Η ανάλυση του Ισραηλινού στρατιωτικού αναλυτή και ειδικού σε θέματα γεωπολιτικής στρατηγικής Shay Gal* περί ανάγκης σχεδίου απελευθέρωσης των κατεχομένων, από ισραηλινές δυνάμεις εάν η τουρκική απειλή κλιμακωθεί, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία, με πλήθος δημοσιευμάτων και ευρεία αναπαραγωγή του.
Στην αποκλειστική του συνέντευξη, ο Gal κάνει ένα βήμα περαιτέρω και χαρακτηρίζει το ψευδοκράτος «στρατηγική πλατφόρμα απειλής» για το Ισραήλ, την Ελλάδα και την Κύπρο, περιγράφοντας ένα δίκτυο στρατιωτικής παρουσίας, τρομοκρατικής χρηματοδότησης, υποκλοπών και επιχειρήσεων κατασκοπείας που –όπως λέει– συντονίζεται από την Άγκυρα, με συμμετοχή ακόμη και οργανώσεων όπως η Χαμάς και η Δύναμη Κουντς του Ιράν. Ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνει στην προσπάθεια της Τουρκία να γίνει πυρηνική δύναμη, γεγονός που θα μπορούσε να βυθίσει στην αστάθεια την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Ο ίδιος ζητά κοινή ετοιμότητα και ξεκάθαρη αποτρεπτική στάση από τα τρία κράτη, στη βάση του δόγματος Μπεγκίν. Δεν αποκλείει το ενδεχόμενο προληπτικής δράσης στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ στέλνει ηχηρό μήνυμα προς Ουάσινγκτον και Βρυξέλλες, καλώντας Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ να χαράξουν από κοινού το μέλλον της περιοχής: «Όχι στην Άγκυρα. Και ναι – ούτε στην Ουάσινγκτον ή στις Βρυξέλλες».
Η Τουρκία χρησιμοποιεί την μέθοδο της σαλαμοποίησης για να συνηθίζουμε τις παραβιάσεις της
-Κύριε Gal, στην πρόσφατη ανάλυσή σας περιγράψατε το ψευδοκράτος ως άμεση απειλή για το Ισραήλ. Τι σας οδήγησε σε αυτό το συμπέρασμα;
Ο Πρόεδρος Ερντογάν έχει καταστήσει τη στάση του απολύτως σαφή μέσα από επαναλαμβανόμενη εχθρική ρητορική. Έχει κατηγορήσει ανοιχτά το Ισραήλ για «κρατική ληστεία», αποκαλώντας τον Πρωθυπουργό Νετανιάχου «χειρότερο από τον Χίτλερ» και κάλεσε κατά τη διάρκεια των προσευχών του Ραμαζανιού τον Θεό να «καταστρέψει το σιωνιστικό Ισραήλ». Τέτοιες εμπρηστικές δηλώσεις, που θυμίζουν έντονα τη ρητορική του καθεστώτος του Ιράν, υπογραμμίζουν ότι αυτή η εχθρότητα δεν είναι απλώς συμβολική ή ρητορική. Η σύγκριση με την Τεχεράνη είναι ανησυχητική επειδή η ρητορική συχνά προηγείται της δράσης: το Ιράν απείλησε και ταυτόχρονα ανέπτυξε στρατιωτικές δυνατότητες στοχεύοντας το Ισραήλ· τώρα η Τουρκία ακολουθεί ένα παρόμοιο μοτίβο.
Η βόρεια Κύπρος, η οποία τελεί υπό παράνομη κατοχή από την Τουρκία, αποτελεί απτή κλιμάκωση αυτής της απειλής. Η περιοχή λειτουργεί ως «γκρίζα ζώνη» — μια στρατηγική προκεχωρημένη βάση κοντά στις ισραηλινές ακτές, που χρησιμεύει ως ορμητήριο για τουρκικές στρατιωτικές υποδομές, συμπεριλαμβανομένων πυραυλικών συστημάτων και προηγμένων δυνατοτήτων συλλογής πληροφοριών. Η αγνόηση αυτής της πραγματικότητας σημαίνει ότι επιτρέπεται στην Τουρκία να συνεχίσει σταδιακά τις παραβιάσεις της, παρόμοια με τη μέθοδο του «σαλαμιού», ανασχεδιάζοντας σιγά αλλά σταθερά τα όρια χωρίς ουσιαστική αντίσταση.
Ωστόσο, η απειλή της Τουρκίας υπό τον Ερντογάν ξεπερνά κατά πολύ το Ισραήλ. Η ίδια η Ευρώπη βρίσκεται σε κίνδυνο, με την Ελλάδα και την Κύπρο να λειτουργούν ως χώρες πρώτης γραμμής. Παρά το γεγονός ότι κατέχει μέρος εδάφους κράτους-μέλους της ΕΕ, η Τουρκία απολαμβάνει στρατηγικές συνεργασίες εντός Ευρώπης, όπως φαίνεται από τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα “SAFE” της ΕΕ και τη συνεργασία με την Ισπανία για το αεροσκάφος εκπαίδευσης Hürjet. Αυτή η συνεργασία υπονομεύει το ίδιο το πνεύμα της ευρωπαϊκής ενότητας, όπως αυτό ορίζεται ρητά στο Άρθρο 21 της Συνθήκης των Βρυξελλών, που δίνει έμφαση στον σεβασμό της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας. Ακόμα κι αν είναι τεχνικά επιτρεπτό, αυτές οι ενέργειες προδίδουν τις βασικές ηθικές δεσμεύσεις της Ευρώπης.
