«Πώς είναι δυνατόν για τη μεγαλύτερη εθνική τραγωδία εν καιρώ ειρήνης, όπως έχει χαρακτηριστεί, η φονική πυρκαγιά στο Μάτι με τους 104 νεκρούς να μην έχει ακόμη αποδοθεί Δικαιοσύνη;».
Αμείλικτο ερώτημα που παραμένει αναπάντητο από την 23η Ιουλίου 2018 μέχρι και σήμερα στα χείλη των ανθρώπων που θρηνούν τους δικούς τους, των 57 εγκαυματιών αλλά και των επιζησάντων από τους πέντε οικισμούς (Νέο Βουτζά, Μάτι, Κόκκινο Λιμανάκι, Προβάλινθο, Αμπελούπολη) της Ανατολικής Αττικής που βιώσαν την κόλαση.
Τι κι αν ανέμεναν καρτερικά δικαίωση για το προφανές; Τι κι αν ήλπιζαν με περισσή αξιοπρέπεια τη Δικαιοσύνη να μιλήσει και να τιμωρήσει εκείνους που ευθύνονται για την εθνική τραγωδία και τον μαρτυρικό θάνατο που βρήκαν τόσο άδικα οι δικοί τους άνθρωποι;
Η πρωτόδικη απόφαση δυστυχώς διέψευσε τις ελπίδες τους και ξεχείλισε την οργή τους. Υπήρξε αναμφίβολα αναντίστοιχη με το μέγεθος της τραγωδίας που προκάλεσαν οι υπαίτιοι και σε ευθεία ρήξη με το κοινό περί δικαίου αίσθημα.
«Το δικαστήριό σας αποτελεί προσβολή για τους νεκρούς, τους ζωντανούς και την αλήθεια» ήταν το χαρακτηριστικό, ανατριχιαστικό ξέσπασμα θυμού συγγενή θύματος στο άκουσμα της πρωτόδικης ετυμηγορίας, που άφησε επί της ουσίας ατιμώρητους τους υπεύθυνους της εθνικής τραγωδίας με την εκατόμβη νεκρών. Έκτοτε η αίσθηση αδικίας και ατιμωρησίας κυριαρχεί.
Έξι χρόνια μετά, η υπόθεση βρίσκεται στο στάδιο της εκδίκασης σε δεύτερο βαθμό στο Εφετείο Αθηνών από μηδενική βάση μετά την άσκηση έφεσης με εντολή της ίδιας της Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου, Γεωργίας Αδειλίνη, κατά της απόφασης του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, το οποίο κατόπιν αποδεικτικής διαδικασίας 19 μηνών, αποφάνθηκε ενοχή και καταδίκη μόνον για 6 από τους συνολικά 21 κατηγορούμενους, επιβάλλοντας ποινές ως 5 χρόνια τις οποίες και μετέτρεψε σε χρηματικές προς 10 ευρώ ημερησίως! «Με αυτή την απόφαση επιβραβεύτηκε η μη ανάληψη ευθύνης», ανέφερε με πόνο ψυχής συγγενείς θύματος.
Η έφεση που άσκησε ο εισαγγελέας Πρωτοδικών Σπυρίδων Παππάς, αφορά τις ποινές, τα ελαφρυντικά τα οποία αναγνωρίστηκαν στους 6 καταδικασθέντες, αλλά και τη μετατροπή των ποινών σε εξαγοράσιμες προς δέκα ευρώ ημερησίως. Έτσι, η υπόθεση οδηγήθηκε στο ακροατήριο του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου και πάλι στο σύνολο της, ενώ ήδη η Δικαιοσύνη έχει ξεκινήσει «αγώνα δρόμου», καθώς καραδοκεί ο κίνδυνος παραγραφής των αδικημάτων τα οποία βαρύνουν όλους τους κατηγορούμενους. Κι αυτό διότι οι επίμαχες πράξεις έχουν χαρακτηριστεί ως πλημμεληματικού χαρακτήρα στο σύνολό τους και παραγράφονται τον Ιούλιο του 2026, δηλαδή με την παρέλευση 8 ετών από την τέλεσή τους. «Όσο δεν αλλάζει ο χαρακτηρισμός από πλημμέλημα σε κακούργημα (το οποίο ακόμα και στον πρώτο βαθμό αφέθηκε να εννοηθεί στην πρόταση του κυρίου εισαγγελέα), δεν μπορούμε να μιλάμε για δικαίωση», τόνισε ο Σύλλογος Συγγενών Θανόντων και Εγκαυματιών, σε ανακοίνωσή του με την έναρξη της δευτεροβάθμιας δίκης προσθέτοντας πως «παρά ταύτα, εμείς ζητάμε μια δίκαιη δίκη, σεβασμό από όλους τους παράγοντες της δίκης και ουσιαστική διάγνωση της αλήθειας και απόδοση των ευθυνών και των ορθών χαρακτηρισμών. Εμείς, ως Σύλλογος, θα προβούμε σε κάθε νόμιμη διαδικασία ασκώντας κάθε νόμιμο δικαίωμά μας, εντός και εκτός συνόρων για την αποκάλυψη της αλήθειας και την πραγματική δικαίωση των θυμάτων μας».
Το σκεπτικό της έφεσης
Ειδικότερα η έφεση που άσκησε ο εισαγγελικός λειτουργός και παρουσιάζει το Cnn Greece, αφορά το σκέλος της απόφασης με το οποίο κρίθηκαν αθώοι οι 16 κατηγορούμενοι, μεταξύ των οποίων αιρετοί της Αυτοδιοίκησης όπως η τότε περιφερειάρχης Αττικής και δήμαρχοι της περιοχής, αλλά και στελέχη της Πυροσβεστικής.
Στο σκεπτικό της έφεσης του ο εισαγγελικός λειτουργός εξηγεί λεπτομερώς τους λόγους για τους οποίους άσκησε έφεση, όχι μόνο ως προς το ύψος των ποινών αλλά και ως την αναγνώριση των ελαφρυντικών επικαλούμενος τις σχετικές διατάξεις του νόμου περί σύννομου βίου. Τονίζει μάλιστα χαρακτηριστικά ότι οι ιδιαιτέρως επώδυνοι τρόποι (απανθράκωση και πνιγμός ), με τους οποίους επήλθε ο θάνατος των 104 πολιτών δεν συνηγορούν στη χορήγηση ελαφρυντικής περιστάσεως.
«Κατά την γραμματική ερμηνεία της κρίσιμης για την εφαρμογή υπό του Δικαστηρίου της διάταξης λέξης “Σύννομη”, δέον να επισημανθεί πως δια της λέξεως αυτής χαρακτηρίζεται η ζωή του ατόμου όταν το τελευταίο καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του και μέχρι την στιγμή της από μέρους του τελέσεως αξιόποινης πράξης, σέβεται τα έννομα αγαθά με την τήρηση των δικαιικών κανόνων που τα προστατεύουν κατά την τέλεση πράξεων που ρυθμίζονται από σχετικό νόμο, συγχρόνως δε συμμορφώνεται με αυτόν ούτως ώστε το έγκλημα που έχει τελέσει να εμφανίζεται ως εξαίρεση σε αυτή τη σταθερή στάση της ζωής του, καθώς και μία δυσάρεστη έκπληξη που ουδείς περίμενε από τον συγκεκριμένο δράστη. Έτσι ο σύννομος βίος δεν ταυτίζεται με το λευκό ποινικό μητρώο αλλά με την από πεποίθηση – υποταγή στη νομιμότητα ως προς όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς του, κατάσταση που δεν εξασφαλίζεται με την ανυπαρξία καταδίκης του για αξιόποινη πράξη. Άλλωστε το μεν η παραβίαση των νόμων δεν θεμελιώνει πάντοτε αξιόποινη πράξη το δε πολλάκις αξιόποινες πράξεις παραμένουν στην αφάνεια. Συνακόλουθα αν κάποιος παραβιάζει ή δεν σέβεται, αστικούς κανόνες η συνδρομή στο πρόσωπό του της εν λόγω ελαφρυντικής περίστασης δεν έχει έρεισμα στο νόμο, το δε λευκό ποινικό μητρώο απλά συνεκτιμάται από το Δικαστήριο στα πλαίσια που ορίζονται από τις διατάξεις των άρθρων 177 και 178 Κ.Π.Δ. για τον σχηματισμό της δικανικής του κρίσης για την ύπαρξη του σύννομου βίου προκειμένου ν’ αποφανθεί επί του αυτοτελούς αυτού ισχυρισμού».
Αναδρομή στα πραγματικά περιστατικά
Στην έφεση του, ο εισαγγελικός λειτουργός παραθέτει λεπτό προς λεπτό τις κρίσιμες ώρες από την έναρξη της πυρκαγιάς μέχρι την τραγική κατάληξη και τον οδυνηρό θάνατο των 104 ανθρώπων καθώς και τον σοβαρό τραυματισμό δεκάδων συνανθρώπων μας, εξαιτίας σοβαρών παραλείψεων και εγκληματικών λαθών των κατηγορουμένων.
Όπως αποδείχθηκε και από την ακροαματική διαδικασία που οδήγησε στην προσβαλλόμενη απόφαση δράστης πρόκλησης της πυρκαγιάς ήταν ο Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος, ο οποίος περίπου 4-5 ώρες πριν την έναρξη της πυρκαγιάς, προέβη σε καύση υπολειμμάτων ποσότητας κλαδιών και άλλης καύσιμης ύλης η οποία δεν έσβησε πλήρως και αποτελεσματικά, δηλαδή με επάρκεια ποσότητας νερού και κάλυψη με ικανή ποσότητα χώματος, με αποτέλεσμα τα υπολείμματα της καύσης, λόγω των επικρατουσών καιρικών συνθηκών εξαπλώθηκε η πυρκαγιά στην ευρύτερη περιοχή. Ο ίδιος στην απολογία του και στο απολογητικό του υπόμνημα ισχυρίζεται ότι την ημέρα του συμβάντος δεν είχε ανάψει φωτιά, ότι και ο ίδιος αντιλήφθηκε την πυρκαγιά περί ώρα 16:45 περίπου 400 μέτρα από την οικεία του και έσπευσε να συνδράμει το έργο της κατάσβεσης. Όμως ο ισχυρισμός του ότι την ημέρα εκείνη δεν άναψε φωτιά δεν επιβεβαιώθηκε από τα στοιχεία της δικογραφίας, αλλά αντιθέτως προέκυψε ότι με την προαναφερόμενη ενέργεια του συνέβαλλε αιτιακά στο επελθόν εγκληματικό αποτέλεσμα, το οποίο εάν είχε ενεργήσει ως όφειλε και μπορούσε θα μπορούσε να αποφευχθεί.
Κατά τον κρίσιμο χρόνο εκδήλωσης της πυρκαγιάς, σύμφωνα με το Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς που είχε εκδώσει η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας για την 23-7-2018, ο δείκτης κινδύνου πυρκαγιάς για την Αττική ήταν «4 ΠΟΛΥ ΥΨΗΛΟΣ», ενώ σύμφωνα με ΕΜΥ από τη Μονή Νταού Πεντέλης έως και την ακτογραμμή, οι καιρικές συνθήκες προοδευτικά οι αυξημένες νεφώσεις θα έφταναν στα 9Bf.
Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι πυροσβεστικές δυνάμεις δεν κατόρθωσαν να την ανακόψουν και να την ελέγξουν αποτελεσματικά κυρίως στην περιοχή Νταού Πεντέλης, απέκτησε δυναμική, ήτοι μεγάλη ένταση και ταχύτητα εξάπλωσης, πολύ υψηλό ρυθμό απελευθέρωσης θερμότητας και στις 17:30 το ενιαίο αρχικά μέτωπο διασπάστηκε σε άλλα δύο μέτωπα, τα οποία εξαπλώθηκαν με μεγάλη ταχύτητα και κυρίως ανεξέλεγκτα, το μεν ένα προς Νέο Βουτζά-Μάτι, το δε άλλο προς Καλλιτεχνούπολη-Κόκκινο Λιμανάκι, η δε εξάπλωσή τους έγινε τόσο κατά μέτωπο όσο και πλευρικά. Ειδικότερα, μετά την περιοχή Νταού Πεντέλης και συγκεκριμένα από την Ιερά Μονή Παντοκράτορος Χριστού και πέρα, το μέτωπο, εξαιτίας του ανάγλυφου (τοπογραφίας), όπως χαράδρες και μικροί λόφοι, διασπάστηκε και εξαπλώθηκε γρήγορα ανατολικότερα προς δύο κατευθύνσεις και μάλιστα σε οικιστικούς ιστούς. Συγκεκριμένα, το ένα μέτωπο, που ήταν το πλέον επικίνδυνο και καταστροφικό, κατευθύνθηκε ανεξέλεγκτα, καθώς δεν αποκόπηκε και δεν ελέγχθηκε στο σημείο αυτό από τις πυροσβεστικές δυνάμεις, βορειοανατολικά προς Νέο Βουτζά- Μάτι- Κόκκινο Λιμανάκι, ενώ το άλλο, το οποίο παρεμποδίστηκε και κατασβέστηκε αποτελεσματικά από τις επιχειρούσες στην ευρύτερη περιοχή πυροσβεστικές δυνάμεις, κατευθύνθηκε νότια-ανατολικά προς τον οικισμό της Καλλιτεχνούπολης, περιορίστηκε μόνο στη χαράδρα, που βρίσκεται βόρεια του οικισμού, με αποτέλεσμα να μην υπάρξουν ανθρώπινες απώλειες και εκτεταμένες καταστροφές.
Την ημέρα εκείνη (23-7-2018) έπνεαν θυελλώδεις άνεμοι, χαρακτηριζόμενοι ως «καταβάτες», που θεωρούνται παγκοσμίως ως ο πιο επικίνδυνος παράγοντας για την εξάπλωση της δασικής πυρκαγιάς και χαρακτηρίζονται από μεγάλη ταχύτητα κοντά στην επιφάνεια, οδηγώντας σε σημαντική αύξηση της θερμοκρασίας και ξήρανση της ατμόσφαιρας, ενώ οι ριπές ανέμου, που καταγράφηκαν στις 23-7-2018, ήταν οι μεγαλύτερες που έχουν καταγραφεί σε καλοκαιρινούς μήνες κατά την τελευταία οκταετία.
