαλύπτει η εφημερίδα, οι συναλλαγές τους τελούν υπό διερεύνηση από την ΕΥΠ και την Αρχή για την Καταπολέμηση της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες. Παρά ταύτα, πηγές από την περιοχή υποστηρίζουν πως πέραν του γεγονότος πως 20 με 30 άνθρωποι δεν συνιστούν εποικισμό, επιπρόσθετα δεν εντοπίζεται –προς το παρόν– καμία ένδειξη σκοπιμότητας πίσω από τις συγκεκριμένες αγορές ακινήτων από Τούρκους υπηκόους. Ειδικότερα, παρά την προσοχή που έχει στραφεί σε αυτές τις κινήσεις, μέχρι σήμερα οι Αρχές δεν έχουν εντοπίσει κάποιο ύποπτο ή μη σύννομο μοτίβο που να τις συνδέει με υπονομευτικές προθέσεις.
Το βασικό ζητούμενο, ωστόσο, παραμένει: εάν η ξαφνική αύξηση του τουρκικού ενδιαφέροντος για ακίνητα σε ευαίσθητα σημεία του χάρτη –όπως ο Έβρος και νησιά όπως η Ρόδος, η Κως και η Λέσβος– συνδέεται απλώς με επενδυτικά κίνητρα ή αν υπάρχουν και γεωπολιτικές βλέψεις πίσω από την εικόνα. Οι περισσότεροι Τούρκοι που αποκτούν ακίνητα στην Ελλάδα φαίνεται πως επιδιώκουν, μέσω αυτών των επενδύσεων, την απόκτηση άδειας διαμονής, η οποία συνεπάγεται ελευθερία μετακίνησης εντός της ζώνης Σένγκεν.
Ωστόσο, η δραστηριότητα κοντά σε ευαίσθητα εθνικά σύνορα –ιδίως στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (Αλεξανδρούπολη, Ορεστιάδα, Κομοτηνή, αλλά και σε οικισμούς γύρω από αυτές τις πόλεις)– δημιουργεί ερωτήματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η μαζική αγορά αγροτεμαχίων, παλιών κατοικιών και ακινήτων που χρήζουν ανακαίνισης αφήνει περιθώρια προβληματισμού ως προς την πιθανή επίδραση στον κοινωνικό και πολιτισμικό ιστό των τοπικών κοινοτήτων.
Αν και το επίκεντρο είναι κυρίως το real estate, παρατηρούνται επίσης εξαγορές επιχειρήσεων σε τομείς όπως ο τουρισμός, η βιομηχανία και η εστίαση. Προβληματισμό προκαλεί και το γεγονός ότι σε κάποιες περιπτώσεις ο μηχανολογικός εξοπλισμός μεταφέρεται εκτός Ελλάδας –κυρίως στην Τουρκία–, ενώ όταν η λειτουργία συνεχίζεται εντός της χώρας, το εγχώριο εργατικό δυναμικό συχνά αντικαθίσταται από άτομα μουσουλμανικού θρησκεύματος.
Η εικόνα σε αριθμούς
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, Τούρκοι υπήκοοι προχωρούν στην αγορά άνω των 1.000 ακινήτων ετησίως στην Ελλάδα. Παρά την αύξηση του ελάχιστου ποσού επένδυσης για Golden Visa στα 800.000 ευρώ για περιοχές όπως η Αττική, η Θεσσαλονίκη και νησιά με πληθυσμό άνω των 3.100 κατοίκων, το τουρκικό ενδιαφέρον όχι μόνο παραμένει αλλά ενισχύεται με εντυπωσιακούς ρυθμούς.
Σημαντικό στοιχείο είναι ότι στις περιπτώσεις επενδύσεων σε ακίνητα που χρήζουν αποκατάστασης, εξακολουθεί να ισχύει το παλαιότερο όριο των 250.000 ευρώ –υπό την προϋπόθεση ότι οι εργασίες ολοκληρώνονται πριν από την υποβολή αίτησης για άδεια διαμονής.
Ενδεικτικά, σύμφωνα με το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, τον Ιανουάριο του 2021 υπήρχαν μόλις 525 Τούρκοι με άδεια Golden Visa (ποσοστό 6,5%). Οι Κινέζοι κυριαρχούσαν με σχεδόν 6.000 περιπτώσεις (73,8%). Ωστόσο, έως τον Ιανουάριο του 2024 οι Τούρκοι επενδυτές είχαν φτάσει τους 1.367 –δηλαδή το 10,4% του συνόλου, καταγράφοντας αύξηση άνω του 260% μέσα σε μόλις τέσσερα χρόνια.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης πως εκκρεμούν πάνω από 1.900 νέες αιτήσεις από Τούρκους επενδυτές. Αν εγκριθούν, ο αριθμός των κατόχων Golden Visa από την Τουρκία θα προσεγγίσει τις 2.300-2.400, με συνολική αύξηση πάνω από 500% από το 2021. Ένας παράγοντας που ενισχύει αυτή την τάση είναι και οι σχετικά χαμηλές τιμές των ακινήτων στην Ελλάδα συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Συνεχής παρακολούθηση
Όπως προκύπτει από πηγές, τα στελέχη της ΕΥΠ στη Βόρεια Ελλάδα και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου έχουν εστιάσει σε περισσότερες από 100 μεταβιβάσεις ακινήτων υψηλής αξίας. Υπολογίζεται πως περίπου το 20% αυτών σχετίζεται με τουρκικά κεφάλαια, ενώ οι υπόλοιπες συνδέονται με ευρωπαϊκά συμφέροντα και χαρακτηρίζονται ως λιγότερο κρίσιμες.