Η θέση του Ισραήλ είναι καθαρή και αρχών: θα προετοιμαστούμε, όχι από πανικό ή επιθετικότητα, αλλά με αίσθημα ευθύνης. Ελπίζουμε ειλικρινά να μη χρειαστεί ποτέ να χρησιμοποιηθούν οι δυνατότητές μας. Αλλά ο Ερντογάν πρέπει να κατανοήσει ξεκάθαρα: αν οι περιστάσεις απαιτήσουν αποφασιστική δράση – παρόλο που ευχόμαστε ειλικρινά να μη φτάσουμε ποτέ σε αυτό το σημείο – το Ισραήλ δεν θα διστάσει ούτε θα καθυστερήσει.
Χαμάς και Ιρανοί πράκτορες επιχειρούν από το ψευδοκράτος
Υποστηρίζετε ότι οργανώσεις όπως η Χαμάς και η Δύναμη Κουντς του Ιράν δραστηριοποιούνται επιχειρησιακά στο ψευδοκράτος. Ποια στοιχεία ή πληροφορίες στηρίζουν αυτόν τον ισχυρισμό; Υπάρχει λόγος να πιστεύετε ότι αυτό θέτει σε κίνδυνο και το ελεύθερο τμήμα της Κύπρου;
-Ο ισχυρισμός ότι η Χαμάς και η Δύναμη Κουντς (Quds Force) των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν είναι επιχειρησιακά ενεργές στη βόρεια Κύπρο στηρίζεται ισχυρά σε αξιόπιστα στοιχεία και πληροφορίες.
Οι ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών, περιλαμβανομένης της Μοσάντ, έχουν δηλώσει ρητά ότι Ιρανοί πράκτορες έχουν χρησιμοποιήσει τη βόρεια Κύπρο ως ορμητήριο για τρομοκρατικές επιθέσεις με στόχο Ισραηλινούς και Εβραίους στο εξωτερικό. Σε μια αξιοσημείωτη δημόσια ανακοίνωση από το γραφείο του Ισραηλινού Πρωθυπουργού τον Δεκέμβριο του 2023, η Μοσάντ προειδοποίησε για ιρανική τρομοκρατική δραστηριότητα που έχει ως βάση τη βόρεια Κύπρο υπό τουρκικό έλεγχο, υπογραμμίζοντας ότι πρόσφατα αποτραπέντα σχέδια τρομοκρατικών επιθέσεων κατά Ισραηλινών «οργανώθηκαν από τη βόρεια Κύπρο».
Συγκεκριμένα, οι κυπριακές αρχές, σε συνεργασία με το Ισραήλ, συνέλαβαν Ιρανούς υπόπτους τον Νοέμβριο του 2023, οι οποίοι είχαν διεισδύσει από τη βόρεια Κύπρο προς τη Δημοκρατία της Κύπρου, με σκοπό να πραγματοποιήσουν επιθέσεις σε Ισραηλινούς πολίτες. Αυτό ήταν τουλάχιστον το τρίτο επιβεβαιωμένο περιστατικό τα τελευταία χρόνια, που αποδεικνύει μια διαρκή και μεθοδική εκστρατεία της Δύναμης Κουντς χρησιμοποιώντας τη βόρεια Κύπρο ως επιχειρησιακή βάση.
Επιπλέον, αξιόπιστες ανοιχτές πηγές πληροφοριών δείχνουν ότι η Χαμάς έχει αξιοποιήσει παρόμοια το καθεστώς ανομίας στη βόρεια Κύπρο. Κατασχεθέντα έγγραφα από επιχειρήσεις του Ισραηλινού στρατού («Guardian of the Walls» 2021, «Iron Swords» 2023) περιλαμβάνουν ρητές αναφορές σε σχέδια δημιουργίας παρουσίας της Χαμάς στην Τουρκία και τη βόρεια Κύπρο, με στόχο τον συντονισμό επιθέσεων κατά Ισραηλινών σε ευρωπαϊκό έδαφος. Επιπλέον, μια διακομματική ομάδα 39 μελών του Κογκρέσου των ΗΠΑ εξέφρασε έντονη ανησυχία στα τέλη του 2024 για αξιόπιστες πληροφορίες ότι ηγετικά στελέχη της Χαμάς είχαν μεταφερθεί σε περιοχές υπό τουρκικό έλεγχο, αναφέροντας ρητά τη βόρεια Κύπρο. Ζήτησαν επίσημες διευκρινίσεις από τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών, τονίζοντας ότι η Χαμάς ενδέχεται να επιχειρεί από εδάφη που βρίσκονται άμεσα υπό τουρκικό έλεγχο, συνιστώντας σοβαρό κίνδυνο για την Κύπρο και την Ευρώπη γενικότερα.