Να επαυξηθούν οι ποινές χωρίς ελαφρυντικά
Ο εισαγγελέας εξηγώντας γιατί άσκησε έφεση αναφέρει χαρακτηριστικά:
Για τον κατηγορούμενο Σωτήρη Τερζούδη, Αρχηγό Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος «όντας υπεύθυνος εκ της ανωτέρω ιδιότητάς του για όλες τις ως άνω αρμοδιότητες, δηλαδή αρμόδιος για το συντονισμό και τη διαχείριση σε εθνικό επίπεδο των δράσεων για την αντιμετώπιση πυρκαγιών με στόχο την ελαχιστοποίηση των συνεπειών τους, δεν φρόντισε, ενώ είχε ιδιαίτερη νομική υποχρέωση εκ του νόμου λόγω της ιδιότητάς του ως Αρχηγού Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος, ενώ γνώριζε ότι την μοιραία μέρα ο Δείκτης Επικινδυνότητας πυρκαγιάς ήταν πολύ υψηλός.
Το Δικαστήριο δυνάμει της προσβαλλομένης υπ’ αριθ. 1275/2024 αποφάσεως του κήρυξε ένοχο τον Σωτήριο Τερζούδη για το αδίκημα της Ανθρωποκτονίας από αμέλεια κατά συρροή παρ’ υποχρέου κατά 102 ανθρώπων καθώς και της Σωματικής βλάβης από αμέλεια 32 προσώπων υπό την αιτιολογία ότι η αμέλεια του ανωτέρω κατηγορουμένου, ως Αρχηγού Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος συνίσταται μόνον στην έγκριση εκτροπής του Ελικοπτέρου ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΑΝΔΡΑΒΙΔΑΣ (Ν194) περί ώρα 18:00 μ.μ. από την Νταού Πεντέλης στο Σουσάκι Ν. Κορινθίας, ενώ θα έπρεπε να κηρυχθεί ένοχος και υπό την πρόσθετη αιτιολογία της μη από μέρους του φροντίδας επαρκούς εναέριας επιτη ρήσεως με εναέριο πτητικό μέσο καθώς και της μη χρησιμοποιήσεως μη επανδρωμένων αεροσκαφών, καθώς και της μη μεταστάθμευσης μισθωμένων εναερίων μέσων, οι οποίες αμελείς συμπεριφορές ως κατωτέρω αναλύονται συνδέονται αιτιωδώς με το επελθόν εγκληματικό αποτέλεσμα των θανάτων και σωματικών βλαβών 102 και 32 προσώπων αντίστοιχα. Ειδικότερα εκ της ακροαματικής διαδικασίας αποδείχθηκε πως δεν υπήρξε από το Σ.ΚΕ.Δ./Ε.Σ.Κ.Ε. προγραμματισμός από την προηγούμενη ημέρα, σε συνεργασία με το Γ ενικό Επιτελείο Αεροπορίας (Γ.Ε. Α.) και δεν δόθηκε από την Πυροσβεστική και συγκεκριμένα από τον ως άνω κατηγορούμενο τον κατηγορούμενο Ιωάννη Φωστιέρη και τον τότε Υπαρχηγό Επιχειρήσεων του Π.Σ. (2° κατηγορούμενο Βασίλειο Ματθαιόπουλο), που εποπτεύει και έχει την ευθύνη του επιχειρησιακού έργου του Πυροσβεστικού Σώματος και στον οποίο υπάγεται το Ε.Σ.Κ.Ε., έγκαιρα εντολή προς την Πολεμική Αεροπορία για την απογείωση Α/Φ από τις πρωινές ώρες της 23-7-2018, δηλαδή από Ω/11:00 έως Ω/19:00, ήτοι πριν την ώρα έναρξης της πυρκαγιάς στην Κινέτα (Ω/12:03) και μάλιστα με προκαθορισμένο δρομολόγιο (ένα Α/Φ στον Νότιο Τομέα και ένα Α/Φ στον Βόρειο Τομέα της Αττικής), με σκοπό την εναέρια επιτήρηση της Αττικής, όπως υπήρχε επιχειρησιακή υποχρέωση δυνάμει του προαναφερόμενου Σχεδίου Αντιμετώπισης Δασικών Πυρκαγιών της ΠΕ.ΠΥ.Δ. Αττικής, όταν ο κίνδυνος πυρκαγιάς είναι πολύ υψηλός (Κατηγορία Κινδύνου Πυρκαγιάς 4). Η εντολή δόθηκε με καθυστέρηση, μετά την Ω/08:00 της 23-7-2018, περί Ω/09:59, αλλά τελικά, λόγω της πυρκαγιάς στην Κινέτα Αττικής, δεν πραγματοποιήθηκε εναέρια επιτήρηση με Α/Φ της Πολεμικής Αεροπορίας, ούτε με άλλο, έμεινε επιχειρησιακά ανεκμετάλλευτη η νεοσύστατη υπηρεσία συστάθηκε Γραφείο Επιχειρήσεων Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών στην Διεύθυνση Πυροσβεστικών Επιχειρήσεων του Επιτελείου Π.Σ., το οποίο, μεταξύ άλλων, έχει ως αρμοδιότητα την εποπτεία και παρακολούθηση της λειτουργίας και πλοϊμότητας των Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών του Π.Σ.. Ωστόσο, η ως άνω νεοσύστατη.
Προσέτι στην αιτιολογία επί της ενοχής το δικαστήριο θα έπρεπε να κηρύξει ένοχο τον Σωτήριο Τερζούδη και για την αμελή συμπεριφορά της μη χρησιμοποιήσεως των υπαρχόντων πυροσβεστικοί πλοίων του Πυροσβεστικού Σώματος σύμφωνα με τα αποδειχθέντα πραγματικά περιστατικά.
Ως εκ τούτων η απόφαση του ΣΤ’ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών τυγχάνει κατά την ημέτερη κρίση εκκλητέα ως προς την αιτιολογία κατάγνωσης της ενοχής του πρώτου κατηγορούμενου, καθώς και την αναγνώριση ελαφρυντικής περιστάσεως, προκειμένου να προστεθούν οι ανωτέρω αιτιολογίες στην υπό εξέταση δευτεροβάθμια δίκη, οι οποίες αν συμπεριλαμβάνονταν δεν θα επέτρεπαν την χορήγηση στον κατηγορούμενο του ελαφρυντικού του σύννομου προτέρου βίου το οποίο, δια της αναγνωρίσεως του επιβάλλει στο δικαστήριο την μείωση της ποινής. Έτσι ένεκα της αρχής της αναλογικότητας, σε συνδυασμό με την ασπαζόμενη και από εμάς υπ’ αριθ. 2/2022 απόφαση της Ολομελείας του Αρείου Πάγου, ο σύννομος βίος παρά την ύπαρξη λευκού ποινικού μητρώου δεν αποτελεί άνευ άλλου τινός υποχρέωση χορηγήσεως του ως άνω ελαφρυντικού από το Δικαστήριο, και τούτο διότι πρέπει να ενυπάρχει από μέρους του κατηγορουμένου πεποίθηση και υποταγή στη νομιμότητα ως προς όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς του, κατάσταση που δεν εξασφαλίζεται μόνο με την ανυπαρξία καταδίκης του για κάποια αξιόποινη πράξη. Η δε ανώτατη θέση του κατηγορουμένου ως αξιωματικού του Πυροσβεστικού Σώματος, η εμπειρία του σε ανάλογες επιχειρήσεις καθώς και η αποδειχθείσα από το Δικαστήριο αμέλεια του τουλάχιστον για το εκτραπέν Ελικοπτεροφόρο πτητικό μέσο σε συνδυασμό με τα υφ~ ημών προεκτεθέντα ως στοιχεία πρόσθετης αιτιολογίας, τα οποία κατ’ αιτιώδη σύνδεσμο επέφεραν το εγκληματικό αποτέλεσμα ανθρωποκτονιών και σωματικών βλαβών 102 και 32 ανθρώπων αντίστοιχα δια ιδιαιτέρως επώδυνων τρόπων ( απανθράκωση και πνιγμός ), δεν συνηγορούν στην χορήγηση ελαφρυντικής περιστάσεως κατά τα ως άνω ρηθέντα ακόμη και υπό την κριθείσα αιτιολογία του δικαστηρίου. Επομένως και επί μη χορηγήσεως ελαφρυντικής περίστασης, αλλά και αυτοτελώς η επιβληθείσα ποινή φυλακίσεως πρέπει να επαυξηθεί ως προς την ποινή βάσης αυτής και κατ’ επέκταση ως προς το σχηματισμό συνολικής επιβλητέας ποινής, διό και κατά τούτο και εκείνη χρήζει συνολικής εκτιμητικής κρίσεως επαναπροσδιορισμού και αιτιολογίας από το ανώτερο δικαστήριο που θα εκδικάσει την κρινομένη Έφεση, τόσο κατά το χωρίο της μετατροπής όσο και επί της σκέψεως χορηγήσεως τυχόν αναστολής.
Για τον Βασίλη Ματθαιόπουλο, Υπαρχηγό Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος
Ωστόσο το ΣΤ’ Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών δυνάμει της υπ’ αριθ. 1275/2024 αποφάσεως του καίτοι κήρυξε ένοχο τον κατηγορούμενο Βασίλειο Ματθαιόπουλο για το αδίκημα της Ανθρωποκτονίας από αμέλεια παρ’ υποχρέου κατά συρροή σε βάρος των εννέα (9) ανθρώπων η οποίοι απεβίωσαν λόγω πνιγμού εντός της θαλάσσιας περιοχής στο Μάτι Αττικής, εντούτοις κήρυξε αυτόν αθώο για τους επελθόντες θανάτους 93 ανθρώπων καθώς και για το αδίκημα της σωματικής βλάβης από αμέλεια κατά συρροή σε βάρος των λοιπών 32 ανθρώπων, ενο) θα έπρεπε, και κατά τούτο η απόφαση τυγχάνει εκκλητέα, εκ των στοιχείων της δικογραφίας και από τις καταθέσεις των μαρτύρων να τον κηρύξει ένοχο και για τα εγκλήματα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια κατά συρροή και της σωματικής βλάβης από αμέλεια κατά συρροή κατά 93 ανθρώπων και 32 ανθρώπων αντίστοιχα, καθόσον οι αποδειχθείσες παραλείψεις του, συνέβαλαν αιτιωδώς στο επελθόν εγκληματικό αποτέλεσμα. Ειδικότερα σε επίπεδο πρόληψης δεν φρόντισε να λάβει μέτρα έκτακτης ανάγκης και να αξιοποιήσει τον Ημερήσιο Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς με Δείκτη Επικινδυνότητας 4 (πολύ υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς), συγκεκριμένα δεν φρόντισε να υπάρχει επαρκής εναέρια επιτήρηση στην Αττική και δη από τις πρώτες επικίνδυνες από άποψη πυρκαγιών ώρες (11:00-19:00) της 23ης-7-2018, πριν την έναρξη της πυρκαγιάς στην Κινέτα (Ω/12:03), ούτε εκμεταλλεύτηκε επιχειρησιακά την νεοσύστατη (από τις 21-12-2017) Υπηρεσία Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών- drones («Γραφείο Επιχειρήσεων Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών στην Διεύθυνση Πυροσβεστικών Επιχειρήσεων του Επιτελείου Π.Σ.»), τα οποία (Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη-drones) μπορούν να κάνουν 24ωρη επιτήρηση, έχουν κάμερες και δίνουν άμεσες πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο στο Ε.Σ.Κ.Ε.. 2, Παρέλειψε δε να προβεί στην μεταστάθμευση των εναέριων μέσων ( βλ. και άνωθεν όμοια αιτιολογία επί του ομοίως συγκατηγορουμένου του Σ. Τερζούδη την οποία και εδώ παραθέτουμε εκ νέου ) με αποτέλεσμα τρία (3) από τα πλέον αξιόπιστα, επιχειρησιακά, ελικόπτερα να μην μπορούν να απογειωθούν την κρίσιμη στιγμή και να επιχειρήσουν τις πρώτες ώρες έναρξης της πυρκαγιάς στον οικισμό Νταού Πεντέλης. Στον εν λόγω κατηγορούμενο δεν χορηγήθηκε ορθώς από το Δικαστήριο ελαφρυντική περίσταση και επομένως η παρούσα έφεση δεν συμπεριλαμβάνει αντίστοιχο αίτημα όπως στον πρώτο κατηγορούμενο, πλην όμως όπως και για τον πρώτο κατηγορούμενο, η επιβληθείσα ποινή φυλακίσεως και του κατηγορουμένου Βασιλείου Ματθαιόπουλου πρέπει να επαυξηθεί ως προς την ποινή βάσης αυτής και κατ’ επέκταση ως προς το σχηματισμό συνολικής επιβλητέας ποινής, διό και κατά τούτο και εκείνη χρήζει συνολικής εκτιμητικής κρίσεως, αιτιολογίας και επαναπροσδιορισμού από το ανώτερο δικαστήριο που θα εκδικάσει την κρινομένη Έφεση και για το χωρίο της μετατροπής ή της αναστολής σε περίπτωση που θέλει κριθεί η χορήγηση της.
