Ο πυρομετεωρολόγος, Θεόδωρος Γιάνναρος εξηγεί γιατί δεν “δούλεψαν” τα υπερσύγχρονα – και ακριβά – εργαλεία που επιστρατεύσαμε φέτος στις πυρκαγιές.
Πρόκειται να δώσεις Πανελλαδικές εξετάσεις. Για -τουλάχιστον- μια χρονιά, έχεις προετοιμαστεί όσο καλύτερα γίνεται. Νιώθεις και δηλώνεις έτοιμος/έτοιμη να κάνεις θραύση, αφού δεν έχεις αφήσει το παραμικρό περιθώριο για αποτυχία.
Έχεις (υπερ)καλύψει όλα τα προαπαιτούμενα.
Και γράφεις 5.
Σε ρωτούν, από ενδιαφέρον, “τι συνέβη; Μήπως αγχώθηκες; Τι δεν πήγε καλά;”.
Βάζεις κάτω τα δεδομένα και διακρίνεις αυτό που συνέβη, ώστε την επόμενη φορά να αποδώσεις καλύτερα. Αυτό δηλαδή, συμβαίνει αν σε ενδιαφέρει το αποτέλεσμα.
Γιατί μπορεί να είσαι σαν την ελληνική κυβέρνηση, που κάθε χρόνο δηλώνει καθ’ όλα προετοιμασμένη για την αντιπυρική περίοδο και κάθε καλοκαίρι έχουμε τουλάχιστον μια τεράστια καταστροφή.
Με τις “περισσότερες δυνάμεις από ποτέ” κάηκαν 100.000 στρέμματα σε δυο μέρες
Φέτος η φωτιά έφτασε έκανε τα προάστια της Πάτρας και έφτασε λίγο έξω από την πόλη, με 5 εστίες να καίνε παράλληλα.
Oι, κατά του Κυριάκου Μητσοτάκη, το ρηθέν “περισσότερες δυνάμεις που είχαμε ποτέ”, δεν κατάφεραν να εντοπίσουν και να προλάβουν μια από τις 5 ενάρξεις. Κάτι που ίσχυσε και για τις πυρκαγιές σε Πρέβεζα, Άρτα, Χίο, Ζάκυνθο και Κεφαλλονιά.
«Από την στιγμή που δεν έχουμε δεδομένα, όπως η ταχύτητα της φωτιάς, τι κάναμε, τι δεν κάναμε, δεν έχουμε κάτι στο οποίο μπορούμε να επιστρέψουμε εκ των υστέρων, για να πούμε “θα μπορούσαμε να την έχουμε “πιάσει” αυτήν. Όχι για να βρούμε τον υπεύθυνο, αλλά για να δούμε τι συνέβη, ώστε να μην ξαναγίνει ή τι άλλο πρέπει να γίνει, προκειμένου να υπάρχει μεγαλύτερη ασφάλεια», o πυρομετεωρολόγος, Θεόδωρος Γιάνναρος.
«Έχουμε κουραστεί όλοι να λέμε τα ίδια και τα ίδια, κάθε καλοκαίρι. Να επαναλαμβάνουμε την ίδια συζήτηση. Θα ήθελα πάρα πολύ, να δω ένα βίντεο που να παρουσιάζει, με τη σειρά για κάθε ένα από τα τελευταία 10 χρόνια, τι έλεγαν για την ετοιμότητα της αντιπυρικής περιόδου όλοι οι υπουργοί που πέρασαν από την Πολιτική Προστασία.
Αν αθροίζαμε όλες μαζί τις δηλώσεις ετοιμότητας σε κάτι πραγματικό, θα ήμασταν πιο έτοιμη και από την Καλιφόρνια, τον Καναδά και την Αυστραλία, μαζί».
Στην έναρξη της αντιπυρικής περιόδου, τον Μάιο, η WWF Ελλάς, η Πυρομετεωρολογική Ομάδας FLAME (ΙΕΠΒΑ/Eθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών) και το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων (ΙΜΔΟ) – ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ είχαν εκδώσει κοινή ανακοίνωση, στην οποία έλεγαν πως είναι πολύ καλά τα λόγια, αλλά στην πράξη φαίνονται όλα.
«Ο μηχανισμός της Πολιτικής Προστασίας έχει ενισχυθεί σημαντικά, με νέα μέσα και νέες τεχνολογίες. Στο τέλος της ημέρας, βλέπουμε πως σε δυο ημέρες, έχουμε τουλάχιστον 100.000 στρέμματα καμένα.
Είναι σαν να λέμε πως πάμε να γράψουμε εξετάσεις και είμαστε πανέτοιμοι, έχουμε κάνει φοβερή προετοιμασία και τελικά, γράφουμε 5. Δεν θα μας ρωτήσουν τι έγινε;
Εννοώ πως το θέμα δεν είναι να κάνει κάποιος κριτική, για να την κάνει. Το αποτέλεσμα έρχεται και σε προκαλεί να ρωτήσεις τον εαυτό σου “τι έγινε και δεν είχα αποτέλεσμα, ενώ έχω δαπανήσει πολλά εκατομμύρια;”.
Έπειτα από τόσες καταστροφές, δεν ξέρω τι άλλο πρέπει να γίνει, ώστε να συνειδητοποιήσουμε αν υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε ακόμα».
Το πρόγραμμα των 20.000.000 ευρώ που δεν βοήθησε
Θεωρητικά, υπάρχουν εργαλεία που έχουμε πληρώσει 20 εκατομμύρια ευρώ, όπως η συνεργασία μας με την γερμανική OroraTech, παγκόσμια ηγέτιδα στην διαστημική θερμική νοημοσύνη.
