Άνθρωποι νόμιμοι και ταυτόχρονα παράνομοι, με μη κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα αλλά με υποχρεώσεις. Άτομα που παλεύουν ώστε να μην ζουν υπό το καθεστώς της παρανομίας. Άτομα που φοβούνται ακόμη και για την υγεία τους και εργάζονται μέσα στην αβεβαιότητα. Οι sex workers στην Ελλάδα δίνουν εδώ και χρόνια τον δικό τους αγώνα ζητώντας μόνο να νιώσουν ασφαλείς και να μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους όπως όλοι οι υπόλοιποι.
Ποιοι είναι όμως οι φόβοι τους; Γιατί δέχονται και ανέχονται την παρανομία; Γιατί η σεξεργασία στην Ελλάδα εν έτει 2022 δεν έχει ακόμα καταστεί ένα κανονικό επάγγελμα; Τι διεκδικούν οι sex workers και τι ζητούν από την Πολιτεία; Η διευθύντρια του Red Umbrella Athens, Άννα Κουρουπού και η νομική σύμβουλός του, Αγγελική Σουγλέ απαντούν στις ερωτήσεις του Newsbeast.
Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή ξεκινώντας με το τι είναι το Red Umbrella Athens. Δημιουργήθηκε τον Δεκέμβριο του 2015 μετά από πρωτοβουλία του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδος «Θετική Φωνή», των Κέντρων Πρόληψης και Εξέτασης «Checkpoint» και του Συλλόγου Ασθενών Ήπατος Ελλάδας «Προμηθέας» και λειτουργεί υπό την επιστημονική επιμέλεια του Τμήματος Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το Red Umbrella Athens παρέχει υπηρεσίες σε άτομα που εργάζονται στο σεξ έχοντας ως στόχο την προαγωγή της υγείας, τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των sex workers, την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της πολιτείας, αλλά παράλληλα και την παροχή υπηρεσιών ενδυνάμωσης συμβάλλοντας στην κοινωνική ένταξη των εργαζόμενων στο σεξ της χώρας μας.
Άννα Κουρουπού: Θέλαμε να ενώσουμε τον πληθυσμό των εργαζόμενων στο σεξ και να αντιμετωπίσουμε το κοινωνικό στίγμα
Καθώς θυμάται το πώς ξεκίνησε το ταξίδι του Red Umbrella Athens η διευθύντριά του Άννα Κουρουπού μας λέει «πρώτη μας επιθυμία ήταν να ενώσουμε κάπως αυτόν τον πληθυσμό έτσι ώστε να δημιουργήσει κάτι δικό του για να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει με το κοινωνικό στίγμα. Βλέπαμε ότι ανάγκες τους δεν ήταν μόνο να έχουν έναν χώρο να αισθάνονται ασφαλείς και να πιούν έναν καφέ ή να πουν κάτι μεταξύ τους.
Είδαμε και συνεχίζουμε να βλέπουμε όμως πως το κοινωνικό στίγμα είναι δυνατό. Είναι δυστυχώς γεγονός, είναι μία κατάσταση που τη βιώσα κι εγώ. Κάναμε εκδηλώσεις και παρατηρούσαμε πως ο κόσμος αρνούνταν να έρθει ακόμη και με μάσκα. Φοβόντουσαν μην τους αναγνωρίσει κάποιος για τη δουλειά που κάνουν. Η ευθύνη φαινόταν πολύ βαριά για αυτούς τους ανθρώπους».
Το Red Umbrella Athens, όπως μας λέει η Άννα Κουρουπού ξεκίνησε χάρη σε εννιά διαφορετικούς ανθρώπους, από διάφορους τομείς που ένωσαν τις δυνάμεις τους. «Το σύμπλεγμα έδεσε και φτιάξαμε κάτι πολύ όμορφο» αναφέρει συγκινημένη.
«Έχουμε καταφέρει να πλησιάσουμε αυτόν τον πληθυσμό που δεν πλησιάζεται με τίποτα εκτός του πλαισίου τους της δουλειάς του. Είναι οι πιο δύσκολοι άνθρωποι που έχω γνωρίσει λόγω της φύσης της εργασίας τους. Υπήρχαν στιγμές, ειδικά στις αρχές, που αυτοί οι άνθρωποι μας φερόντουσαν λίγο υπεροπτικά με έναν στερεότυπο λόγο σαν να σκέφτονταν ”τώρα έρχονται αυτοί να πουλήσουν μούρη”; Το καταλάβαμε πολύ γρήγορα. Ήταν πολύ δύσκολο το να εκμαιεύσεις πράγματα που έχουν την πραγματικότητα της ζωής τους ως ”σωσίβιό τους”. Είναι τόσο κλειστό το κύκλωμα και ειδικά της Ομόνοιας. Δυστυχώς σε αυτούς τους ανθρώπους έχει επιβληθεί αυτό το μοτίβο της ζωής που ζουν» εξηγεί η διευθύντρια του Red Umbrella Athens.