Ο κατηγορούμενος Ιωάννης Φωστιέρης, επέδειξε αμελή συμπεριφορά που συνίσταται α) στην εντολή εκτροπής του Ε/Κ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΑΝΔΡΑΒΙΔΑΣ και β) στην μη ορθή επιχειρησιακή αξιοποίηση των δύο E/K CHINOOK 922 και 927, τα οποία συνδέθηκαν αιτιωδώς με το επελθόν εγκληματικό αποτέλεσμα, ενώ θα έπρεπε να κηρυχθεί ένοχος και υπό την πρόσθετη αιτιολογία ότι, η Ηγεσία του Π.Σ. (1ος κατηγορούμενος Σωτήριος Τερζούδης ως Αρχηγός Επιχειρήσεων, 2ος κατηγορούμενος Βασίλειος Ματθαιόπουλος ως Υπαρχηγός Επιχειρήσεων, στον οποίο μάλιστα υπαγόταν η Υ.ΠΛΩ.Μ.) και του Ε.Σ.Κ.Ε. (3ος κατηγορούμενος Ιωάννης Φωστιέρης) δεν χρησιμοποίησαν επιχειρησιακά, καίτοι είχαν ιδιαίτερη νομική υποχρέωση προς τούτο , τα αξιόπλοα και έτοιμα επιχειρησιακά τρία πυροσβεστικά πλοία (Π.Σ. 10, Π.Σ. 16 και Π.Σ. 15), που ήταν ελλιμενισμένα στον 5° Λιμενικό Πυροσβεστικό Σταθμό (θέση ΟΛΠ) της ΛΙ.ΠΥ.Ν. Πειραιώς και ήταν διαθέσιμα στις 23-7-2018, τα οποία θα μπορούσαν να συνδράμουν το Λιμεναρχείο Ραφήνας και να βοηθήσουν, μαζί με τα υπόλοιπα πλωτά μέσα, στη δια θαλάσσης διάσωση ατόμων από την παράκτια περιοχή στο Μάτι και το Κόκκινο Λιμανάκι, όπου είχαν καταφύγει, για να προφυλαχθούν από την πυρκαγιά και το ισχυρό θερμικό κύμα. Οι ανωτέρω αιτιολογίες πρέπει να προστεθούν στην υπό εξέταση δευτεροβάθμια δίκη, οι οποίες αν συμπεριλαμβάνονταν δεν θα επέτρεπαν την χορήγηση στον κατηγορούμενο του ελαφρυντικού του σύννομου προτέρου βίου σύμφωνα με το οποίο, δια της αναγνωρίσεως του επιβάλλει στο δικαστήριο την μείωση της ποινής. Έτσι ένεκα της αρχής της αναλογικότητας, σε συνδυασμό με την ασπαζόμενη και από εμάς υπ’ αριθ. 2/2022 απόφαση της Ολομελείας του Αρείου Πάγου, ο σύννομος βίος παρά την ύπαρξη λευκού ποινικού μητρώου δεν αποτελεί άνευ άλλου τινός υποχρέωση χορηγήσεως του ως άνω ελαφρυντικού από το Δικαστήριο, και τούτο διότι πρέπει να ενυπάρχει από μέρους του κατηγορουμένου πεποίθηση και υποταγή στη νομιμότητα ως προς όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς του, κατάσταση που δεν εξασφαλίζεται μόνο με την ανυπαρξία καταδίκης του για κάποια αξιόποινη πράξη. Η δε ανώτατη θέση του κατηγορουμένου ως αξιωματικού του Πυροσβεστικού Σώματος, η εμπειρία του σε ανάλογες επιχειρήσεις καθώς και η αποδειχθείσα από το Δικαστήριο αμέλεια του τουλάχιστον για τις αιτιολογίες που κατά το δικαστήριο αποδείχθηκαν και του αποδόθηκαν, αλλά και σε συνδυασμό με τα υφ’ ημών προεκτεθέντα ως στοιχεία πρόσθετης αιτιολογίας, τα οποία κατ’ αιτιώδη σύνδεσμο επέφεραν το εγκληματικό αποτέλεσμα ανθρωποκτονιών και σωματικών βλαβών 102 και 32 ανθρώπων αντίστοιχα δια ιδιαιτέρως επώδυνων τρόπων ( απανθράκωση και πνιγμός ), δεν συνηγορούν στην χορήγηση ελαφρυντικής περιστάσεως κατά τα ως άνω ρηθέντα ακόμη και υπό την κριθείσα αιτιολογία του δικαστηρίου. Επομένως και επί μη χορηγήσεως ελαφρυντικής περίστασης, αλλά και αυτοτελώς η επιβληθείσα ποινή φυλακίσεως πρέπει να επαυξηθεί ως προς την ποινή βάσης αυτής και κατ’ επέκταση ως προς το σχηματισμό συνολικής επιβλητέας ποινής, διό και κατά τούτο και εκείνη χρήζει συνολικής εκτιμητικής κρίσεως επαναπροσδιορισμού και αιτιολογίας από το ανώτερο δικαστήριο που θα εκδικάσει την κρινομένη Έφεση, τόσο κατά το χωρίο της μετατροπής όσο και επί της σκέψεως χορηγήσεως τυχόν αναστολής.
Για τον κατηγορούμενο Χρήστο Γκολφίνο, που το πρωτοβάθμιο δικαστήριο κήρυξε εσφαλμένα αθώο, ενώ θα έπρεπε, εκ των στοιχείων της δικογραφίας σε συνδυασμό με τις ένορκες καταθέσεις, να τον κηρύξει ένοχο κατά το κατηγορητήριο, καθόσον προέκυψε ότι έλαβε απόφαση απόσυρσης των τριών επίγειων πυροσβεστικών οχημάτων που ευρίσκοντο πλησιέστερα στο σημείο έναρξης της πυρκαγιάς στον οικισμό Νταού Πεντέλης, τα οποία δεν επιχείρησαν, διότι είχαν μετακινηθεί στην πυρκαγιά της Κινέτας και επιπλέον δεν κινητοποιήθηκαν άμεσα όλα τα υπόλοιπα διαθέσιμα επίγεια μέσα για την κατάσβεση της πυρκαγιάς στην ευρύτερη περιοχή του Νταού Πεντέλης. Ειδικότερα όπως αποδείχθηκε κατά την ακροαματική διαδικασία ο κατηγορούμενος Χρήστος Γκολφίνος αποφάσισε την μετακίνηση
α) Του οχήματος ΠΣ 3527, υδροφόρου χωρητικότητας 5.000 λίτρων, του 12ου Πυροσβεστικού Σταθμού (Ή.Σ.) Αθηνών, εΐχε κωδικό κλήσης (12-15) και σημείο στάθμευσης πλησίον του γηπέδου Αιώνας, το οποίο έλαβε εντολή να μεταβεί στην πυρκαγιά στα Μέγαρα στις 15:06′. [Εφτασε στην Κινέττα στις 16.42′].
β) Του αγήματος ΠΣ 3823. υδροφόρου χωρητικότητας 5.000 λίτρων, της Π.Υ. Ν. Μάκρης, με κωδικό κλήσης (ΜΑΚΡΗ 30, επί το ορθό) και σημείο στάθμευσης την Α’ είσοδο του οικισμού Ν. Βουτζά, το οποίο έλαβε εντολή να μεταβεί στην πυρκαγιά στα Μέγαρα στις 12:48. [Έφτασε στις 1Του οχήματος ΠΣ 1475, υδροφόρου χωρητικότητας 2.500 λίτρων, με κωδικό κλήσης (12-30), με έδρα στην Πεντέλη στην θέση «Πάτημα Βριλησσίων», του 12ου Πυροσβεστικού Σταθμού Αθηνών, το οποίο έλαβε εντολή να μεταβεί στην πυρκαγιά στα Μέγαρα στις 13:51 και μετακινήθηκε 14:55, στην πυρκαγιά της Κινέτας, έφτασε εκεί στις 15.24′, όπου και παρέμεινε μέχρι Ω/20:00, όταν και έλαβε νέα εντολή να μεταβεί στην πυρκαγιά Νταού Πεντέλης, με ώρα άφιξης 21:33′ της 23ης/7/2018. Τα ως άνω οχήματα του ΠΣ εφόσον δεν είχαν αποχωρήσει με εντολή του κατηγορουμένου αλλά αντιθέτως παρέμεναν στην ευρύτερη περιοχή της ανάπτυξης της πυρκαγιάς, θα συνέβαλαν αποφασιστικά στην αποτροπή εξάπλωσής της.
Β) Δεύτερον δεν ενημερώθηκαν, από μέρους του ορθά, έγκυρα και έγκαιρα οι αρμόδιοι φορείς ώστε να κινητοποιήσουν άμεσα όλα τα διαθέσιμα επίγεια, θαλάσσια και, κυρίως, εναέρια μέσα και Γ) τρίτον, δεν αξιοποιήθηκαν έγκαιρα οι δυνάμεις του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής, ουδόλως δε της Υπηρεσίας Πλωτών Μέσων (Υ.ΠΛΩ.Μ.) της Πυροσβεστικής, για τη διάσωση των κατοίκων και επισκεπτών της περιοχής που είχαν καταφύγει στη θάλασσα, Δ) τέταρτον, δεν αξιοποιήθηκαν έγκαιρα οι ‘Ενοπλες Δυνάμεις για την κατάσβεση της φωτιάς, Ε)πέμπτον, δεν αξιοποιήθηκαν οι δυνάμεις των τοπικών φορέων για την κατάσβεση της φωτιάς και τη διάσωση των κατοίκων και, επισκεπτών της περιοχής, όπως και εκείνες της ΕΛ.ΑΣ. και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και ΣΤ) έκτον, οι αρμόδιοι αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. δεν είχαν την κατάλληλη πληροφόρηση, για να οδηγήσουν τα οχήματα που προσπαθούσαν να διαφύγουν από το Μάτι σε ασφαλή περιοχή. Με αυτόν τον τρόπο δεν έγινε έγκαιρη κατάσβεση της φωτιάς, αλλά αντίθετα αυτή, αφού δεν αξιοποιήθηκαν επιχειρησιακά τα κατάλληλα μέσα πυρόσβεσης, έλαβε ανεξέλεγκτες διαστάσεις και τελικά αυτοκατασβέστηκε, όταν έφτασε στο θαλάσσιο μέτωπο (Μάτι- Κόκκινο Λιμανάκι), λόγω της μη ύπαρξης πλέον καύσιμης ύλης, ενώ κάτοικοι και επισκέπτες της περιοχής στο Μάτι, οι οποίοι κατέφυγαν στη θάλασσα, δεν διασώθηκαν, μολονότι θα μπορούσαν να διασωθούν, εφόσον το Λιμενικό Σώμα-Ελληνική Ακτοφυλακή, με τη συνδρομή των πυροσβεστικών πλοίων της Υ.ΠΛΩ.Μ., επιχειρούσε έγκαιρα τη διάσωσή τους. Επιπλέον, οι τοπικοί φορείς, η ΕΛ.ΑΣ. και η Πυροσβεστική Υπηρεσία δεν συνέδραμαν αποτελεσματικά στην διάσωση των κατοίκων, αλλά αντίθετα, λόγω έλλειψης ενημέρωσης για το μέγεθος και την επικινδυνότητα της φωτιάς και λανθασμένων οδηγιών, δημιουργήθηκε κυκλοφοριακή συμφόρηση στους στενούς δρόμους στο Μάτι (από τα οχήματα που κινούνταν σε σημεία του εσωτερικού οδικού δικτύου, στα οποία κινήθηκαν οι οδηγοί που βρέθηκαν εγκλωβισμένοι στην Λεωφόρο Μαραθώνος μετά την εκτροπή της κυκλοφορίας, Ω/18:25-18:30, αλλά και οι λοιποί οδηγοί που βρίσκονταν στην περιοχή και χρησιμοποίησαν το εσωτερικό οδικό δίκτυο για τη διαφυγή τους), που είχε αποτέλεσμα τον εγκλωβισμό των οδηγών και συνεπιβατών τους, οι οποίοι κινούνταν «στα τυφλά», χωρίς κατάλληλες κατευθυντήριες οδηγίες από τους αρμόδιους φορείς, με συνακόλουθη τραγική συνέπεια.
Ο κατηγορούμενος Φίλιππος Παντελεάκος, ο οποίος αθωώθηκε θα έπρεπε να κηρυχθεί ένοχος κατά το κατηγορητήριο, καθότι, δεν ενημέρωσε έγκυρα και έγκαιρα τα αρμόδια στελέχη της Πολιτικής Προστασίας, της Ελληνικής Αστυνομίας, του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής και των Ενόπλων Δυνάμεων για την κατεύθυνση και την επικινδυνότητα της πυρκαγιάς, διότι αρχικώς έδωσε λανθασμένη κατεύθυνση της πυρκαγιάς στην Περιφέρεια Αττικής (ανέφερε πως είπε κατεύθυνση προς Διώνη) και ιδίως παρέλειψε από του να υπάρχει ορθή διασύνδεση και συντονισμός του Ε.Σ.Κ.Ε. με τα Κινητά Κέντρα Επιχειρήσεων της Πολιτικής Προστασίας και τα αντίστοιχα Επιχειρησιακά Κέντρα των εθνικών φορέων έκτακτης ανάγκης (ΕΛ.ΑΣ., Ένοπλες Δυνάμεις, Λιμενικό Σώμα- Ελληνική Ακτοφυλακή, Ε.Κ.Α.Β., κλπ), καθώς και των επιχειρησιακών κέντρων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς, μάλιστα δε δεν υπέβαλε ούτε αίτημα αρωγής προς το Γ.Ε.ΕΘ.Α. για κινητοποίηση των δυνάμεών του. Επισημειώνεται στο σημείο τούτο πως κατά την Εισαγγελική πρόταση ενώπιον του δικαστηρίου ( σελ. 7071 των πρακτικών του ΣΤ’ Τρ/λους Πλημμ/ου ), η οποία και υιοθετήθηκε από το Δικαστήριο εφόσον κήρυξε τον κατηγορούμενο αθώο, εκτίθεται πως τα αιτήματα συνδρομής, που διαβιβάστηκαν από το ΚΕΠΠ στην Περιφέρεια Αττικής κάνουν λόγο για παροχή πρόσθετου εξοπλισμού σε υλικοτεχνικά μέσα, τα οποία δεν συνιστούν παροχή ενημέρωσης για την πορεία και την εξέλιξη του φαινομένου της πυρκαγιάς. Επομένως τα ως άνω αιτήματα δεν συνιστούν ενημέρωση για την πορεία της πυρκαγιάς με συνέπεια να έδει ο ως άνω κατηγορούμενος να κηρυχθεί ένοχος και για το σκέλος αυτό. Στο σημείο τούτο γίνεται μνεία του γεγονότος ότι η ποινική ευθύνη τόσο του εν λόγω κατηγορουμένου όσο και των λοιπών ως δέχεται και το βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών, είναι αυτοτελής ως προς την ύπαρξη αμέλειας στο πρόσωπο εκάστου και δεν διακόπτεται ο αιτιώδης σύνδεσμος που συνδέει την αμελή συμπεριφορά του με το εγκληματικό αποτέλεσμα, από το γεγονός της τυχόν τυχαίας ενημέρωσης της Περιφέρειας, της Αστυνομίας του Πυροσβεστικού Σώματος και άλλων αρχών, από έτερα πρόσωπα του Κράτους ή ιδιωτών, καθόσον το δίκαιο αλλά και η κρατική δομή της Πολιτείας δια των επιτακτικών κανόνων του κράτους αλλά και των θεσμικών παραγόντων στους οποίους ανήκουν οι κατηγορούμενοι ως όργανα φορέων της Πολιτείας ( Πολιτική Προστασία, Περιφέρεια, Δήμοι, Σώματα Ασφαλείας ), επιθυμεί ένα συγκεκριμένο όργανο να προβαίνει, στις ενέργειες που του επιτάσσει το κανονιστικό πλαίσιο της υπηρεσίας του για τον λόγο ότι αυτό το όργανο κατέχει την εξειδίκευση και τη γνώση της ασφαλούς ενημέρωσης και παροχής οδηγιών, ενώ το έτερο και μη αρμόδιο όργανο ή ο αυτογνωμόνως επιληφθείς ιδιώτης θα λάβουν μετά μεγάλης πιθανότητας λανθασμένες ή μη ασφαλείς αποφάσεις που ενδέχεται να οδηγήσουν σε αρνητικά αποτελέσματα.