Περαιτέρω έρευνες έχουν αποκαλύψει οικονομικές και υλικοτεχνικές υποδομές προς όφελος της Χαμάς και ιρανικών δικτύων μέσα στη βόρεια Κύπρο, που εκμεταλλεύονται την απουσία διεθνούς ρυθμιστικής εποπτείας. Δημοσιογραφικές αποκαλύψεις έφεραν στο φως ότι κυπριακή τράπεζα στα κατεχόμενα, με δεσμούς με εξέχοντες Τουρκοκύπριους επιχειρηματίες, χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση της Χαμάς, προσφέροντας κρίσιμη χρηματοδοτική στήριξη στις τρομοκρατικές της επιχειρήσεις στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.
Οι κίνδυνοι για τη Δημοκρατία της Κύπρου — το ελεύθερο τμήμα του νησιού — είναι εξίσου σοβαροί. Η πορώδης ζώνη του ΟΗΕ που χωρίζει το κατεχόμενο βόρειο τμήμα από τη Δημοκρατία προσφέρει εύκολη διέλευση τρομοκρατών προς την ΕΕ. Οι προαναφερθείσες αποτραπείσες ιρανικές τρομοκρατικές επιθέσεις το 2023 δείχνουν ακριβώς αυτό το σενάριο: πράκτορες διέσχισαν τη γραμμή και σχεδίαζαν επιθέσεις στον νότο, απειλώντας άμεσα την κυριαρχία της Κύπρου, τη δημόσια ασφάλεια και το προσωπικό της Δύσης.
Πέρα από την τρομοκρατία, η βόρεια Κύπρος έχει μετατραπεί σε περιφερειακό κόμβο κατασκοπείας, εκβιασμού και επιχειρήσεων πληροφοριών με στόχο όχι μόνο Ισραηλινούς, αλλά και δυτικούς διπλωμάτες, στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό. Δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν καταγράψει συστηματική δραστηριότητα κατασκοπείας από τουρκικές μυστικές υπηρεσίες και συνεργαζόμενα δίκτυα, που αξιοποιούν ξενοδοχεία, πανεπιστήμια, καζίνο και λιμάνια στα κατεχόμενα, χρησιμοποιώντας εγκληματικά κυκλώματα για επιχειρήσεις εκβιασμού και πίεσης.
Συνοψίζοντας, αυτός ο όγκος στοιχείων – από δημόσιες αποκαλύψεις μυστικών υπηρεσιών, επιχειρησιακά σχέδια, συλλήψεις στην Κύπρο, έρευνες του Κογκρέσου, δημοσιογραφικές αποκαλύψεις και αναλύσεις ειδικών – αποδεικνύει ξεκάθαρα ότι η Χαμάς και η Δύναμη Κουντς έχουν δημιουργήσει μια επικίνδυνη επιχειρησιακή παρουσία στη βόρεια Κύπρο. Οι δραστηριότητές τους δεν αποτελούν θεωρητικό ή αφηρημένο κίνδυνο, αλλά μια άμεση και απτή απειλή για τη Κυπριακή Δημοκρατία, τη σταθερότητα της περιοχής και την ασφάλεια της Ευρώπης. Η διεθνής κοινότητα και οι περιφερειακοί εταίροι πρέπει να παραμείνουν σε εγρήγορση και ενωμένοι στην αντιμετώπιση αυτής της αυξανόμενης απειλής, αναγνωρίζοντας ότι ό,τι συμβαίνει στη βόρεια Κύπρο επηρεάζει αναπόφευκτα την ασφάλεια πολύ πέρα από τα σύνορά της.
Αντιπλοϊκοί πύραυλοι και βαλλιστική υποδομή στοχεύουν Ισραήλ και Ελλάδα
Αναφέρατε τουρκικούς πυραύλους κατά πλοίων και βαλλιστικούς πυραύλους που έχουν εγκατασταθεί στις κατεχόμενες περιοχές. Πιστεύετε ότι αυτές οι εγκαταστάσεις σχεδιάστηκαν με στόχο το Ισραήλ;
-Η βόρεια Κύπρος που ελέγχεται από την Τουρκία φιλοξενεί σήμερα προηγμένους πυραύλους κατά πλοίων τύπου ATMACA με εμβέλεια που υπερβαίνει τα 200 χιλιόμετρα, θέτοντας σαφώς τα ισραηλινά ναυτικά μέσα και τις υπεράκτιες ενεργειακές υποδομές εντός άμεσης εμβέλειας.
Αν και δεν υπάρχει ακόμη δημόσια διαθέσιμη απόδειξη που να επιβεβαιώνει τη μόνιμη ανάπτυξη του τουρκικού βαλλιστικού πυραύλου μικρού βεληνεκούς (SRBM), γνωστού ως «Typhoon» (Tayfun), στη βόρεια Κύπρο, στρατιωτικές βάσεις στην Κερύνεια και την Αμμόχωστο έχουν προετοιμαστεί πλήρως για την ταχεία ανάπτυξή τους, απαιτώντας ελάχιστες προσαρμογές (Israel Hayom, 2023).
Ο ίδιος ο Πρόεδρος Ερντογάν διατύπωσε ξεκάθαρα την περιφερειακή πρόθεση πίσω από τις πυραυλικές δυνατότητες της Τουρκίας τον Δεκέμβριο του 2022, προειδοποιώντας ρητά την Ελλάδα: «Φυσικά και θα χτυπήσει την Αθήνα… φυσικά και θα το κάνει», προσθέτοντας, «Αν δεν κρατηθείτε ήρεμοι, μια χώρα σαν την Τουρκία δεν θα μείνει θεατής… Πρέπει να κάνει κάτι» (AP News, 2022). Παρόλο που η δήλωση απευθυνόταν αρχικά στην Ελλάδα, η εμβέλεια και οι υποδομές καλύπτουν προφανώς και το Ισραήλ.
