Οι εισαγγελείς του Μιλάνου άνοιξαν έρευνα για Ιταλούς που φέρονται να πλήρωναν μέλη του στρατού των Βόσνιων Σέρβων με σκοπό να ταξιδεύουν στο Σαράγεβο για να σκοτώνουν πολίτες κατά τη διάρκεια της τετραετούς πολιορκίας της πόλης τη δεκαετία του 1990.
Περισσότεροι από 10.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν στο Σαράγεβο από συνεχή βομβαρδισμό και πυρά ελεύθερων σκοπευτών μεταξύ 1992 και 1996, στην πιο μακρόχρονη πολιορκία της σύγχρονης ιστορίας, μετά την ανακήρυξη ανεξαρτησίας της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης από τη Γιουγκοσλαβία.
Οι ελεύθεροι σκοπευτές θεωρούνταν το πιο τρομακτικό στοιχείο της ζωής υπό πολιορκία, καθώς πυροβολούσαν τυχαία πολίτες στους δρόμους, ακόμα και παιδιά, σαν να συμμετείχαν σε βιντεοπαιχνίδι ή σαφάρι.
Ομάδες Ιταλών και άλλων εθνικοτήτων, γνωστές ως «τουρίστες ελεύθερων σκοπευτών», φέρονται να συμμετείχαν στη σφαγή, πληρώνοντας μεγάλα χρηματικά ποσά σε στρατιώτες του στρατού του Ράντοβαν Κάρατζιτς, του πρώην ηγέτη των Βόσνιων Σέρβων, ο οποίος το 2016 κρίθηκε ένοχος για γενοκτονία και άλλα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Οι «τουρίστες» αυτοί φέρονται να μεταφέρονταν στους λόφους γύρω από το Σαράγεβο για να πυροβολούν τον άμαχο πληθυσμό για διασκέδαση.
Το Σαράγεβο βρίσκεται σε μια λεκάνη που περιβάλλεται από βουνά, γεγονός που καθιστούσε τον αποκλεισμό και την επίθεση στην πόλη ιδιαίτερα εύκολη.
Οι εισαγγελείς του Μιλάνου, με επικεφαλής τον Αλεσάντρο Γκόμπι, ξεκίνησαν έρευνα για τον εντοπισμό των Ιταλών που εμπλέκονται, με κατηγορίες για εκ προθέσεως ανθρωποκτονία με επιβαρυντικούς παράγοντες τη σκληρότητα και τα ταπεινά κίνητρα.
Η έρευνα προήλθε από μήνυση που υπέβαλε ο συγγραφέας του Μιλάνου, Έτζιο Γκαβατσένι, ο οποίος συνέλεξε αποδεικτικά στοιχεία για τις καταγγελίες, καθώς και από αναφορά που απέστειλε στους εισαγγελείς η πρώην δήμαρχος του Σαράγεβο, Μπεντζαμίνα Κάριτς.
Ένα ντοκιμαντέρ αφορμή για την έρευνα
Ο Γκαβατσένι ανέφερε ότι είχε διαβάσει για πρώτη φορά αναφορές σχετικά με τους υποτιθέμενους «τουρίστες ελεύθερους σκοπευτές» στον ιταλικό Τύπο τη δεκαετία του 1990, όμως άρχισε να ερευνά περαιτέρω όταν παρακολούθησε το ντοκιμαντέρ Sarajevo Safari του 2022, σε σκηνοθεσία του Σλοβένου Μιράν Ζουπάνιτς.
Στο ντοκιμαντέρ, ένας πρώην Σέρβος στρατιώτης και ένας εργολάβος ισχυρίστηκαν ότι ομάδες Δυτικών πυροβολούσαν εναντίον του άμαχου πληθυσμού από τους λόφους γύρω από το Σαράγεβο, ισχυρισμοί που έχουν διαψευσθεί κατηγορηματικά από βετεράνους του σερβικού στρατού.