Ο 6ος κατηγορούμενος Δαμιανός Παπαδόπουλος, που κηρύχθηκε αθώος ενώ θα έπρεπε, εκ των στοιχείων της δικογραφίας που ως άνω εκτίθεται σε συνδυασμό με τις ως άνω μνημονευθείσες ένορκες καταθέσεις (ιδίως κατάθεση Διοικητή 12ου Π.Σ. κ. Κώστα ) να τον κηρύξει ένοχο κατά το κατηγορητήριο, καθότι με πρόθεση μετακινούνταν με τέτοιο τρόπο, ώστε να παραμένει μακριά από το μέτωπο της φωτιάς, δηλαδή σε ασφαλές γι’ αυτόν σημείο κ’ έτσι όχι μόνο δεν συνέβαλε στην επιτυχή καταπολέμησή της, αλλά αντίθετα, βάσει στίγματος από το σύστημα engage του οχήματος του, φαίνεται να έχει συνεχή αποφυγή εμπλοκής κάθε κρίσιμη χρονική στιγμή που η πυρκαγιά εξελίσσεται, δηλ. να προσπαθεί συνεχώς και συστηματικά να μεταβαίνει σε σημεία άσχετα με την πυρκαγιά και ασφαλή για εκείνον.
Σχετικά με τους 7° και 8° κατηγορουμένους Νικόλαο Παναγιωτόπουλο και Χαράλαμπο Χιώνη, που κηρύχθηκαν ομόφωνα ένοχοι για αμφότερα τα εγκλήματα της ανθρωποκτονίας και σωματικής βλάβης από αμέλεια κατά 102 και 32 ανθρώπων αντίστοιχα με σαφή αιτιολογία κατά το κατηγορητήριο αλλά και επιτρεπτή συμπλήρωση της κατηγορίας ως προς τον συντονισμό της δράσης των επιχειρούντων Αστυνομικών οργάνων καθώς και την μη ενημέρωση κατεύθυνσης της πυρκαγιάς. Ωστόσο εις αμφότερους τους ως άνω κατηγορουμένους δυνάμει της υπ’ αριθ. 1275/2024 οριστικής αποφάσεως χορηγήθηκε το ελαφρυντικό του προτέρου εντίμου βίου ( άρθρ. 84 παρ. 2 εδ. α’ ), το οποίο ως ομοίως μετά των λοιπών κατηγορουμένων όπου παρασχέθηκε, εκκαλώ, προκειμένου το δευτεροβάθμιο δικαστήριο να αρνηθεί την παροχή του ευεργετήματος αυτού σε αμφότερους τους ως άνω κατηγορουμένους υπό την ως άνω εκφρασθείσα ημέτερη αιτιολογία κατά το άρθρο 491 παρ. 1 ΚΠΔ.
Η δε ανώτερη θέση των κατηγορουμένων ως αξιωματικών του Πυροσβεστικού Σώματος, η εμπειρία τους σε ανάλογες επιχειρήσεις καθώς και η αποδειχθείσα από το Δικαστήριο αμέλεια τους που επέφερε το εγκληματικό αποτέλεσμα ανθρωποκτονιών και σωματικών βλαβών αντίστοιχα δια ιδιαιτέρως επώδυνων τρόπων ( απανθράκωση και πνιγμός ), δεν συνηγορούν στην χορήγηση ελαφρυντικής περιστάσεως. Επομένως και επί μη χορηγήσεως ελαφρυντικής περίστασης, αλλά και αυτοτελώς η επιβληθείσα ποινή φυλακίσεως, δια αμφοτέρους τους 7° και 8° κατηγορουμένους, πρέπει να επαυξηθεί ως προς την ποινή βάσης αυτής και κατ’ επέκταση ως προς το σχηματισμό συνολικής επιβλητέας ποινής, διό και κατά τούτο και εκείνη χρήζει συνολικής εκτιμητικής κρίσεως επαναπροσδιορισμού και αιτιολογίας από το ανώτερο δικαστήριο που θα εκδικάσει την κρινομένη Έφεση, τόσο κατά το χωρίο της μετατροπής όσο και επί της σκέψεως χορηγήσεως τυχόν αναστολής.
Ο 9ος κατηγορούμενος Χρηστός Λάμπρης του Αλεξάνδρου, δεν φρόντισε να παραμείνει στον αέρα με το συντονιστικό ελικόπτερο, παρατηρώντας την πορεία και κατεύθυνση της πυρκαγιάς στην ευρύτερη περιοχή Νταού Πεντέλης, παρόλο που σύμφωνα με την απόδειξη χορήγησης καυσίμων και το έγγραφο της EUROCOPTER το ανωτέρω ελικόπτερο είχε τουλάχιστον 200 λίτρα καυσίμων ακόμη διαθέσιμα και επομένως μπορούσε να πραγματοποιήσει ασφαλή πτήση για ακόμα είκοσι (20) λεπτά (μέχρι τη συμπλήρωση του μέγιστου χρόνου πτήσης του εναέριου μέσου), δηλαδή να παραμείνει στον αέρα έως Ω/17:50, πλην όμως εκείνος αποχώρησε από την ως άνω περιοχή, Ω/17:30, χωρίς μάλιστα να έχει λάβει σχετική εντολή από ανώτερο του, αλλά αυθαίρετα και αυτόβουλα. Αποτέλεσμα της ως άνω πρόωρης απομάκρυνσης από τον τόπο της πυρκαγιάς και της αδιαφορίας, που και ο 9ος κατηγορούμενος Χρήστος Λάμπρης επέδειξε (ως μέλος και δη Ανώτατος Αξιωματικός – Αρχιπύραρχος- του Πυροσβεστικού Σώματος), ήταν ότι κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα 17:30-17:50 και έως Ω/19:00 δεν υπήρχε εναέρια επιτήρηση και συνεχής ενημέρωση για την πορεία της φωτιάς σε πραγματικό χρόνο, γεγονός που συνέβαλε στη μη ορθή, έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση των αρμόδιων φορέων (κυρίως της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας) για την εξέλιξη της πυρκαγιάς, προκειμένου να κινητοποιήσουν άμεσα όλα τα διαθέσιμα επίγεια, θαλάσσια και, κυρίως, εναέρια μέσα, και στη μη έγκαιρη ενημέρωση των αρμόδιων φορέων για την ύπαρξη ατόμων στην θάλασσα, όπου είχαν καταφύγει προκειμένου να ξεφύγουν από την πυρκαγιά, μάλιστα δε το Λιμενικό Σώμα-Ελληνική Ακτοφυλακή ενημερώθηκε το πρώτον για την ύπαρξη ατόμων στην θάλασσα από το αντίστοιχο Ε.Σ.Κ.Ε. της Δανίας. Με αυτόν τον τρόπο δεν έγινε έγκαιρη κατάσβεση της φωτιάς (η οποία, αφού ολοκλήρωσε το καταστροφικό της έργο, εντέλει αυτοκατασβέστηκε όταν έφτασε στο θαλάσσιο μέτωπο Μάτι- Κόκκινο Λιμανάκι, λόγω της μη ύπαρξης πλέον καύσιμης ύλης), αλλά αντιθέτως, αφού δεν αξιοποιήθηκαν επιχειρησιακά τα κατάλληλα μέσα πυρόσβεσης, η πυρκαγιά έλαβε ανεξέλεγκτες διαστάσεις, ενώ κάτοικοι και επισκέπτες της περιοχής στο Μάτι, οι οποίοι κατέφυγαν στη θάλασσα δεν διασώθηκαν, μολονότι θα μπορούσαν να διασωθούν, εφόσον το Λιμενικό Σώμα-Ελληνική Ακτοφυλακή, με την συνδρομή των πυροσβεστικών πλοιαρίων της Υπηρεσίας Πλωτών Μέσων (Υ.ΠΛΩ.Μ.) της Πυροσβεστικής, επιχειρούσε έγκαιρα τη διάσωσή τους, έχοντας πλήρη ενημέρωση από τον 9° κατηγορούμενο Χρήστο Λάμπρη για την εξέλιξη της πυρκαγιάς και για το γεγονός ότι υπήρχαν άτομα στην θάλασσα. Όλα αυτά μπορούσε να τα φροντίσει, δεδομένης της ιδιότητάς του και του γεγονότος ότι το ανωτέρω συντονιστικό ελικόπτερο διέθετε 200 λίτρα καυσίμων, που εξασφάλιζαν απρόσκοπτη και ασφαλή πτήση, κατά το ως άνω κρίσιμο χρονικό διάστημα, για ακόμη είκοσι (20) λεπτά.
Ο 10ος κατηγορούμενος Χρηστός Δροσόπουλος θα έπρεπε να κηρυχθεί ένοχος για τον θάνατο 102 ανθρώπων, εκ των οποίων ενενήντα τρεις πέθαναν συνεπεία του εγκλωβισμού τους στην πυρκαγιά και εννέα απεβίωσαν συνεπεία πνιγμού εντός ύδατος, λόγω της παραμονής τους για μεγάλο χρονικό διάστημα εντός της θάλασσας στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή Ραφήνας- Μαραθώνα, όπου είχαν καταφύγει για να προστατευθούν από τη φωτιά αποτέλεσμα που τελεί σε αιτιώδη συνάφεια με την παράλειψη του ενώ θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, εφόσον ο ίδιος είχε ιδιαίτερη νομική υποχρέωση ως κυβερνήτης του ελικοπτέρου με κωδικό κλήσης «ΦΑΟΓΑ I», είχε μεριμνήσει να εξαντληθούν όλα τα χρονικά περιθώρια ασφαλούς πτήσης, προκειμένου να παραταθεί έως το ανώτατο δυνατό χρονικό όριο των είκοσι λεπτών, ήτοι έως Ω/17:50, η παραμονή του ανωτέρω συντονιστικού Ε/Π στον τόπο όπου εξελισσόταν η φονική πυρκαγιά. Όλα αυτά μπορούσε να τα φροντίσει, δεδομένης της ιδιότητάς του και του γεγονότος ότι το ανωτέρω συντονιστικό ελικόπτερο διέθετε 200 λίτρα καυσίμων, που εξασφάλιζαν απρόσκοπτη και ασφαλή πτήση.
Ο 11ος κατηγορούμενος Γεώργιος Πορτοζούδης, τον οποίο το δικαστήριο κήρυξε αθώο ενώ θα έπρεπε να τον κηρύξει ένοχο καθόσον αποδείχθηκε ότι στην ΥΕΜΠΣ υπήρχε τουλάχιστον ένα δεύτερο πλήρωμα ενεργό και παρόν στη βάση της ΥΕΜΣ, ενώ επίσης στο ΦΛΟΓΑ 1 επέβαιναν οι I. Αναστασόπουλος και Λάμπρης. Επομένως την ίδια ημέρα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τουλάχιστον δύο ελικόπτερα ΦΛΟΓΑ ακόμη και ταυτόχρονα για πολύ περισσότερη ώρα, ιδίως αν το ΦΛΟΓΑ μπορούσε να παραμείνει στον αέρα τουλάχιστον 20 λεπτά παραπάνω.
Ο 12ος κατηγορούμενος Στέφανος Κολοκούρης, ενώ κάτοικοι και επισκέπτες της περιοχής στο Μάτι, οι οποίοι κατέφυγαν στην θάλασσα, δεν διασώθηκαν, μολονότι θα μπορούσαν να διασωθούν, εφόσον το Λιμενικό Σώμα-Ελληνική Ακτοφυλακή, με τη συνδρομή των πυροσβεστικών πλοιαρίων της Υπηρεσίας Πλωτών Μέσων (Υ.ΠΛΩ.Μ.) της Πυροσβεστικής, επιχειρούσαν έγκαιρα τη διάσωσή τους, έχοντας ενημέρωση από τον ίδιο για την εξέλιξη της πυρκαγιάς και για το γεγονός ότι υπήρχαν άνθρωποι στην θάλασσα. Επιπλέον, η Πυροσβεστική Υπηρεσίας, η ΕΛ.ΑΣ. και οι τοπικοί φορείς δεν συνέδραμαν αποτελεσματικά στην διάσωση των κατοίκων, δοθέντος ότι δεν είχαν πληροφόρηση και κυρίως ουσιαστική συνδρομή από τον εκείνον αλλά αντιθέτως, λόγω έλλειψης ενημέρωσης για το μέγεθος και την κατεύθυνση της φωτιάς και λανθασμένων οδηγιών, δημιουργήθηκε κυκλοφοριακή συμφόρηση στους στενούς δρόμους στο Μάτι (από τα οχήματα που κινούνταν σε σημεία του εσωτερικού οδικού δικτύου, στα οποία κινήθηκαν οι οδηγοί που βρέθηκαν εγκλωβισμένοι στη Λεωφόρο Μαραθώνος μετά την εκτροπή της κυκλοφορίας, αλλά και οι λοιποί οδηγοί που βρίσκονταν στην περιοχή και χρησιμοποίησαν το εσωτερικό οδικό δίκτυο για την διαφυγή τους), που είχε αποτέλεσμα τον εγκλωβισμό των οδηγών και συνεπιβατών τους, οι οποίοι κινούνταν «στα τυφλά», χωρίς κατάλληλες κατευθυντήριες οδηγίες από τους αρμόδιους φορείς, με συνακόλουθη τραγική συνέπεια. Το δικαστήριο τον κήρυξε αθώο λόγω αμφιβολιών, ενώ θα έπρεπε να τον κηρύξει ένοχο κατά το κατηγορητήριο καθόσον αποδείχθηκε ότι ο 12ος κατηγορούμενος, ενόσω βρισκόταν και επιχειρούσε στην κατάσβεση της πυρκαγιάς στην Κινέττα αλλά και τον χαιρέτησε και του είπε ότι αναχωρεί για συγκέντρωση δυνάμεων για την πυρκαγιά στο Νταού, όπερ σημαίνει ότι είχε παρέλθει το χρονικό σημείο εκτέλεσης της εντολής του Υπαρχηγού της Π.Σ. και επομένως η μεγάλη καθυστέρηση άφιξης του στην περιοχή της πυρκαγιάς αποδεικνύει την αμελή συμπεριφορά του.