Είναι κρίσιμο να μη μάθουμε ποτέ τις πραγματικές επιχειρησιακές δυνατότητες αυτών των πυραύλων μόνο τη στιγμή της εκτόξευσής τους. Οι πύραυλοι κατά πλοίων είναι ήδη επιχειρησιακοί, η υποδομή των βαλλιστικών πυραύλων είναι πλήρως έτοιμη, και η πρόθεση είναι αδιαμφισβήτητη. Η προετοιμασία του Ισραήλ πρέπει να ανταποκρίνεται σε αυτήν την πραγματικότητα. Αν οι συνθήκες το απαιτήσουν, θα απαντήσουμε χωρίς δισταγμό. Μέχρι τότε, πρέπει να παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις, πλήρως ενήμεροι ότι η στρατηγική διάταξη και το επιχειρησιακό περιβάλλον έχουν διαμορφωθεί με απόλυτη σαφήνεια.
Ανεκτίμητη η στρατηγική συνεργασία με Ελλάδα και Κύπρο
Πώς αξιολογείτε το σημερινό επίπεδο στρατηγικού συντονισμού μεταξύ Ισραήλ, Ελλάδας και Κυπριακής Δημοκρατίας; Υπάρχει περιθώριο για βαθύτερη στρατιωτική συνεργασία;
-Ο στρατηγικός συντονισμός μεταξύ Ισραήλ, Ελλάδας και Κύπρου σήμερα είναι άνευ προηγουμένου και ενισχύεται συνεχώς. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε την Ιερουσαλήμ στα τέλη Απριλίου 2025, επαναβεβαιώνοντας με τον Πρωθυπουργό Νετανιάχου τη δέσμευσή τους να εμβαθύνουν τη διμερή αμυντική συνεργασία. Λίγο αργότερα, τον Μάιο, ο Κύπριος Πρόεδρος Χριστοδουλίδης επισκέφθηκε επίσης την Ιερουσαλήμ, δείχνοντας ξεκάθαρα τη σταθερή προσήλωση της Κύπρου σε αυτή την τριμερή σχέση.
Ο Πρωθυπουργός Νετανιάχου εξέφρασε εύγλωττα την ουσία αυτής της συνεργασίας:
«Αυτές είναι δύο σημαίες με μπλε και λευκό που συναντιούνται… Είμαστε δύο αρχαίοι λαοί. Οι ελεύθεροι πολιτισμοί μας ξεκίνησαν στην Αθήνα και στην Ιερουσαλήμ. Έχουμε κοινές αξίες και μοιραζόμαστε κοινά συμφέροντα σήμερα, αλλά και κοινές προκλήσεις».
Η συνεργασία μας υπερβαίνει την άμυνα — είναι θεμελιωμένη σε κοινές δημοκρατικές αξίες, αμοιβαία συμφέροντα και κοινό όραμα. Δεν πρόκειται να βάλω βαθμολογίες στους ηγέτες εδώ, αλλά η συνεχής ανησυχία της Άγκυρας για αυτή την τριμερή σχέση αποδεικνύει από μόνη της πόσο ισχυρή και ουσιαστική έχει γίνει.
Αναμφίβολα, υπάρχει ακόμα μεγάλο περιθώριο για βαθύτερη στρατιωτική συνεργασία — μέσω διευρυμένων κοινών ασκήσεων, συντονισμού πληροφοριών και κοινών υποδομών εφοδιαστικής υποστήριξης. Αυτό θα ενισχύσει περαιτέρω την αποτροπή και θα ενδυναμώσει τη σταθερότητα στην περιοχή.
Η Αθήνα και η Λευκωσία αντιλαμβάνονται την απειλή – αλλά η Τουρκία κλιμακώνει
Κατά τη γνώμη σας, κατανοούν πλήρως η Αθήνα και η Λευκωσία τη μεταβαλλόμενη φύση της τουρκικής απειλής στον βορρά ή εξακολουθεί να υπάρχει κάποιο επίπεδο πολιτικής διστακτικότητας;
-Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Αθήνα και η Λευκωσία κατανοούν πλήρως την στρατηγική πολυπλοκότητα της τουρκικής απειλής, ιδιαίτερα στη βόρεια Κύπρο. Η άνευ προηγουμένου εντατικοποίηση της τριμερούς μας συνεργασίας κατά το τελευταίο έτος αποδεικνύει ξεκάθαρα την πλήρη επίγνωση και αποφασιστικότητα και των δύο χωρών να αντιμετωπίσουν αυτή την πρόκληση με υπευθυνότητα και αποφασιστικότητα.
Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι υπεύθυνα έθνη, βαθιά προσηλωμένα στις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εμπιστεύομαι την κρίση και την ηγεσία τους, γνωρίζοντας ότι αξιοποιούν σταθερά κάθε διαθέσιμο διπλωματικό κανάλι για την επίτευξη ειρηνικών λύσεων.