Εστιάζοντας στη σεξεργασία η Άννα Κουρουπού μας εξηγεί πως είναι ένα επάγγελμα που έχει πολλές πτυχές. Αναφερόμενη δε στους νόμους που ισχύουν και ειδικότερα στη νομοθεσία περί αφροδίσιων νοσημάτων σημειώνει «ήταν πραγματικά του 1840. Δεν είχε στόχο την προστασία των σεξεργατών αλλά των πελατών. Με τα χρόνια έγιναν κάποιες διορθώσεις επειδή αλλάξαν σαφώς οι ανάγκες. Το 1999 άλλαξε ο νόμος και έγινε από ”Εκδιδόμενες Γυναίκες”, ”Εκδιδόμενα Πρόσωπα”. Έδωσε έτσι το δικαίωμα σε πολλά τρανς άτομα να εργαστούν σε έναν οίκο ανοχής αλλά και οι εξετάσεις στον γιατρό να γίνονται κάθε 15 ημέρες».
Υπάρχουν όμως ακόμη πολλές αγκυλώσεις τονίζει η διευθύντρια του Red Umbrella Athens σημειώνοντας: «Οι προϋποθέσεις είναι τρελές ακόμη και για την άδεια εργασίας. Για να κάνουμε αυτό το επάγγελμα χρειαζόμαστε δύο άδειες. Την άδεια εξασκήσεως επαγγέλματος και την άδεια εγκατάστασης. Αυτή η άδεια εγκατάστασης έχει όρους που δεν μπορούν να πληρούνται με τίποτα ειδικά στις μεγάλες πόλεις».
«Οι οίκοι ανοχής στην Αθήνα είναι παράνομοι»
«Όλοι οι οίκοι ανοχής στην Αθήνα είναι παράνομοι κανένας δεν έχει άδεια. Κάποιες στιγμή είχαν δοθεί τέσσερις με πέντε άδειες στην περιοχή γύρω από το Γκάζι αλλά μέχρι εκεί. Επίσης η άδεια ισχύει για τρία χρόνια και για να ανανεωθεί θα πρέπει να γίνει εκ νέου από την αρχή όλη η διαδικασία. Θέλει 51 προϋποθέσεις. Σύμφωνα με την προσωπική μου αίσθηση και πεποίθηση μία νομοθεσία σωστή θα βοηθήσει στο μεγάλο πρόβλημα το trafficking σε αυτή τη μάστιγα που αυτή τη στιγμή εκμεταλλεύεται ανθρώπους, εκμεταλλεύεται γυναίκες, εκμεταλλεύεται παιδιά» υπογραμμίζει μιλώντας στο Newsbeast η διευθύντρια του Red Umbrella Athens.
«Θα πρέπει να ξέρετε ότι δεν επιτρέπεται να ανοίξει οίκος ανοχής σε ακτίνα λιγότερο από 200 μέτρα, από ναούς, σχολεία, νηπιαγωγεία, φροντιστήρια, παιδικούς σταθμούς, νοσηλευτικά ιδρύματα, κέντρα νεότητας, αθλητικά κέντρα, οικοτροφεία, βιβλιοθήκες και ευαγή ιδρύματα, καθώς και από πλατείες και παιδικές χαρές» μας εξηγεί η Άννα Κουρουπού.
«Κανένα σπίτι δεν έχει την προδιαγραφή των 200 μέτρων απόστασης. Μπορείς να ανοίξεις την επιχείρησή σου αλλά όταν έρχεται η Αστυνομία να σε ελέγξει βλέπει πως είσαι παράνομη και το αποτέλεσμα είναι το αυτόφωρο. Έτσι έρχεται και το παρακύκλωμα, το γνωστό και πληρώνεις την αστυνομία. Εγώ προσωπικά έδινα 2.000 ευρώ τον μήνα» σημειώνει η Άννα Κουρουπού.
«Παράλληλα για να εργαστείς στον χώρο του σεξ πρέπει να είσαι άγαμη ή σε χηρεία. Αυτό υποτίθεται το έκαναν για να μην εκμεταλλεύεται ο σύζυγος τη γυναίκα του για να μην την βγάλει στην πορνεία. Όλα αυτά ζητάμε να αλλάξουν» προσθέτει.
«Μέσα στο καλοκαίρι κάναμε μία ημερίδα στον δήμο Αθηναίων και πήραμε τις υποσχέσεις ότι ”ναι πρέπει να αλλάξουν όλα αυτά”. Φυσικά έχουμε αίτημα και για το θέμα της υγείας που είναι πολύ στιγματιστικό. Για παράδειγμα πηγαίνεις στο νοσοκομείο και φωνάζουν ”κυρία Κουρουπού για το AIDS”. Πιο άλλο επάγγελμα εξετάζεται για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα τόσο πολύ;» διερωτάται η Άννα Κουρουπού.