Για τους αιρετούς Χαράλαμπο Συρογιάννη, Ιωάννη Καπάκη, Ρένα Δούρου, Ηλία Ψινάκη, Βάϊο Θανασιά, Ευάγγελο Μπουρνούς, Αντώνη Παλπατζή, Δημήτριο Στεργϊου -Καψάλη, θα έπρεπε να κηρυχθούν επίσης ένοχοι για τα εγκλήματα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια και της σωματικής βλάβης από αμέλεια κατά συρροή παρ’ υποχρέου, κατά 102 και 32 ανθρώπων αντίστοιχα, που τέλεσαν ε στην ευρύτερη περιοχή Νταού Πεντέλης- Νέος Βουτζάς- Μάτι Αττικής. Ο εισαγγελέας τους καταλογίζει ανάμεσα στα άλλα αποδειχθείσα αμελή συμπεριφορά σε σχέση με το θανατηφόρο αποτέλεσμα, δεδομένου ότι εάν είχαν πράγματι υλοποιήσει ένα τέτοιο σχέδιο δράσης που περιείχε κανόνες ασφαλούς διαφυγής των πολιτών σε περίπτωση πυρκαγιάς, κανόνες συγκέντρωσης πολιτών σε κάποιο προκαθορισμένο χώρο, ενεργοποίηση φορέων της πολιτικής προστασίας κ.λ.π., ασφαλώς και θα απέτρεπε τον θάνατο των 104 συνανθρώπων μας.
«Πώς είναι δυνατόν για τη μεγαλύτερη εθνική τραγωδία εν καιρώ ειρήνης, όπως έχει χαρακτηριστεί, η φονική πυρκαγιά στο Μάτι με τους 104 νεκρούς να μην έχει ακόμη αποδοθεί Δικαιοσύνη;».
Αμείλικτο ερώτημα που παραμένει αναπάντητο από την 23η Ιουλίου 2018 μέχρι και σήμερα στα χείλη των ανθρώπων που θρηνούν τους δικούς τους, των 57 εγκαυματιών αλλά και των επιζησάντων από τους πέντε οικισμούς (Νέο Βουτζά, Μάτι, Κόκκινο Λιμανάκι, Προβάλινθο, Αμπελούπολη) της Ανατολικής Αττικής που βιώσαν την κόλαση.
Τι κι αν ανέμεναν καρτερικά δικαίωση για το προφανές; Τι κι αν ήλπιζαν με περισσή αξιοπρέπεια τη Δικαιοσύνη να μιλήσει και να τιμωρήσει εκείνους που ευθύνονται για την εθνική τραγωδία και τον μαρτυρικό θάνατο που βρήκαν τόσο άδικα οι δικοί τους άνθρωποι;
Η πρωτόδικη απόφαση δυστυχώς διέψευσε τις ελπίδες τους και ξεχείλισε την οργή τους. Υπήρξε αναμφίβολα αναντίστοιχη με το μέγεθος της τραγωδίας που προκάλεσαν οι υπαίτιοι και σε ευθεία ρήξη με το κοινό περί δικαίου αίσθημα.
«Το δικαστήριό σας αποτελεί προσβολή για τους νεκρούς, τους ζωντανούς και την αλήθεια» ήταν το χαρακτηριστικό, ανατριχιαστικό ξέσπασμα θυμού συγγενή θύματος στο άκουσμα της πρωτόδικης ετυμηγορίας, που άφησε επί της ουσίας ατιμώρητους τους υπεύθυνους της εθνικής τραγωδίας με την εκατόμβη νεκρών. Έκτοτε η αίσθηση αδικίας και ατιμωρησίας κυριαρχεί.
Έξι χρόνια μετά, η υπόθεση βρίσκεται στο στάδιο της εκδίκασης σε δεύτερο βαθμό στο Εφετείο Αθηνών από μηδενική βάση μετά την άσκηση έφεσης με εντολή της ίδιας της Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου, Γεωργίας Αδειλίνη, κατά της απόφασης του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, το οποίο κατόπιν αποδεικτικής διαδικασίας 19 μηνών, αποφάνθηκε ενοχή και καταδίκη μόνον για 6 από τους συνολικά 21 κατηγορούμενους, επιβάλλοντας ποινές ως 5 χρόνια τις οποίες και μετέτρεψε σε χρηματικές προς 10 ευρώ ημερησίως! «Με αυτή την απόφαση επιβραβεύτηκε η μη ανάληψη ευθύνης», ανέφερε με πόνο ψυχής συγγενείς θύματος.
Η έφεση που άσκησε ο εισαγγελέας Πρωτοδικών Σπυρίδων Παππάς, αφορά τις ποινές, τα ελαφρυντικά τα οποία αναγνωρίστηκαν στους 6 καταδικασθέντες, αλλά και τη μετατροπή των ποινών σε εξαγοράσιμες προς δέκα ευρώ ημερησίως. Έτσι, η υπόθεση οδηγήθηκε στο ακροατήριο του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου και πάλι στο σύνολο της, ενώ ήδη η Δικαιοσύνη έχει ξεκινήσει «αγώνα δρόμου», καθώς καραδοκεί ο κίνδυνος παραγραφής των αδικημάτων τα οποία βαρύνουν όλους τους κατηγορούμενους. Κι αυτό διότι οι επίμαχες πράξεις έχουν χαρακτηριστεί ως πλημμεληματικού χαρακτήρα στο σύνολό τους και παραγράφονται τον Ιούλιο του 2026, δηλαδή με την παρέλευση 8 ετών από την τέλεσή τους. «Όσο δεν αλλάζει ο χαρακτηρισμός από πλημμέλημα σε κακούργημα (το οποίο ακόμα και στον πρώτο βαθμό αφέθηκε να εννοηθεί στην πρόταση του κυρίου εισαγγελέα), δεν μπορούμε να μιλάμε για δικαίωση», τόνισε ο Σύλλογος Συγγενών Θανόντων και Εγκαυματιών, σε ανακοίνωσή του με την έναρξη της δευτεροβάθμιας δίκης προσθέτοντας πως «παρά ταύτα, εμείς ζητάμε μια δίκαιη δίκη, σεβασμό από όλους τους παράγοντες της δίκης και ουσιαστική διάγνωση της αλήθειας και απόδοση των ευθυνών και των ορθών χαρακτηρισμών. Εμείς, ως Σύλλογος, θα προβούμε σε κάθε νόμιμη διαδικασία ασκώντας κάθε νόμιμο δικαίωμά μας, εντός και εκτός συνόρων για την αποκάλυψη της αλήθειας και την πραγματική δικαίωση των θυμάτων μας».
Το σκεπτικό της έφεσης
Ειδικότερα η έφεση που άσκησε ο εισαγγελικός λειτουργός και παρουσιάζει το Cnn Greece, αφορά το σκέλος της απόφασης με το οποίο κρίθηκαν αθώοι οι 16 κατηγορούμενοι, μεταξύ των οποίων αιρετοί της Αυτοδιοίκησης όπως η τότε περιφερειάρχης Αττικής και δήμαρχοι της περιοχής, αλλά και στελέχη της Πυροσβεστικής.
Στο σκεπτικό της έφεσης του ο εισαγγελικός λειτουργός εξηγεί λεπτομερώς τους λόγους για τους οποίους άσκησε έφεση, όχι μόνο ως προς το ύψος των ποινών αλλά και ως την αναγνώριση των ελαφρυντικών επικαλούμενος τις σχετικές διατάξεις του νόμου περί σύννομου βίου. Τονίζει μάλιστα χαρακτηριστικά ότι οι ιδιαιτέρως επώδυνοι τρόποι (απανθράκωση και πνιγμός ), με τους οποίους επήλθε ο θάνατος των 104 πολιτών δεν συνηγορούν στη χορήγηση ελαφρυντικής περιστάσεως.
«Κατά την γραμματική ερμηνεία της κρίσιμης για την εφαρμογή υπό του Δικαστηρίου της διάταξης λέξης “Σύννομη”, δέον να επισημανθεί πως δια της λέξεως αυτής χαρακτηρίζεται η ζωή του ατόμου όταν το τελευταίο καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του και μέχρι την στιγμή της από μέρους του τελέσεως αξιόποινης πράξης, σέβεται τα έννομα αγαθά με την τήρηση των δικαιικών κανόνων που τα προστατεύουν κατά την τέλεση πράξεων που ρυθμίζονται από σχετικό νόμο, συγχρόνως δε συμμορφώνεται με αυτόν ούτως ώστε το έγκλημα που έχει τελέσει να εμφανίζεται ως εξαίρεση σε αυτή τη σταθερή στάση της ζωής του, καθώς και μία δυσάρεστη έκπληξη που ουδείς περίμενε από τον συγκεκριμένο δράστη. Έτσι ο σύννομος βίος δεν ταυτίζεται με το λευκό ποινικό μητρώο αλλά με την από πεποίθηση – υποταγή στη νομιμότητα ως προς όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς του, κατάσταση που δεν εξασφαλίζεται με την ανυπαρξία καταδίκης του για αξιόποινη πράξη. Άλλωστε το μεν η παραβίαση των νόμων δεν θεμελιώνει πάντοτε αξιόποινη πράξη το δε πολλάκις αξιόποινες πράξεις παραμένουν στην αφάνεια. Συνακόλουθα αν κάποιος παραβιάζει ή δεν σέβεται, αστικούς κανόνες η συνδρομή στο πρόσωπό του της εν λόγω ελαφρυντικής περίστασης δεν έχει έρεισμα στο νόμο, το δε λευκό ποινικό μητρώο απλά συνεκτιμάται από το Δικαστήριο στα πλαίσια που ορίζονται από τις διατάξεις των άρθρων 177 και 178 Κ.Π.Δ. για τον σχηματισμό της δικανικής του κρίσης για την ύπαρξη του σύννομου βίου προκειμένου ν’ αποφανθεί επί του αυτοτελούς αυτού ισχυρισμού».
Αναδρομή στα πραγματικά περιστατικά
Στην έφεση του, ο εισαγγελικός λειτουργός παραθέτει λεπτό προς λεπτό τις κρίσιμες ώρες από την έναρξη της πυρκαγιάς μέχρι την τραγική κατάληξη και τον οδυνηρό θάνατο των 104 ανθρώπων καθώς και τον σοβαρό τραυματισμό δεκάδων συνανθρώπων μας, εξαιτίας σοβαρών παραλείψεων και εγκληματικών λαθών των κατηγορουμένων.
Όπως αποδείχθηκε και από την ακροαματική διαδικασία που οδήγησε στην προσβαλλόμενη απόφαση δράστης πρόκλησης της πυρκαγιάς ήταν ο Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος, ο οποίος περίπου 4-5 ώρες πριν την έναρξη της πυρκαγιάς, προέβη σε καύση υπολειμμάτων ποσότητας κλαδιών και άλλης καύσιμης ύλης η οποία δεν έσβησε πλήρως και αποτελεσματικά, δηλαδή με επάρκεια ποσότητας νερού και κάλυψη με ικανή ποσότητα χώματος, με αποτέλεσμα τα υπολείμματα της καύσης, λόγω των επικρατουσών καιρικών συνθηκών εξαπλώθηκε η πυρκαγιά στην ευρύτερη περιοχή. Ο ίδιος στην απολογία του και στο απολογητικό του υπόμνημα ισχυρίζεται ότι την ημέρα του συμβάντος δεν είχε ανάψει φωτιά, ότι και ο ίδιος αντιλήφθηκε την πυρκαγιά περί ώρα 16:45 περίπου 400 μέτρα από την οικεία του και έσπευσε να συνδράμει το έργο της κατάσβεσης. Όμως ο ισχυρισμός του ότι την ημέρα εκείνη δεν άναψε φωτιά δεν επιβεβαιώθηκε από τα στοιχεία της δικογραφίας, αλλά αντιθέτως προέκυψε ότι με την προαναφερόμενη ενέργεια του συνέβαλλε αιτιακά στο επελθόν εγκληματικό αποτέλεσμα, το οποίο εάν είχε ενεργήσει ως όφειλε και μπορούσε θα μπορούσε να αποφευχθεί.
Κατά τον κρίσιμο χρόνο εκδήλωσης της πυρκαγιάς, σύμφωνα με το Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς που είχε εκδώσει η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας για την 23-7-2018, ο δείκτης κινδύνου πυρκαγιάς για την Αττική ήταν «4 ΠΟΛΥ ΥΨΗΛΟΣ», ενώ σύμφωνα με ΕΜΥ από τη Μονή Νταού Πεντέλης έως και την ακτογραμμή, οι καιρικές συνθήκες προοδευτικά οι αυξημένες νεφώσεις θα έφταναν στα 9Bf.
Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι πυροσβεστικές δυνάμεις δεν κατόρθωσαν να την ανακόψουν και να την ελέγξουν αποτελεσματικά κυρίως στην περιοχή Νταού Πεντέλης, απέκτησε δυναμική, ήτοι μεγάλη ένταση και ταχύτητα εξάπλωσης, πολύ υψηλό ρυθμό απελευθέρωσης θερμότητας και στις 17:30 το ενιαίο αρχικά μέτωπο διασπάστηκε σε άλλα δύο μέτωπα, τα οποία εξαπλώθηκαν με μεγάλη ταχύτητα και κυρίως ανεξέλεγκτα, το μεν ένα προς Νέο Βουτζά-Μάτι, το δε άλλο προς Καλλιτεχνούπολη-Κόκκινο Λιμανάκι, η δε εξάπλωσή τους έγινε τόσο κατά μέτωπο όσο και πλευρικά. Ειδικότερα, μετά την περιοχή Νταού Πεντέλης και συγκεκριμένα από την Ιερά Μονή Παντοκράτορος Χριστού και πέρα, το μέτωπο, εξαιτίας του ανάγλυφου (τοπογραφίας), όπως χαράδρες και μικροί λόφοι, διασπάστηκε και εξαπλώθηκε γρήγορα ανατολικότερα προς δύο κατευθύνσεις και μάλιστα σε οικιστικούς ιστούς. Συγκεκριμένα, το ένα μέτωπο, που ήταν το πλέον επικίνδυνο και καταστροφικό, κατευθύνθηκε ανεξέλεγκτα, καθώς δεν αποκόπηκε και δεν ελέγχθηκε στο σημείο αυτό από τις πυροσβεστικές δυνάμεις, βορειοανατολικά προς Νέο Βουτζά- Μάτι- Κόκκινο Λιμανάκι, ενώ το άλλο, το οποίο παρεμποδίστηκε και κατασβέστηκε αποτελεσματικά από τις επιχειρούσες στην ευρύτερη περιοχή πυροσβεστικές δυνάμεις, κατευθύνθηκε νότια-ανατολικά προς τον οικισμό της Καλλιτεχνούπολης, περιορίστηκε μόνο στη χαράδρα, που βρίσκεται βόρεια του οικισμού, με αποτέλεσμα να μην υπάρξουν ανθρώπινες απώλειες και εκτεταμένες καταστροφές.