Ωστόσο, η τουρκική απειλή συνεχίζει να εξελίσσεται ραγδαία, δοκιμάζοντας σκόπιμα τα όρια της διπλωματικής μας υπομονής. Οι επανειλημμένες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου από την Τουρκία εφαρμόζουν την τακτική του «σαλαμιού», ανασχηματίζοντας σταδιακά τις περιφερειακές πραγματικότητες. Συνεπώς, ενώ η διπλωματία παραμένει η προτιμώμενη οδός μας, οφείλουμε σαφώς και υπεύθυνα να προετοιμαστούμε για πιο δύσκολα σενάρια, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα προς την Τουρκία – και προς τη διεθνή κοινότητα – ότι ορισμένες κόκκινες γραμμές δεν πρέπει και δεν πρόκειται να ξεπεραστούν.
Η Δύση αποτυγχάνει να συγκρατήσει τον Ερντογάν
Μπορούν οι Ηνωμένες Πολιτείες ή η Ευρωπαϊκή Ένωση να παίξουν ουσιαστικό ρόλο στον περιορισμό των περιφερειακών φιλοδοξιών της Τουρκίας; Ή έχουν ήδη χάσει τη στρατηγική τους επιρροή;
-Σήμερα, τόσο η ΕΕ όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδεικνύουν ανησυχητική διστακτικότητα στην αντιμετώπιση των επιθετικών φιλοδοξιών της Άγκυρας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιμένει να κλείνει τα μάτια στην παράνομη κατοχή της βόρειας Κύπρου από την Τουρκία και στις συνεχιζόμενες προκλήσεις κατά της Ελλάδας. Ακόμα πιο εντυπωσιακή είναι η απόφαση των Βρυξελλών να εντάξουν την Τουρκία στο αμυντικό πρόγραμμα SAFE ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ – επιβραβεύοντας παραδόξως τη συμπεριφορά της Άγκυρας αντί να την περιορίσουν.
Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η ανανεωμένη προσέγγιση του Προέδρου Τραμπ με τον Ερντογάν εντείνει αυτόν τον κίνδυνο. Κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον Πρωθυπουργό Νετανιάχου τον Απρίλιο, ο Τραμπ επαίνεσε τον Ερντογάν ως «πολύ έξυπνο», τόνισε ότι έχουν «πολύ καλή σχέση» και συνέστησε στο Ισραήλ απλώς να «είναι λογικό».
Αυτή η ρητορική θυμίζει επικίνδυνες ιστορικές αναλογίες, όπως την εσφαλμένη πεποίθηση του Τσάμπερλεϊν ότι η επιθετικότητα μπορεί να ελεγχθεί. Η ιστορία – από το Μόναχο του 1938 μέχρι την Ανατολική Μεσόγειο του σήμερα – είναι σαφής: η κατευναστική πολιτική δεν αποτρέπει την επιθετικότητα· την επιταχύνει.
Η ανοχή του Τραμπ στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα στον Ερντογάν ότι οι προκλήσεις αποφέρουν ανταμοιβές, όχι συνέπειες. Οι τουρκικές στρατιωτικές ασκήσεις, οι αναπτύξεις drones και οι θαλάσσιες παραβιάσεις παραμένουν σκόπιμα κάτω από το όριο ενεργοποίησης του ΝΑΤΟ. Ο Ερντογάν ζητά ανοιχτά την καταστροφή του «σιωνιστικού Ισραήλ» και ωστόσο λαμβάνει συγχαρητήρια από τον Τραμπ για την αποφασιστικότητά του στη Συρία.
Αυτή η αντιφατική ρητορική απλώς ενθαρρύνει τις νεο-οθωμανικές φιλοδοξίες του Ερντογάν. Είναι φανερό ότι η στρατηγική επιρροή τόσο της ΕΕ όσο και των ΗΠΑ διαβρώνεται ραγδαία, αν δεν έχει ήδη χαθεί. Η εσωτερική παράλυση του ΝΑΤΟ, που αναδεικνύεται από την κατάχρηση βέτο από την Τουρκία για την αποτροπή κοινών ασκήσεων με συμμετοχή του Ισραήλ, αποδυναμώνει περαιτέρω τη συλλογική ασφάλεια.
Καθώς ο Ερντογάν εντείνει τις περιφερειακές του προκλήσεις, η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ πρέπει να αναγνωρίσουν ότι οι ξεπερασμένες διπλωματικές τελετουργίες και οι κενές διαβεβαιώσεις του ΝΑΤΟ δεν επαρκούν πλέον. Ελλείψει αποφασιστικής αμερικανικής και ευρωπαϊκής ηγεσίας, οι περιφερειακές δυνάμεις δεν έχουν άλλη επιλογή από το να ενισχύσουν τη στρατηγική τους αυτονομία, σταθερά θεμελιωμένη στη στρατιωτική ικανότητα, τον διπλωματικό συντονισμό και την οικονομική ανθεκτικότητα.
Το μάθημα της Ιστορίας παραμένει σαφές: η αποτυχία να αντιμετωπιστεί η αναθεωρητική επιθετικότητα σήμερα οδηγεί αναπόφευκτα σε μεγαλύτερη σύγκρουση αύριο. Η κατευναστική πολιτική δεν εξασφαλίζει ποτέ διαρκή ειρήνη – απλώς αναβάλλει και βαθαίνει τις μελλοντικές συγκρούσεις.