«Το Sarajevo Safari ήταν το σημείο εκκίνησης», δήλωσε ο Γκαβατσένι. «Ξεκίνησα αλληλογραφία με τον σκηνοθέτη και από εκεί διεύρυνα την έρευνά μου, μέχρι να συγκεντρώσω αρκετό υλικό για να το υποβάλω στους εισαγγελείς του Μιλάνου», συμπλήρωσε.
Ο Γκαβατσένι υποστήριξε ότι «πολλοί, πολλοί, πολλοί Ιταλοί» φέρονται να εμπλέκονται, χωρίς να αναφέρει συγκεκριμένο αριθμό. «Υπήρχαν Γερμανοί, Γάλλοι, Άγγλοι… άνθρωποι από όλες τις δυτικές χώρες που πλήρωναν μεγάλα ποσά για να πάνε εκεί και να πυροβολούν αμάχους», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Πρόσθεσε ότι «δεν υπήρχαν πολιτικά ή θρησκευτικά κίνητρα. Ήταν πλούσιοι άνθρωποι που πήγαιναν εκεί για διασκέδαση και προσωπική ικανοποίηση. Μιλάμε για ανθρώπους που αγαπούν τα όπλα, που ίσως πηγαίνουν σε σκοπευτήρια ή σε σαφάρι στην Αφρική».
Ισχυρίστηκε ακόμη ότι οι Ιταλοί ύποπτοι συναντιούνταν στην Τεργέστη και ταξίδευαν στο Βελιγράδι, απ’ όπου οι Βόσνιοι Σέρβοι στρατιώτες τους συνόδευαν στους λόφους του Σαράγεβο. «Υπήρχε ένα κύκλωμα πολεμικού τουρισμού, πήγαιναν εκεί για να πυροβολούν ανθρώπους», είπε και συμπλήρωσε ότι: «Το αποκαλώ αδιαφορία απέναντι στο κακό».
Το κύκλωμα πολεμικού τουρισμού
Ο Γκαβατσένι δήλωσε ότι έχει ταυτοποιήσει ορισμένα από τα ιταλικά άτομα που φέρονται να εμπλέκονται και τα οποία αναμένεται να ανακριθούν από τους εισαγγελείς τις επόμενες εβδομάδες.
Ίσως, οι πιο γνωστοί θάνατοι από πυρά ελεύθερου σκοπευτή ήταν εκείνοι του Μπόσκο Μπρκιτς και της Αντμίρα Ίσμιτς, ενός ζευγαριού που καταγράφηκε στην ταινία Ρωμαίος και Ιουλιέτα στο Σαράγεβο, οι οποίοι σκοτώθηκαν το 1993 από ελεύθερο σκοπευτή, ενώ προσπαθούσαν να διασχίσουν μια γέφυρα. Τα σώματά τους έμειναν για αρκετές ημέρες στη νεκρή ζώνη μεταξύ των θέσεων των Βόσνιων και των Βόσνιων Σέρβων. Οι φωτογραφίες τους δημοσιεύθηκαν ευρέως και έγιναν σύμβολο της αυθαιρεσίας και της απανθρωπιάς του πολέμου.
Ο κεντρικός δρόμος που οδηγεί στο Σαράγεβο, η Λεωφόρος Μέσα Σελίμοβιτς, απέκτησε το παρατσούκλι «Λεωφόρος των Ελεύθερων Σκοπευτών», καθώς ήταν εξαιρετικά επικίνδυνος, αλλά αναπόφευκτος, αφού οδηγούσε στο αεροδρόμιο της πόλης. Τα τραμ και τα λεωφορεία είχαν σπασμένα παράθυρα από τα πυρά και παντού υπήρχαν προειδοποιητικές πινακίδες για ελεύθερους σκοπευτές.
Ο δικηγόρος, Νίκολα Μπριτζίντα, που βοήθησε τον Γκαβατσένι να προετοιμάσει την υπόθεση, δήλωσε: «Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν μετά από μακρά έρευνα του Γκαβατσένι είναι καλά τεκμηριωμένα και θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σοβαρή έρευνα για τον εντοπισμό των ενόχων. Υπάρχει επίσης και η αναφορά της πρώην δημάρχου του Σαράγεβο».
newsbeast.gr