Την ημέρα εκείνη (23-7-2018) έπνεαν θυελλώδεις άνεμοι, χαρακτηριζόμενοι ως «καταβάτες», που θεωρούνται παγκοσμίως ως ο πιο επικίνδυνος παράγοντας για την εξάπλωση της δασικής πυρκαγιάς και χαρακτηρίζονται από μεγάλη ταχύτητα κοντά στην επιφάνεια, οδηγώντας σε σημαντική αύξηση της θερμοκρασίας και ξήρανση της ατμόσφαιρας, ενώ οι ριπές ανέμου, που καταγράφηκαν στις 23-7-2018, ήταν οι μεγαλύτερες που έχουν καταγραφεί σε καλοκαιρινούς μήνες κατά την τελευταία οκταετία.
Να επαυξηθούν οι ποινές χωρίς ελαφρυντικά
Ο εισαγγελέας εξηγώντας γιατί άσκησε έφεση αναφέρει χαρακτηριστικά:
Για τον κατηγορούμενο Σωτήρη Τερζούδη, Αρχηγό Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος «όντας υπεύθυνος εκ της ανωτέρω ιδιότητάς του για όλες τις ως άνω αρμοδιότητες, δηλαδή αρμόδιος για το συντονισμό και τη διαχείριση σε εθνικό επίπεδο των δράσεων για την αντιμετώπιση πυρκαγιών με στόχο την ελαχιστοποίηση των συνεπειών τους, δεν φρόντισε, ενώ είχε ιδιαίτερη νομική υποχρέωση εκ του νόμου λόγω της ιδιότητάς του ως Αρχηγού Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος, ενώ γνώριζε ότι την μοιραία μέρα ο Δείκτης Επικινδυνότητας πυρκαγιάς ήταν πολύ υψηλός.
Το Δικαστήριο δυνάμει της προσβαλλομένης υπ’ αριθ. 1275/2024 αποφάσεως του κήρυξε ένοχο τον Σωτήριο Τερζούδη για το αδίκημα της Ανθρωποκτονίας από αμέλεια κατά συρροή παρ’ υποχρέου κατά 102 ανθρώπων καθώς και της Σωματικής βλάβης από αμέλεια 32 προσώπων υπό την αιτιολογία ότι η αμέλεια του ανωτέρω κατηγορουμένου, ως Αρχηγού Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος συνίσταται μόνον στην έγκριση εκτροπής του Ελικοπτέρου ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΑΝΔΡΑΒΙΔΑΣ (Ν194) περί ώρα 18:00 μ.μ. από την Νταού Πεντέλης στο Σουσάκι Ν. Κορινθίας, ενώ θα έπρεπε να κηρυχθεί ένοχος και υπό την πρόσθετη αιτιολογία της μη από μέρους του φροντίδας επαρκούς εναέριας επιτη ρήσεως με εναέριο πτητικό μέσο καθώς και της μη χρησιμοποιήσεως μη επανδρωμένων αεροσκαφών, καθώς και της μη μεταστάθμευσης μισθωμένων εναερίων μέσων, οι οποίες αμελείς συμπεριφορές ως κατωτέρω αναλύονται συνδέονται αιτιωδώς με το επελθόν εγκληματικό αποτέλεσμα των θανάτων και σωματικών βλαβών 102 και 32 προσώπων αντίστοιχα. Ειδικότερα εκ της ακροαματικής διαδικασίας αποδείχθηκε πως δεν υπήρξε από το Σ.ΚΕ.Δ./Ε.Σ.Κ.Ε. προγραμματισμός από την προηγούμενη ημέρα, σε συνεργασία με το Γ ενικό Επιτελείο Αεροπορίας (Γ.Ε. Α.) και δεν δόθηκε από την Πυροσβεστική και συγκεκριμένα από τον ως άνω κατηγορούμενο τον κατηγορούμενο Ιωάννη Φωστιέρη και τον τότε Υπαρχηγό Επιχειρήσεων του Π.Σ. (2° κατηγορούμενο Βασίλειο Ματθαιόπουλο), που εποπτεύει και έχει την ευθύνη του επιχειρησιακού έργου του Πυροσβεστικού Σώματος και στον οποίο υπάγεται το Ε.Σ.Κ.Ε., έγκαιρα εντολή προς την Πολεμική Αεροπορία για την απογείωση Α/Φ από τις πρωινές ώρες της 23-7-2018, δηλαδή από Ω/11:00 έως Ω/19:00, ήτοι πριν την ώρα έναρξης της πυρκαγιάς στην Κινέτα (Ω/12:03) και μάλιστα με προκαθορισμένο δρομολόγιο (ένα Α/Φ στον Νότιο Τομέα και ένα Α/Φ στον Βόρειο Τομέα της Αττικής), με σκοπό την εναέρια επιτήρηση της Αττικής, όπως υπήρχε επιχειρησιακή υποχρέωση δυνάμει του προαναφερόμενου Σχεδίου Αντιμετώπισης Δασικών Πυρκαγιών της ΠΕ.ΠΥ.Δ. Αττικής, όταν ο κίνδυνος πυρκαγιάς είναι πολύ υψηλός (Κατηγορία Κινδύνου Πυρκαγιάς 4). Η εντολή δόθηκε με καθυστέρηση, μετά την Ω/08:00 της 23-7-2018, περί Ω/09:59, αλλά τελικά, λόγω της πυρκαγιάς στην Κινέτα Αττικής, δεν πραγματοποιήθηκε εναέρια επιτήρηση με Α/Φ της Πολεμικής Αεροπορίας, ούτε με άλλο, έμεινε επιχειρησιακά ανεκμετάλλευτη η νεοσύστατη υπηρεσία συστάθηκε Γραφείο Επιχειρήσεων Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών στην Διεύθυνση Πυροσβεστικών Επιχειρήσεων του Επιτελείου Π.Σ., το οποίο, μεταξύ άλλων, έχει ως αρμοδιότητα την εποπτεία και παρακολούθηση της λειτουργίας και πλοϊμότητας των Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών του Π.Σ.. Ωστόσο, η ως άνω νεοσύστατη.
Προσέτι στην αιτιολογία επί της ενοχής το δικαστήριο θα έπρεπε να κηρύξει ένοχο τον Σωτήριο Τερζούδη και για την αμελή συμπεριφορά της μη χρησιμοποιήσεως των υπαρχόντων πυροσβεστικοί πλοίων του Πυροσβεστικού Σώματος σύμφωνα με τα αποδειχθέντα πραγματικά περιστατικά.
Ως εκ τούτων η απόφαση του ΣΤ’ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών τυγχάνει κατά την ημέτερη κρίση εκκλητέα ως προς την αιτιολογία κατάγνωσης της ενοχής του πρώτου κατηγορούμενου, καθώς και την αναγνώριση ελαφρυντικής περιστάσεως, προκειμένου να προστεθούν οι ανωτέρω αιτιολογίες στην υπό εξέταση δευτεροβάθμια δίκη, οι οποίες αν συμπεριλαμβάνονταν δεν θα επέτρεπαν την χορήγηση στον κατηγορούμενο του ελαφρυντικού του σύννομου προτέρου βίου το οποίο, δια της αναγνωρίσεως του επιβάλλει στο δικαστήριο την μείωση της ποινής. Έτσι ένεκα της αρχής της αναλογικότητας, σε συνδυασμό με την ασπαζόμενη και από εμάς υπ’ αριθ. 2/2022 απόφαση της Ολομελείας του Αρείου Πάγου, ο σύννομος βίος παρά την ύπαρξη λευκού ποινικού μητρώου δεν αποτελεί άνευ άλλου τινός υποχρέωση χορηγήσεως του ως άνω ελαφρυντικού από το Δικαστήριο, και τούτο διότι πρέπει να ενυπάρχει από μέρους του κατηγορουμένου πεποίθηση και υποταγή στη νομιμότητα ως προς όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς του, κατάσταση που δεν εξασφαλίζεται μόνο με την ανυπαρξία καταδίκης του για κάποια αξιόποινη πράξη. Η δε ανώτατη θέση του κατηγορουμένου ως αξιωματικού του Πυροσβεστικού Σώματος, η εμπειρία του σε ανάλογες επιχειρήσεις καθώς και η αποδειχθείσα από το Δικαστήριο αμέλεια του τουλάχιστον για το εκτραπέν Ελικοπτεροφόρο πτητικό μέσο σε συνδυασμό με τα υφ~ ημών προεκτεθέντα ως στοιχεία πρόσθετης αιτιολογίας, τα οποία κατ’ αιτιώδη σύνδεσμο επέφεραν το εγκληματικό αποτέλεσμα ανθρωποκτονιών και σωματικών βλαβών 102 και 32 ανθρώπων αντίστοιχα δια ιδιαιτέρως επώδυνων τρόπων ( απανθράκωση και πνιγμός ), δεν συνηγορούν στην χορήγηση ελαφρυντικής περιστάσεως κατά τα ως άνω ρηθέντα ακόμη και υπό την κριθείσα αιτιολογία του δικαστηρίου. Επομένως και επί μη χορηγήσεως ελαφρυντικής περίστασης, αλλά και αυτοτελώς η επιβληθείσα ποινή φυλακίσεως πρέπει να επαυξηθεί ως προς την ποινή βάσης αυτής και κατ’ επέκταση ως προς το σχηματισμό συνολικής επιβλητέας ποινής, διό και κατά τούτο και εκείνη χρήζει συνολικής εκτιμητικής κρίσεως επαναπροσδιορισμού και αιτιολογίας από το ανώτερο δικαστήριο που θα εκδικάσει την κρινομένη Έφεση, τόσο κατά το χωρίο της μετατροπής όσο και επί της σκέψεως χορηγήσεως τυχόν αναστολής.
Για τον Βασίλη Ματθαιόπουλο, Υπαρχηγό Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος
Ωστόσο το ΣΤ’ Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών δυνάμει της υπ’ αριθ. 1275/2024 αποφάσεως του καίτοι κήρυξε ένοχο τον κατηγορούμενο Βασίλειο Ματθαιόπουλο για το αδίκημα της Ανθρωποκτονίας από αμέλεια παρ’ υποχρέου κατά συρροή σε βάρος των εννέα (9) ανθρώπων η οποίοι απεβίωσαν λόγω πνιγμού εντός της θαλάσσιας περιοχής στο Μάτι Αττικής, εντούτοις κήρυξε αυτόν αθώο για τους επελθόντες θανάτους 93 ανθρώπων καθώς και για το αδίκημα της σωματικής βλάβης από αμέλεια κατά συρροή σε βάρος των λοιπών 32 ανθρώπων, ενο) θα έπρεπε, και κατά τούτο η απόφαση τυγχάνει εκκλητέα, εκ των στοιχείων της δικογραφίας και από τις καταθέσεις των μαρτύρων να τον κηρύξει ένοχο και για τα εγκλήματα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια κατά συρροή και της σωματικής βλάβης από αμέλεια κατά συρροή κατά 93 ανθρώπων και 32 ανθρώπων αντίστοιχα, καθόσον οι αποδειχθείσες παραλείψεις του, συνέβαλαν αιτιωδώς στο επελθόν εγκληματικό αποτέλεσμα. Ειδικότερα σε επίπεδο πρόληψης δεν φρόντισε να λάβει μέτρα έκτακτης ανάγκης και να αξιοποιήσει τον Ημερήσιο Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς με Δείκτη Επικινδυνότητας 4 (πολύ υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς), συγκεκριμένα δεν φρόντισε να υπάρχει επαρκής εναέρια επιτήρηση στην Αττική και δη από τις πρώτες επικίνδυνες από άποψη πυρκαγιών ώρες (11:00-19:00) της 23ης-7-2018, πριν την έναρξη της πυρκαγιάς στην Κινέτα (Ω/12:03), ούτε εκμεταλλεύτηκε επιχειρησιακά την νεοσύστατη (από τις 21-12-2017) Υπηρεσία Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών- drones («Γραφείο Επιχειρήσεων Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών στην Διεύθυνση Πυροσβεστικών Επιχειρήσεων του Επιτελείου Π.Σ.»), τα οποία (Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη-drones) μπορούν να κάνουν 24ωρη επιτήρηση, έχουν κάμερες και δίνουν άμεσες πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο στο Ε.Σ.Κ.Ε.. 2, Παρέλειψε δε να προβεί στην μεταστάθμευση των εναέριων μέσων ( βλ. και άνωθεν όμοια αιτιολογία επί του ομοίως συγκατηγορουμένου του Σ. Τερζούδη την οποία και εδώ παραθέτουμε εκ νέου ) με αποτέλεσμα τρία (3) από τα πλέον αξιόπιστα, επιχειρησιακά, ελικόπτερα να μην μπορούν να απογειωθούν την κρίσιμη στιγμή και να επιχειρήσουν τις πρώτες ώρες έναρξης της πυρκαγιάς στον οικισμό Νταού Πεντέλης. Στον εν λόγω κατηγορούμενο δεν χορηγήθηκε ορθώς από το Δικαστήριο ελαφρυντική περίσταση και επομένως η παρούσα έφεση δεν συμπεριλαμβάνει αντίστοιχο αίτημα όπως στον πρώτο κατηγορούμενο, πλην όμως όπως και για τον πρώτο κατηγορούμενο, η επιβληθείσα ποινή φυλακίσεως και του κατηγορουμένου Βασιλείου Ματθαιόπουλου πρέπει να επαυξηθεί ως προς την ποινή βάσης αυτής και κατ’ επέκταση ως προς το σχηματισμό συνολικής επιβλητέας ποινής, διό και κατά τούτο και εκείνη χρήζει συνολικής εκτιμητικής κρίσεως, αιτιολογίας και επαναπροσδιορισμού από το ανώτερο δικαστήριο που θα εκδικάσει την κρινομένη Έφεση και για το χωρίο της μετατροπής ή της αναστολής σε περίπτωση που θέλει κριθεί η χορήγηση της.