Η συνεργασία της ΕΥΠ με την Αρχή για την Καταπολέμηση της Νομιμοποίησης Εσόδων είναι διαρκής, με έλεγχο της προέλευσης των χρημάτων και της δραστηριότητας 5-10 συγκεκριμένων Τούρκων επιχειρηματιών κάθε μήνα.
Παράλληλα, διενεργούνται έλεγχοι σε επιχειρηματικά σχήματα στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού πλαισίου για διασυνοριακές συγχωνεύσεις εταιρειών, όπου συμμετέχουν και τουρκικές κεφαλαιουχικές εταιρείες. Η διαδικασία παρακολουθείται υπό το φως της ευρωπαϊκής Οδηγίας 2017/1132, καθώς ορισμένες από αυτές τις κινήσεις μπορεί να εμπεριέχουν στρατηγικό βάθος.
Δεν ανησυχεί το τοπικό «επιχειρείν» η τουρκική παρουσία
Παρά τις εντεινόμενες συζητήσεις για τουρκικές και βουλγαρικές αγορές ακινήτων στον Έβρο, η εικόνα στο πεδίο της επιχειρηματικής δραστηριότητας δεν φαίνεται να εμπνέει ανησυχία, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εμπορικού Συλλόγου Αλεξανδρούπολης, Βασίλη Κασαπίδη. Όπως τονίζει, αν και παρατηρείται μια σταθερή αλλά ήπια αύξηση του τουρκικού ενδιαφέροντος για την τοπική οικονομία, η παρουσία τους παραμένει περιορισμένη και ελεγχόμενη.
«Η δραστηριοποίηση Τούρκων στον εμπορικό ιστό της πόλης είναι υπαρκτή, αλλά αφορά κυρίως μικρές επιχειρήσεις, διάσπαρτες και όχι συγκεντρωμένες, που λειτουργούν σύμφωνα με τα προβλεπόμενα και είναι καταχωρημένες στο Εμπορικό Επιμελητήριο του Έβρου», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Κασαπίδης στο Financial Report.
Υπάρχουν, βέβαια, και κάποιες πιο έντονες κινήσεις, όπως η αγορά ενός ξενοδοχείου στην καρδιά της Αλεξανδρούπολης από Τούρκους επενδυτές. Το ακίνητο, το οποίο βρισκόταν σε αχρηστία και είχε εκπλειστηριαστεί τον Ιούλιο του 2023 με έχει ήδη περάσει σε φάση ανακαίνισης με στόχο να επαναλειτουργήσει ως τετράστερη ξενοδοχειακή μονάδα. Την πώληση είχε κινήσει η Cepal Hellas, εταιρεία διαχείρισης χρηματοοικονομικών απαιτήσεων.
Παράλληλα, κυκλοφορούν ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες για πιθανή δημιουργία ιδιωτικού ιατρικού κέντρου, επίσης με τουρκικά κεφάλαια, χωρίς όμως επίσημες ανακοινώσεις προς το παρόν.
Σε ό,τι αφορά την εικόνα της αγοράς ακινήτων, ο κ. Κασαπίδης αναφέρει ότι πράγματι υπάρχουν περιπτώσεις αγορών από Τούρκους μέσω του προγράμματος Golden Visa, όπως επιτρέπεται από τη σχετική νομοθεσία. Όμως επισημαίνει ότι σε πολλές περιπτώσεις τα ακίνητα που πωλούνται είναι παλαιές ιδιοκτησίες μεταναστών που έχουν αποξενωθεί από τις περιουσίες τους και αποφασίζουν να τις εκποιήσουν.
«Οι πράξεις αυτές, μέχρι στιγμής, φαίνονται μεμονωμένες και φυσιολογικές. Αν υπάρξει όμως ένδειξη ότι όλο αυτό εξελίσσεται σε οργανωμένο σχέδιο με συγκεκριμένη στόχευση, τότε θα πρέπει να το επανεξετάσουμε σοβαρά», καταλήγει.
Πηγή: iefimerida.gr