Η συμφωνία περιλαμβάνει την ανάπτυξη τεσσάρων θερμικών δορυφόρων και ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης πυρκαγιών, στο πλαίσιο του Εθνικού Δορυφορικού Προγράμματος της Ελληνικής Διαστημικής Υπηρεσίας, με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA).
Το σύστημα αναμένεται να είναι πλήρως λειτουργικό το 2026, με τα δεδομένα να συνδέονται απευθείας με τις ελληνικές υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, ενισχύοντας την ικανότητα ανίχνευσης και διαχείρισης πυρκαγιών.
Το αυτό είχε ειπωθεί και για τα drones.
Αποτέλεσμα όμως, δεν είδαμε.
Παρεμπιπτόντως, μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος, η Ελλάδα αξιοποιεί τα υπάρχοντα δεδομένα της OroraTech, για την παρακολούθηση των πυρκαγιών.
Όπως αποδείχθηκε, δεν βοήθησαν ιδιαίτερα.
«Έχουμε γεμίσει με πλατφόρμες και ολοκληρωμένα συστήματα. Εκ του αποτελέσματος φαίνεται πως κάτι δεν δουλεύει καλά. Ό,τι και αν κάνουμε, οι πυρκαγιές μας ξεπερνούν», λέει ο κύριος Γιάνναρος.
«Καλοπροαίρετα λέω ότι θα πρέπει να αναρωτηθούμε τι γίνεται, ως χώρα. Όχι η ελληνική κυβέρνηση. Ως χώρα πρέπει να αποφασίσουμε για το πλάνο ολοκληρωμένης διαχείρισης δασικών πυρκαγιών, για την επόμενη δεκαετία, δίχως να μας ενδιαφέρει ποιος θα είναι υπουργός ή κυβέρνηση.
Μόνο έτσι θα πάμε μπροστά.
Διαφορετικά, θα επενδύουμε συνέχεια περισσότερα και συνέχεια θα υπάρχουν, ένα, δύο ή τρία περιστατικά που θα αποδεικνύουν ότι η πραγματικότητα μας ξεπερνάει. Και τότε, θα επαναλαμβάνουμε την ίδια συζήτηση».
«Καλές οι τεχνολογίες, αλλά άνθρωπος αποφασίζει για το τι θα γίνει»
Ο κύριος Γιάνναρος συντονίζει ένα ευρωπαϊκό δίκτυο διαχείρισης πυρκαγιών και άρα είναι σε θέση να γνωρίζει ότι «αυτήν την στιγμή παρατηρείται ένας οργασμός με επενδύσεις σε νέα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης και σε δορυφόρους που μπορούν να “δουν” και τα χόρτα στην αυλή του σπιτιού μας. Όλα αυτά στοιχίζουν εκατομμύρια ευρώ και είναι πολύ εύκολο να υπογράφονται τέτοιου είδους συμβόλαια.
Την ίδια ώρα, ξεχνάμε κάτι πολύ σημαντικό: την τελική απόφαση θα την πάρει ο ένας άνθρωπος που είναι επικεφαλής στην αίθουσα ελέγχου και τελεί υπό φοβερή πίεση.
«Αυτήν την στιγμή έχουμε ερευνητές, ακαδημαϊκούς και εταιρείες που φτιάχνουν εργαλεία, χωρίς να συμμετέχουν στο σχεδιασμό αυτοί που θα τα χρησιμοποιήσουν».
«Τι νόημα έχουν τα νέα, υπερσύγχρονα, εργαλεία όταν οι άνθρωποι που είναι στο κέντρο ελέγχου δεν μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν, γιατί δεν έχουν εκπαιδευτεί σε αυτά και έχουν σχεδιαστεί βάσει της ιδέας που είχε κάποιος, ο οποίος μπορεί να μην είναι καν σχετικός με τις πυρκαγιές;
Την ώρα της κρίσης, χρειάζονται απλά πράγματα σε πληροφορία και υποστήριξη σχεδιασμού, γιατί έχεις 1 δευτερόλεπτο στη διάθεση σου, ώστε να καταλάβεις τι βλέπεις και να αποφασίσεις τι θα γίνει. Την απόφαση την παίρνει ένας άνθρωπος, ο οποίος καλείται να φιλτράρει και την πληροφορία, υπό, πολλές φορές, φοβερή πίεση».
Δεν μπορεί να πάρει την απόφαση κάποιο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης, κάτι για το οποίο ενδεχομένως θα έδιναν όλα τα λεφτά του κόσμου κάποιοι;
«Όχι. Και οι άνθρωποι που μπορούν να την πάρουν, δεν υποστηρίζονται όπως θα έπρεπε.
Δεν υπάρχει μαγική λύση.
Αυτό που πρέπει να γίνει, είναι μια σοβαρή συζήτηση με όλους -ανεξαιρέτως-, για το τι κάνουμε σε επίπεδο πολιτικής προστασίας, σε αυτήν τη χώρα».
Διαφορετικά, όπως συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια, θα καιγόμαστε κάθε χρόνο και η Πολιτεία θα λέει τα ίδια και τα ίδια (ή θα βρίσκει πάντα μια νέα δικαιολογία). Κάτι που κάνουν όσοι δεν θέλουν να βρουν λύσεις.
![Μουρτζούκου για το εγκεφαλικό επεισόδιο της μητέρας της: «Θα στεναχωρηθώ αν πάθει κάτι κακό» [βίντεο]](https://empisteutiko.gr/wp-content/uploads/2024/12/mourtzoukou_.jpg-120x86.webp)