Ο κατηγορούμενος Ιωάννης Φωστιέρης, επέδειξε αμελή συμπεριφορά που συνίσταται α) στην εντολή εκτροπής του Ε/Κ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΑΝΔΡΑΒΙΔΑΣ και β) στην μη ορθή επιχειρησιακή αξιοποίηση των δύο E/K CHINOOK 922 και 927, τα οποία συνδέθηκαν αιτιωδώς με το επελθόν εγκληματικό αποτέλεσμα, ενώ θα έπρεπε να κηρυχθεί ένοχος και υπό την πρόσθετη αιτιολογία ότι, η Ηγεσία του Π.Σ. (1ος κατηγορούμενος Σωτήριος Τερζούδης ως Αρχηγός Επιχειρήσεων, 2ος κατηγορούμενος Βασίλειος Ματθαιόπουλος ως Υπαρχηγός Επιχειρήσεων, στον οποίο μάλιστα υπαγόταν η Υ.ΠΛΩ.Μ.) και του Ε.Σ.Κ.Ε. (3ος κατηγορούμενος Ιωάννης Φωστιέρης) δεν χρησιμοποίησαν επιχειρησιακά, καίτοι είχαν ιδιαίτερη νομική υποχρέωση προς τούτο , τα αξιόπλοα και έτοιμα επιχειρησιακά τρία πυροσβεστικά πλοία (Π.Σ. 10, Π.Σ. 16 και Π.Σ. 15), που ήταν ελλιμενισμένα στον 5° Λιμενικό Πυροσβεστικό Σταθμό (θέση ΟΛΠ) της ΛΙ.ΠΥ.Ν. Πειραιώς και ήταν διαθέσιμα στις 23-7-2018, τα οποία θα μπορούσαν να συνδράμουν το Λιμεναρχείο Ραφήνας και να βοηθήσουν, μαζί με τα υπόλοιπα πλωτά μέσα, στη δια θαλάσσης διάσωση ατόμων από την παράκτια περιοχή στο Μάτι και το Κόκκινο Λιμανάκι, όπου είχαν καταφύγει, για να προφυλαχθούν από την πυρκαγιά και το ισχυρό θερμικό κύμα. Οι ανωτέρω αιτιολογίες πρέπει να προστεθούν στην υπό εξέταση δευτεροβάθμια δίκη, οι οποίες αν συμπεριλαμβάνονταν δεν θα επέτρεπαν την χορήγηση στον κατηγορούμενο του ελαφρυντικού του σύννομου προτέρου βίου σύμφωνα με το οποίο, δια της αναγνωρίσεως του επιβάλλει στο δικαστήριο την μείωση της ποινής. Έτσι ένεκα της αρχής της αναλογικότητας, σε συνδυασμό με την ασπαζόμενη και από εμάς υπ’ αριθ. 2/2022 απόφαση της Ολομελείας του Αρείου Πάγου, ο σύννομος βίος παρά την ύπαρξη λευκού ποινικού μητρώου δεν αποτελεί άνευ άλλου τινός υποχρέωση χορηγήσεως του ως άνω ελαφρυντικού από το Δικαστήριο, και τούτο διότι πρέπει να ενυπάρχει από μέρους του κατηγορουμένου πεποίθηση και υποταγή στη νομιμότητα ως προς όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς του, κατάσταση που δεν εξασφαλίζεται μόνο με την ανυπαρξία καταδίκης του για κάποια αξιόποινη πράξη. Η δε ανώτατη θέση του κατηγορουμένου ως αξιωματικού του Πυροσβεστικού Σώματος, η εμπειρία του σε ανάλογες επιχειρήσεις καθώς και η αποδειχθείσα από το Δικαστήριο αμέλεια του τουλάχιστον για τις αιτιολογίες που κατά το δικαστήριο αποδείχθηκαν και του αποδόθηκαν, αλλά και σε συνδυασμό με τα υφ’ ημών προεκτεθέντα ως στοιχεία πρόσθετης αιτιολογίας, τα οποία κατ’ αιτιώδη σύνδεσμο επέφεραν το εγκληματικό αποτέλεσμα ανθρωποκτονιών και σωματικών βλαβών 102 και 32 ανθρώπων αντίστοιχα δια ιδιαιτέρως επώδυνων τρόπων ( απανθράκωση και πνιγμός ), δεν συνηγορούν στην χορήγηση ελαφρυντικής περιστάσεως κατά τα ως άνω ρηθέντα ακόμη και υπό την κριθείσα αιτιολογία του δικαστηρίου. Επομένως και επί μη χορηγήσεως ελαφρυντικής περίστασης, αλλά και αυτοτελώς η επιβληθείσα ποινή φυλακίσεως πρέπει να επαυξηθεί ως προς την ποινή βάσης αυτής και κατ’ επέκταση ως προς το σχηματισμό συνολικής επιβλητέας ποινής, διό και κατά τούτο και εκείνη χρήζει συνολικής εκτιμητικής κρίσεως επαναπροσδιορισμού και αιτιολογίας από το ανώτερο δικαστήριο που θα εκδικάσει την κρινομένη Έφεση, τόσο κατά το χωρίο της μετατροπής όσο και επί της σκέψεως χορηγήσεως τυχόν αναστολής.
Για τον κατηγορούμενο Χρήστο Γκολφίνο, που το πρωτοβάθμιο δικαστήριο κήρυξε εσφαλμένα αθώο, ενώ θα έπρεπε, εκ των στοιχείων της δικογραφίας σε συνδυασμό με τις ένορκες καταθέσεις, να τον κηρύξει ένοχο κατά το κατηγορητήριο, καθόσον προέκυψε ότι έλαβε απόφαση απόσυρσης των τριών επίγειων πυροσβεστικών οχημάτων που ευρίσκοντο πλησιέστερα στο σημείο έναρξης της πυρκαγιάς στον οικισμό Νταού Πεντέλης, τα οποία δεν επιχείρησαν, διότι είχαν μετακινηθεί στην πυρκαγιά της Κινέτας και επιπλέον δεν κινητοποιήθηκαν άμεσα όλα τα υπόλοιπα διαθέσιμα επίγεια μέσα για την κατάσβεση της πυρκαγιάς στην ευρύτερη περιοχή του Νταού Πεντέλης. Ειδικότερα όπως αποδείχθηκε κατά την ακροαματική διαδικασία ο κατηγορούμενος Χρήστος Γκολφίνος αποφάσισε την μετακίνηση
α) Του οχήματος ΠΣ 3527, υδροφόρου χωρητικότητας 5.000 λίτρων, του 12ου Πυροσβεστικού Σταθμού (Ή.Σ.) Αθηνών, εΐχε κωδικό κλήσης (12-15) και σημείο στάθμευσης πλησίον του γηπέδου Αιώνας, το οποίο έλαβε εντολή να μεταβεί στην πυρκαγιά στα Μέγαρα στις 15:06′. [Εφτασε στην Κινέττα στις 16.42′].
β) Του αγήματος ΠΣ 3823. υδροφόρου χωρητικότητας 5.000 λίτρων, της Π.Υ. Ν. Μάκρης, με κωδικό κλήσης (ΜΑΚΡΗ 30, επί το ορθό) και σημείο στάθμευσης την Α’ είσοδο του οικισμού Ν. Βουτζά, το οποίο έλαβε εντολή να μεταβεί στην πυρκαγιά στα Μέγαρα στις 12:48. [Έφτασε στις 1Του οχήματος ΠΣ 1475, υδροφόρου χωρητικότητας 2.500 λίτρων, με κωδικό κλήσης (12-30), με έδρα στην Πεντέλη στην θέση «Πάτημα Βριλησσίων», του 12ου Πυροσβεστικού Σταθμού Αθηνών, το οποίο έλαβε εντολή να μεταβεί στην πυρκαγιά στα Μέγαρα στις 13:51 και μετακινήθηκε 14:55, στην πυρκαγιά της Κινέτας, έφτασε εκεί στις 15.24′, όπου και παρέμεινε μέχρι Ω/20:00, όταν και έλαβε νέα εντολή να μεταβεί στην πυρκαγιά Νταού Πεντέλης, με ώρα άφιξης 21:33′ της 23ης/7/2018. Τα ως άνω οχήματα του ΠΣ εφόσον δεν είχαν αποχωρήσει με εντολή του κατηγορουμένου αλλά αντιθέτως παρέμεναν στην ευρύτερη περιοχή της ανάπτυξης της πυρκαγιάς, θα συνέβαλαν αποφασιστικά στην αποτροπή εξάπλωσής της.
Β) Δεύτερον δεν ενημερώθηκαν, από μέρους του ορθά, έγκυρα και έγκαιρα οι αρμόδιοι φορείς ώστε να κινητοποιήσουν άμεσα όλα τα διαθέσιμα επίγεια, θαλάσσια και, κυρίως, εναέρια μέσα και Γ) τρίτον, δεν αξιοποιήθηκαν έγκαιρα οι δυνάμεις του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής, ουδόλως δε της Υπηρεσίας Πλωτών Μέσων (Υ.ΠΛΩ.Μ.) της Πυροσβεστικής, για τη διάσωση των κατοίκων και επισκεπτών της περιοχής που είχαν καταφύγει στη θάλασσα, Δ) τέταρτον, δεν αξιοποιήθηκαν έγκαιρα οι ‘Ενοπλες Δυνάμεις για την κατάσβεση της φωτιάς, Ε)πέμπτον, δεν αξιοποιήθηκαν οι δυνάμεις των τοπικών φορέων για την κατάσβεση της φωτιάς και τη διάσωση των κατοίκων και, επισκεπτών της περιοχής, όπως και εκείνες της ΕΛ.ΑΣ. και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και ΣΤ) έκτον, οι αρμόδιοι αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. δεν είχαν την κατάλληλη πληροφόρηση, για να οδηγήσουν τα οχήματα που προσπαθούσαν να διαφύγουν από το Μάτι σε ασφαλή περιοχή. Με αυτόν τον τρόπο δεν έγινε έγκαιρη κατάσβεση της φωτιάς, αλλά αντίθετα αυτή, αφού δεν αξιοποιήθηκαν επιχειρησιακά τα κατάλληλα μέσα πυρόσβεσης, έλαβε ανεξέλεγκτες διαστάσεις και τελικά αυτοκατασβέστηκε, όταν έφτασε στο θαλάσσιο μέτωπο (Μάτι- Κόκκινο Λιμανάκι), λόγω της μη ύπαρξης πλέον καύσιμης ύλης, ενώ κάτοικοι και επισκέπτες της περιοχής στο Μάτι, οι οποίοι κατέφυγαν στη θάλασσα, δεν διασώθηκαν, μολονότι θα μπορούσαν να διασωθούν, εφόσον το Λιμενικό Σώμα-Ελληνική Ακτοφυλακή, με τη συνδρομή των πυροσβεστικών πλοίων της Υ.ΠΛΩ.Μ., επιχειρούσε έγκαιρα τη διάσωσή τους. Επιπλέον, οι τοπικοί φορείς, η ΕΛ.ΑΣ. και η Πυροσβεστική Υπηρεσία δεν συνέδραμαν αποτελεσματικά στην διάσωση των κατοίκων, αλλά αντίθετα, λόγω έλλειψης ενημέρωσης για το μέγεθος και την επικινδυνότητα της φωτιάς και λανθασμένων οδηγιών, δημιουργήθηκε κυκλοφοριακή συμφόρηση στους στενούς δρόμους στο Μάτι (από τα οχήματα που κινούνταν σε σημεία του εσωτερικού οδικού δικτύου, στα οποία κινήθηκαν οι οδηγοί που βρέθηκαν εγκλωβισμένοι στην Λεωφόρο Μαραθώνος μετά την εκτροπή της κυκλοφορίας, Ω/18:25-18:30, αλλά και οι λοιποί οδηγοί που βρίσκονταν στην περιοχή και χρησιμοποίησαν το εσωτερικό οδικό δίκτυο για τη διαφυγή τους), που είχε αποτέλεσμα τον εγκλωβισμό των οδηγών και συνεπιβατών τους, οι οποίοι κινούνταν «στα τυφλά», χωρίς κατάλληλες κατευθυντήριες οδηγίες από τους αρμόδιους φορείς, με συνακόλουθη τραγική συνέπεια.
Ο κατηγορούμενος Φίλιππος Παντελεάκος, ο οποίος αθωώθηκε θα έπρεπε να κηρυχθεί ένοχος κατά το κατηγορητήριο, καθότι, δεν ενημέρωσε έγκυρα και έγκαιρα τα αρμόδια στελέχη της Πολιτικής Προστασίας, της Ελληνικής Αστυνομίας, του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής και των Ενόπλων Δυνάμεων για την κατεύθυνση και την επικινδυνότητα της πυρκαγιάς, διότι αρχικώς έδωσε λανθασμένη κατεύθυνση της πυρκαγιάς στην Περιφέρεια Αττικής (ανέφερε πως είπε κατεύθυνση προς Διώνη) και ιδίως παρέλειψε από του να υπάρχει ορθή διασύνδεση και συντονισμός του Ε.Σ.Κ.Ε. με τα Κινητά Κέντρα Επιχειρήσεων της Πολιτικής Προστασίας και τα αντίστοιχα Επιχειρησιακά Κέντρα των εθνικών φορέων έκτακτης ανάγκης (ΕΛ.ΑΣ., Ένοπλες Δυνάμεις, Λιμενικό Σώμα- Ελληνική Ακτοφυλακή, Ε.Κ.Α.Β., κλπ), καθώς και των επιχειρησιακών κέντρων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς, μάλιστα δε δεν υπέβαλε ούτε αίτημα αρωγής προς το Γ.Ε.ΕΘ.Α. για κινητοποίηση των δυνάμεών του. Επισημειώνεται στο σημείο τούτο πως κατά την Εισαγγελική πρόταση ενώπιον του δικαστηρίου ( σελ. 7071 των πρακτικών του ΣΤ’ Τρ/λους Πλημμ/ου ), η οποία και υιοθετήθηκε από το Δικαστήριο εφόσον κήρυξε τον κατηγορούμενο αθώο, εκτίθεται πως τα αιτήματα συνδρομής, που διαβιβάστηκαν από το ΚΕΠΠ στην Περιφέρεια Αττικής κάνουν λόγο για παροχή πρόσθετου εξοπλισμού σε υλικοτεχνικά μέσα, τα οποία δεν συνιστούν παροχή ενημέρωσης για την πορεία και την εξέλιξη του φαινομένου της πυρκαγιάς. Επομένως τα ως άνω αιτήματα δεν συνιστούν ενημέρωση για την πορεία της πυρκαγιάς με συνέπεια να έδει ο ως άνω κατηγορούμενος να κηρυχθεί ένοχος και για το σκέλος αυτό. Στο σημείο τούτο γίνεται μνεία του γεγονότος ότι η ποινική ευθύνη τόσο του εν λόγω κατηγορουμένου όσο και των λοιπών ως δέχεται και το βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών, είναι αυτοτελής ως προς την ύπαρξη αμέλειας στο πρόσωπο εκάστου και δεν διακόπτεται ο αιτιώδης σύνδεσμος που συνδέει την αμελή συμπεριφορά του με το εγκληματικό αποτέλεσμα, από το γεγονός της τυχόν τυχαίας ενημέρωσης της Περιφέρειας, της Αστυνομίας του Πυροσβεστικού Σώματος και άλλων αρχών, από έτερα πρόσωπα του Κράτους ή ιδιωτών, καθόσον το δίκαιο αλλά και η κρατική δομή της Πολιτείας δια των επιτακτικών κανόνων του κράτους αλλά και των θεσμικών παραγόντων στους οποίους ανήκουν οι κατηγορούμενοι ως όργανα φορέων της Πολιτείας ( Πολιτική Προστασία, Περιφέρεια, Δήμοι, Σώματα Ασφαλείας ), επιθυμεί ένα συγκεκριμένο όργανο να προβαίνει, στις ενέργειες που του επιτάσσει το κανονιστικό πλαίσιο της υπηρεσίας του για τον λόγο ότι αυτό το όργανο κατέχει την εξειδίκευση και τη γνώση της ασφαλούς ενημέρωσης και παροχής οδηγιών, ενώ το έτερο και μη αρμόδιο όργανο ή ο αυτογνωμόνως επιληφθείς ιδιώτης θα λάβουν μετά μεγάλης πιθανότητας λανθασμένες ή μη ασφαλείς αποφάσεις που ενδέχεται να οδηγήσουν σε αρνητικά αποτελέσματα.