Υποκλοπές και παρακολουθήσεις από το ψευδοκράτος απειλούν όλη την περιοχή
Έχετε επισημάνει την ύπαρξη υποδομών υποκλοπών και παρακολούθησης (SIGINT) στο βορρά. Έχουν ήδη παραβιαστεί οι επικοινωνίες του Ισραήλ, στρατιωτικές ή πολιτικές, από κυπριακό έδαφος; Ισχύει το ίδιο και για την Κύπρο και την Ελλάδα;
Η Τουρκία έχει πράγματι εγκαταστήσει προηγμένες υποδομές υποκλοπών και παρακολούθησης (SIGINT) στο κατεχόμενο βόρειο τμήμα της Κύπρου, με σαφή πρόθεση την παρακολούθηση και καταγραφή δραστηριοτήτων σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο. Τέτοιου τύπου υποδομές φέρουν υψηλό δυναμικό απειλής για τόσο πολιτικές όσο και στρατιωτικές επικοινωνίες – όχι μόνο για το Ισραήλ, αλλά εξίσου και για την Κύπρο.
Αυτό δεν αποτελεί απλώς τακτικό ζήτημα – είναι μια στρατηγική πρόκληση που αποσκοπεί στην υπονόμευση της περιφερειακής σταθερότητας και ασφάλειας.
Όλες οι τρεις χώρες – Ισραήλ, Ελλάδα και Κύπρος – είναι πλήρως ενήμερες για αυτό τον κίνδυνο.
Καζίνο και πανεπιστήμια εργαλείο κατασκοπείας και εκβιασμού από τη ΜΙΤ
Σύμφωνα με το άρθρο σας, ξενοδοχεία, καζίνο, πανεπιστήμια και λιμάνια χρησιμοποιούνται για επιχειρήσεις κατασκοπείας και εκβιασμού. Πόσο συστηματική είναι αυτή η δραστηριότητα και ποιοι βρίσκονται πίσω της;
Η χρήση ξενοδοχείων, καζίνο, πανεπιστημίων και λιμανιών στο κατεχόμενο βόρειο τμήμα της Κύπρου που τελεί υπό τουρκική κατοχή για σκοπούς κατασκοπείας και εκβιασμού είναι συστηματική, εσκεμμένη και καθοδηγούμενη από το κράτος. Αυτό που στην επιφάνεια φαίνεται ως κόσμος του οργανωμένου εγκλήματος είναι στην πραγματικότητα μέρος ενός οργανωμένου πλέγματος πληροφοριών, συντονισμένου από την Τουρκική Υπηρεσία Πληροφοριών (MIT) σε συνεργασία με εγκληματικά συνδικάτα και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ξένους πληρεξούσιους όπως η Χαμάς και η Δύναμη Κουντς του Ιράν.
Κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες, πολυάριθμες έρευνες, διαρροές από δικαστικά έγγραφα και εκθέσεις υπηρεσιών πληροφοριών αποκάλυψαν πώς εγκαταστάσεις στην Κερύνεια και την Αμμόχωστο χρησιμοποιήθηκαν για να παγιδεύσουν διπλωμάτες, αξιωματικούς του ΝΑΤΟ και πολιτικές προσωπικότητες σε επιχειρήσεις «honey trap».
Μια υπόθεση του 2011 αποκάλυψε ένα λεπτομερές PowerPoint που είχε συνταχθεί από Τούρκους στρατιωτικούς αξιωματούχους, περιγράφοντας πώς η απουσία αστυνομικού ή δικαστικού ελέγχου στο ψευδοκράτος επέτρεπε στους πράκτορες να «κάνουν τα πάντα» χωρίς συνέπειες. Η επιχείρηση περιλάμβανε στρατιωτικούς που είχαν τοποθετηθεί σε νυχτερινά κέντρα, γυναίκες πράκτορες εκπαιδευμένες να αποσπούν πληροφορίες μέσω αποπλάνησης και πανεπιστημιακά δίκτυα που στοχοποιούσαν φοιτητές και ακαδημαϊκούς. Ολόκληρες αλυσίδες ξενοδοχείων – μεταξύ αυτών τα Merit και Cratos – φέρονται να εμπλέκονταν, με τις λίστες επισκεπτών να εξετάζονται εκ των προτέρων ώστε να προετοιμάζονται εξατομικευμένα σενάρια παρακολούθησης και εκβιασμού. Όταν το δίκτυο αποκαλύφθηκε, πολλοί από τους εμπλεκόμενους προστατεύτηκαν, μετατέθηκαν ή προήχθησαν, ενώ οι εισαγγελείς που ερευνούσαν απολύθηκαν.
Στο επίκεντρο βρισκόταν ο Χαλίλ Φαλίγιαλι, Τουρκοκύπριος μεγιστάνας καζίνο, του οποίου η αυτοκρατορία τζόγου, διακίνησης ναρκωτικών και ξεπλύματος χρήματος εκτεινόταν βαθιά μέσα στο τουρκικό πολιτικό σύστημα. Ο Φαλίγιαλι κατηγορήθηκε ότι διατηρούσε τεράστιο αρχείο βιντεοσκοπημένων εκβιασμών που περιλάμβαναν ανώτατους αξιωματούχους. Πληροφοριοδότες – περιλαμβανομένου του αρχιμαφιόζου Σεντάτ Πεκέρ και πρώην λογιστή του Φαλίγιαλι – κατέθεσαν ότι Τούρκοι υπουργοί έπαιρναν εκατομμύρια ευρώ για να προστατεύσουν τις δραστηριότητές του. Μετά τη δολοφονία του το 2022, το δίκτυο συνέχισε να λειτουργεί υπό την οικογένειά του.
Τρομοκρατικές οργανώσεις, όπως η Χαμάς, έχουν εκμεταλλευτεί το ίδιο περιβάλλον για να χρηματοδοτούν και να οργανώνουν δραστηριότητες, επωφελούμενες από την τουρκική προστασία και το νομικό κενό που επικρατεί στην περιοχή.
Αυτή η σύγκλιση κρατικής υπηρεσίας πληροφοριών, εγκληματικής δραστηριότητας και δικτύων πληρεξουσίων έχει μετατρέψει τη βόρεια Κύπρο σε ενεργό επιχειρησιακή πλατφόρμα πληροφοριών – προστατευμένη από κάθε μορφή ελέγχου και αξιοποιημένη για σκοπούς παρακολούθησης, εξαναγκασμού και περιφερειακής επιρροής. Όταν μιλάμε για χρήση πολιτικών υποδομών για κατασκοπεία και εκβιασμό, δεν αναφερόμαστε σε μεμονωμένα περιστατικά. Περιγράφουμε ένα στρατηγικό σύστημα – συνεχιζόμενο, επεκτεινόμενο και εσκεμμένα διατηρημένο.
Το μέλλον της περιοχής να χαραχθεί από Αθήνα, Ιερουσαλήμ και Λευκωσία – όχι από Άγκυρα ή Βρυξέλλες
Αν είχατε την ευκαιρία να απευθυνθείτε άμεσα στην ελληνική και κυπριακή ηγεσία, ποιο θα ήταν το βασικό σας μήνυμα;
Το μέλλον της περιοχής μας δεν πρέπει να διαπραγματεύεται πίσω από τις πλάτες μας, ούτε να σχεδιάζεται σε απομακρυσμένες πρωτεύουσες. Η εικόνα του τι ακολουθεί – της ασφάλειας, της κυριαρχίας και της σταθερότητας – πρέπει να διαμορφώνεται στην Αθήνα, τη Λευκωσία και την Ιερουσαλήμ. Όχι στην Άγκυρα. Και ναι – ούτε στην Ουάσινγκτον ή στις Βρυξέλλες.
Δεν είμαστε παρατηρητές σε αυτή την ιστορία. Είμαστε η πρώτη γραμμή – και ολοένα και περισσότερο, το θεμέλιο – μιας διαφορετικής Ανατολικής Μεσογείου. Μιας περιοχής θεμελιωμένης στο δίκαιο, την εταιρική σχέση και την αυτοδιάθεση.
Το λέω αυτό όχι για να αμφισβητήσω τους συμμάχους μας, αλλά για να μας υπενθυμίσω τη δική μας ισχύ. Όσο ισχυρότερος είναι ο συντονισμός μας, όσο πιο σαφής η στάση μας, τόσο πιο ανθεκτική γίνεται η περιοχή μας. Δεν πρόκειται για σύγκρουση – πρόκειται για ορισμό. Για το ποιοι είμαστε και ποιοι δεν είμαστε.
Ας σχεδιάσουμε αυτό το μέλλον μαζί – όχι ως αντίδραση στις απειλές, αλλά σε ευθυγράμμιση με τις αξίες μας. Ας μας θυμούνται όχι μόνο για το πώς ανταποκριθήκαμε στις πιέσεις, αλλά για το πώς διαμορφώσαμε τον ορίζοντα.
Οι βαλλιστικοί πύραυλοι στα κατεχόμενα συνιστούν κόκκινη γραμμή για το Ισραήλ
Κατά τη γνώμη σας, υπάρχει κάποια κόκκινη γραμμή – ένα σημείο καμπής – πέρα από το οποίο το Ισραήλ θα αναγκαζόταν να δράσει στρατιωτικά στην Κύπρο;
Εδώ και δεκαετίες, το Ισραήλ τηρεί μια σαφή στρατηγική αρχή, ευρέως γνωστή ως «Δόγμα Μπεγκίν», το οποίο καθιερώθηκε για πρώτη φορά από τον Πρωθυπουργό Μεναχέμ Μπεγκίν το 1981 στο Ιράκ, εφαρμόστηκε στη συνέχεια από τον Πρωθυπουργό Εχούντ Όλμερτ στη Συρία το 2007 και επαναβεβαιώθηκε μόλις πριν από λίγες εβδομάδες από τον Πρωθυπουργό Βενιαμίν Νετανιάχου στο Ιράν.
Αυτό το δόγμα δηλώνει ξεκάθαρα ότι το Ισραήλ δεν θα επιτρέψει ποτέ σε αντιπάλους να αποκτήσουν στρατηγικές δυνατότητες που θα ανέτρεπαν θεμελιωδώς την περιφερειακή ισορροπία δυνάμεων και θα απειλούσαν την εθνική μας ασφάλεια.
Στο πλαίσιο αυτό, είναι κρίσιμο να τονίσουμε την πρόσφατη επιτάχυνση του πυρηνικού προγράμματος της Τουρκίας στο Άκκουγιου, στην ακτή της Μεσογείου, το οποίο έχει προγραμματιστεί να τεθεί σε λειτουργία φέτος. Η επιμονή της Άγκυρας για ανεξάρτητο εμπλουτισμό ουρανίου – σε συνδυασμό με τη ρητή δήλωση του Ερντογάν από το 2019, ότι «δεν μπορεί να αποδεχθεί την απαγόρευση της Τουρκίας να έχει πυρηνικά όπλα ενώ το Ισραήλ διαθέτει» – δημιουργεί μια ξεκάθαρη δυνατότητα ταχείας μετάβασης της Τουρκίας προς στρατιωτική πυρηνική ικανότητα.
Ένα τέτοιο σενάριο – όπως ακριβώς και στις περιπτώσεις του Ιράκ, της Συρίας και του Ιράν – θα αξιολογηθεί αναπόφευκτα από το Ισραήλ μέσα από το πρίσμα του ίδιου ιστορικού δόγματος.
Όταν με ρωτάτε αν υπάρχει κόκκινη γραμμή στην Κύπρο, η απάντησή μου αντλεί από αυτή τη διαχρονική σιγουριά: Η ανάπτυξη στρατηγικών μέσων από την Τουρκία κατεχόμενο βόρειο τμήμα της Κύπρου– όπως βαλλιστικοί πύραυλοι μακράς εμβέλειας ή προκεχωρημένες βάσεις ικανές να απειλήσουν άμεσα ζωτικά ισραηλινά συμφέροντα ή να υπονομεύσουν θεμελιωδώς τη σταθερότητα της περιοχής – θα συνιστούσε αναμφίβολα υπέρβαση αυτής της στρατηγικής κόκκινης γραμμής.
Αυτό δεν αποτελεί απειλή ούτε ένδειξη άμεσης δράσης, αλλά μια σαφή δήλωση θεμελιωμένη σε ιστορική αρχή. Το Ισραήλ πάντοτε προτάσσει τη διπλωματική και στρατηγική λύση, όμως οι αντίπαλοί μας γνωρίζουν καλά ότι υπάρχουν σαφή όρια στην υπομονή και την αυτοσυγκράτησή μας όταν διακυβεύονται τα θεμελιώδη συμφέροντα ασφάλειάς μας.
Το Ισραήλ θα δράσει αν απειληθούν ζωτικά του συμφέροντα
Δεδομένων των προηγούμενων ενεργειών του Ισραήλ στη Συρία και στο Ιράν, είναι πιθανό να δούμε προληπτικές επιχειρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο εάν η απειλή από τον βορρά κλιμακωθεί;
Το ιστορικό του Ισραήλ σε αποφασιστικές ενέργειες – στο Ιράκ, στη Συρία και στο Ιράν – είναι σαφές και συνεπές. Δρούμε προληπτικά, όχι επειδή επιδιώκουμε σύγκρουση, αλλά επειδή η ιστορία μάς έχει διδάξει το τίμημα της διστακτικότητας.
Ας το δηλώσω απερίφραστα: η Ανατολική Μεσόγειος δεν πρέπει ποτέ να μετατραπεί σε νέο πεδίο δοκιμής ανεξέλεγκτης επιθετικότητας. Το Ισραήλ δεν αναζητά σύγκρουση, αλλά δεν αποφεύγει την ευθύνη. Αν τα ζωτικά συμφέροντα ασφαλείας μας απειληθούν άμεσα, θα δράσουμε, χωρίς δισταγμό και χωρίς απολογία. Οι αντίπαλοί μας το κατανοούν αυτό. Η ιστορία μας το αποδεικνύει. Η αποφασιστικότητά μας το εγγυάται.
*Ο Shay Gal είναι ανώτερος στρατηγικός σύμβουλος και αναλυτής που ειδικεύεται στη διεθνή ασφάλεια, την αμυντική πολιτική, τη διαχείριση γεωπολιτικών κρίσεων και τη στρατηγική επικοινωνία. Διετέλεσε αντιπρόεδρος εξωτερικών σχέσεων στην Israel Aerospace Industries (IAI) και προηγουμένως κατείχε ανώτερους συμβουλευτικούς ρόλους για υπουργούς της ισραηλινής κυβέρνησης, εστιάζοντας στη διαχείριση κρίσεων, τη διαμόρφωση πολιτικής και τη στρατηγική επιρροή. Ο Shay συμβουλεύει κυβερνήσεις, ανώτερους στρατιωτικούς ηγέτες και παγκόσμιους οργανισμούς για την πλοήγηση σε πολύπλοκα γεωπολιτικά τοπία, τη διαμόρφωση αποτελεσματικών αμυντικών στρατηγικών και την προώθηση της διεθνούς στρατηγικής συνεργασίας. Το συγγραφικό του έργο και η ανάλυσή του αφορούν τη δυναμική της διεθνούς ισχύος, τις προκλήσεις ασφαλείας, την οικονομία και την ηγεσία, προσφέροντας πρακτικές ιδέες και λύσεις στα σημερινά παγκόσμια ζητήματα.
newsbomb.gr
![Μουρτζούκου για το εγκεφαλικό επεισόδιο της μητέρας της: «Θα στεναχωρηθώ αν πάθει κάτι κακό» [βίντεο]](https://empisteutiko.gr/wp-content/uploads/2024/12/mourtzoukou_.jpg-120x86.webp)