Ο 6ος κατηγορούμενος Δαμιανός Παπαδόπουλος, που κηρύχθηκε αθώος ενώ θα έπρεπε, εκ των στοιχείων της δικογραφίας που ως άνω εκτίθεται σε συνδυασμό με τις ως άνω μνημονευθείσες ένορκες καταθέσεις (ιδίως κατάθεση Διοικητή 12ου Π.Σ. κ. Κώστα ) να τον κηρύξει ένοχο κατά το κατηγορητήριο, καθότι με πρόθεση μετακινούνταν με τέτοιο τρόπο, ώστε να παραμένει μακριά από το μέτωπο της φωτιάς, δηλαδή σε ασφαλές γι’ αυτόν σημείο κ’ έτσι όχι μόνο δεν συνέβαλε στην επιτυχή καταπολέμησή της, αλλά αντίθετα, βάσει στίγματος από το σύστημα engage του οχήματος του, φαίνεται να έχει συνεχή αποφυγή εμπλοκής κάθε κρίσιμη χρονική στιγμή που η πυρκαγιά εξελίσσεται, δηλ. να προσπαθεί συνεχώς και συστηματικά να μεταβαίνει σε σημεία άσχετα με την πυρκαγιά και ασφαλή για εκείνον.
Σχετικά με τους 7° και 8° κατηγορουμένους Νικόλαο Παναγιωτόπουλο και Χαράλαμπο Χιώνη, που κηρύχθηκαν ομόφωνα ένοχοι για αμφότερα τα εγκλήματα της ανθρωποκτονίας και σωματικής βλάβης από αμέλεια κατά 102 και 32 ανθρώπων αντίστοιχα με σαφή αιτιολογία κατά το κατηγορητήριο αλλά και επιτρεπτή συμπλήρωση της κατηγορίας ως προς τον συντονισμό της δράσης των επιχειρούντων Αστυνομικών οργάνων καθώς και την μη ενημέρωση κατεύθυνσης της πυρκαγιάς. Ωστόσο εις αμφότερους τους ως άνω κατηγορουμένους δυνάμει της υπ’ αριθ. 1275/2024 οριστικής αποφάσεως χορηγήθηκε το ελαφρυντικό του προτέρου εντίμου βίου ( άρθρ. 84 παρ. 2 εδ. α’ ), το οποίο ως ομοίως μετά των λοιπών κατηγορουμένων όπου παρασχέθηκε, εκκαλώ, προκειμένου το δευτεροβάθμιο δικαστήριο να αρνηθεί την παροχή του ευεργετήματος αυτού σε αμφότερους τους ως άνω κατηγορουμένους υπό την ως άνω εκφρασθείσα ημέτερη αιτιολογία κατά το άρθρο 491 παρ. 1 ΚΠΔ.
Η δε ανώτερη θέση των κατηγορουμένων ως αξιωματικών του Πυροσβεστικού Σώματος, η εμπειρία τους σε ανάλογες επιχειρήσεις καθώς και η αποδειχθείσα από το Δικαστήριο αμέλεια τους που επέφερε το εγκληματικό αποτέλεσμα ανθρωποκτονιών και σωματικών βλαβών αντίστοιχα δια ιδιαιτέρως επώδυνων τρόπων ( απανθράκωση και πνιγμός ), δεν συνηγορούν στην χορήγηση ελαφρυντικής περιστάσεως. Επομένως και επί μη χορηγήσεως ελαφρυντικής περίστασης, αλλά και αυτοτελώς η επιβληθείσα ποινή φυλακίσεως, δια αμφοτέρους τους 7° και 8° κατηγορουμένους, πρέπει να επαυξηθεί ως προς την ποινή βάσης αυτής και κατ’ επέκταση ως προς το σχηματισμό συνολικής επιβλητέας ποινής, διό και κατά τούτο και εκείνη χρήζει συνολικής εκτιμητικής κρίσεως επαναπροσδιορισμού και αιτιολογίας από το ανώτερο δικαστήριο που θα εκδικάσει την κρινομένη Έφεση, τόσο κατά το χωρίο της μετατροπής όσο και επί της σκέψεως χορηγήσεως τυχόν αναστολής.
Ο 9ος κατηγορούμενος Χρηστός Λάμπρης του Αλεξάνδρου, δεν φρόντισε να παραμείνει στον αέρα με το συντονιστικό ελικόπτερο, παρατηρώντας την πορεία και κατεύθυνση της πυρκαγιάς στην ευρύτερη περιοχή Νταού Πεντέλης, παρόλο που σύμφωνα με την απόδειξη χορήγησης καυσίμων και το έγγραφο της EUROCOPTER το ανωτέρω ελικόπτερο είχε τουλάχιστον 200 λίτρα καυσίμων ακόμη διαθέσιμα και επομένως μπορούσε να πραγματοποιήσει ασφαλή πτήση για ακόμα είκοσι (20) λεπτά (μέχρι τη συμπλήρωση του μέγιστου χρόνου πτήσης του εναέριου μέσου), δηλαδή να παραμείνει στον αέρα έως Ω/17:50, πλην όμως εκείνος αποχώρησε από την ως άνω περιοχή, Ω/17:30, χωρίς μάλιστα να έχει λάβει σχετική εντολή από ανώτερο του, αλλά αυθαίρετα και αυτόβουλα. Αποτέλεσμα της ως άνω πρόωρης απομάκρυνσης από τον τόπο της πυρκαγιάς και της αδιαφορίας, που και ο 9ος κατηγορούμενος Χρήστος Λάμπρης επέδειξε (ως μέλος και δη Ανώτατος Αξιωματικός – Αρχιπύραρχος- του Πυροσβεστικού Σώματος), ήταν ότι κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα 17:30-17:50 και έως Ω/19:00 δεν υπήρχε εναέρια επιτήρηση και συνεχής ενημέρωση για την πορεία της φωτιάς σε πραγματικό χρόνο, γεγονός που συνέβαλε στη μη ορθή, έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση των αρμόδιων φορέων (κυρίως της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας) για την εξέλιξη της πυρκαγιάς, προκειμένου να κινητοποιήσουν άμεσα όλα τα διαθέσιμα επίγεια, θαλάσσια και, κυρίως, εναέρια μέσα, και στη μη έγκαιρη ενημέρωση των αρμόδιων φορέων για την ύπαρξη ατόμων στην θάλασσα, όπου είχαν καταφύγει προκειμένου να ξεφύγουν από την πυρκαγιά, μάλιστα δε το Λιμενικό Σώμα-Ελληνική Ακτοφυλακή ενημερώθηκε το πρώτον για την ύπαρξη ατόμων στην θάλασσα από το αντίστοιχο Ε.Σ.Κ.Ε. της Δανίας. Με αυτόν τον τρόπο δεν έγινε έγκαιρη κατάσβεση της φωτιάς (η οποία, αφού ολοκλήρωσε το καταστροφικό της έργο, εντέλει αυτοκατασβέστηκε όταν έφτασε στο θαλάσσιο μέτωπο Μάτι- Κόκκινο Λιμανάκι, λόγω της μη ύπαρξης πλέον καύσιμης ύλης), αλλά αντιθέτως, αφού δεν αξιοποιήθηκαν επιχειρησιακά τα κατάλληλα μέσα πυρόσβεσης, η πυρκαγιά έλαβε ανεξέλεγκτες διαστάσεις, ενώ κάτοικοι και επισκέπτες της περιοχής στο Μάτι, οι οποίοι κατέφυγαν στη θάλασσα δεν διασώθηκαν, μολονότι θα μπορούσαν να διασωθούν, εφόσον το Λιμενικό Σώμα-Ελληνική Ακτοφυλακή, με την συνδρομή των πυροσβεστικών πλοιαρίων της Υπηρεσίας Πλωτών Μέσων (Υ.ΠΛΩ.Μ.) της Πυροσβεστικής, επιχειρούσε έγκαιρα τη διάσωσή τους, έχοντας πλήρη ενημέρωση από τον 9° κατηγορούμενο Χρήστο Λάμπρη για την εξέλιξη της πυρκαγιάς και για το γεγονός ότι υπήρχαν άτομα στην θάλασσα. Όλα αυτά μπορούσε να τα φροντίσει, δεδομένης της ιδιότητάς του και του γεγονότος ότι το ανωτέρω συντονιστικό ελικόπτερο διέθετε 200 λίτρα καυσίμων, που εξασφάλιζαν απρόσκοπτη και ασφαλή πτήση, κατά το ως άνω κρίσιμο χρονικό διάστημα, για ακόμη είκοσι (20) λεπτά.
Ο 10ος κατηγορούμενος Χρηστός Δροσόπουλος θα έπρεπε να κηρυχθεί ένοχος για τον θάνατο 102 ανθρώπων, εκ των οποίων ενενήντα τρεις πέθαναν συνεπεία του εγκλωβισμού τους στην πυρκαγιά και εννέα απεβίωσαν συνεπεία πνιγμού εντός ύδατος, λόγω της παραμονής τους για μεγάλο χρονικό διάστημα εντός της θάλασσας στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή Ραφήνας- Μαραθώνα, όπου είχαν καταφύγει για να προστατευθούν από τη φωτιά αποτέλεσμα που τελεί σε αιτιώδη συνάφεια με την παράλειψη του ενώ θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, εφόσον ο ίδιος είχε ιδιαίτερη νομική υποχρέωση ως κυβερνήτης του ελικοπτέρου με κωδικό κλήσης «ΦΑΟΓΑ I», είχε μεριμνήσει να εξαντληθούν όλα τα χρονικά περιθώρια ασφαλούς πτήσης, προκειμένου να παραταθεί έως το ανώτατο δυνατό χρονικό όριο των είκοσι λεπτών, ήτοι έως Ω/17:50, η παραμονή του ανωτέρω συντονιστικού Ε/Π στον τόπο όπου εξελισσόταν η φονική πυρκαγιά. Όλα αυτά μπορούσε να τα φροντίσει, δεδομένης της ιδιότητάς του και του γεγονότος ότι το ανωτέρω συντονιστικό ελικόπτερο διέθετε 200 λίτρα καυσίμων, που εξασφάλιζαν απρόσκοπτη και ασφαλή πτήση.
Ο 11ος κατηγορούμενος Γεώργιος Πορτοζούδης, τον οποίο το δικαστήριο κήρυξε αθώο ενώ θα έπρεπε να τον κηρύξει ένοχο καθόσον αποδείχθηκε ότι στην ΥΕΜΠΣ υπήρχε τουλάχιστον ένα δεύτερο πλήρωμα ενεργό και παρόν στη βάση της ΥΕΜΣ, ενώ επίσης στο ΦΛΟΓΑ 1 επέβαιναν οι I. Αναστασόπουλος και Λάμπρης. Επομένως την ίδια ημέρα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τουλάχιστον δύο ελικόπτερα ΦΛΟΓΑ ακόμη και ταυτόχρονα για πολύ περισσότερη ώρα, ιδίως αν το ΦΛΟΓΑ μπορούσε να παραμείνει στον αέρα τουλάχιστον 20 λεπτά παραπάνω.
Ο 12ος κατηγορούμενος Στέφανος Κολοκούρης, ενώ κάτοικοι και επισκέπτες της περιοχής στο Μάτι, οι οποίοι κατέφυγαν στην θάλασσα, δεν διασώθηκαν, μολονότι θα μπορούσαν να διασωθούν, εφόσον το Λιμενικό Σώμα-Ελληνική Ακτοφυλακή, με τη συνδρομή των πυροσβεστικών πλοιαρίων της Υπηρεσίας Πλωτών Μέσων (Υ.ΠΛΩ.Μ.) της Πυροσβεστικής, επιχειρούσαν έγκαιρα τη διάσωσή τους, έχοντας ενημέρωση από τον ίδιο για την εξέλιξη της πυρκαγιάς και για το γεγονός ότι υπήρχαν άνθρωποι στην θάλασσα. Επιπλέον, η Πυροσβεστική Υπηρεσίας, η ΕΛ.ΑΣ. και οι τοπικοί φορείς δεν συνέδραμαν αποτελεσματικά στην διάσωση των κατοίκων, δοθέντος ότι δεν είχαν πληροφόρηση και κυρίως ουσιαστική συνδρομή από τον εκείνον αλλά αντιθέτως, λόγω έλλειψης ενημέρωσης για το μέγεθος και την κατεύθυνση της φωτιάς και λανθασμένων οδηγιών, δημιουργήθηκε κυκλοφοριακή συμφόρηση στους στενούς δρόμους στο Μάτι (από τα οχήματα που κινούνταν σε σημεία του εσωτερικού οδικού δικτύου, στα οποία κινήθηκαν οι οδηγοί που βρέθηκαν εγκλωβισμένοι στη Λεωφόρο Μαραθώνος μετά την εκτροπή της κυκλοφορίας, αλλά και οι λοιποί οδηγοί που βρίσκονταν στην περιοχή και χρησιμοποίησαν το εσωτερικό οδικό δίκτυο για την διαφυγή τους), που είχε αποτέλεσμα τον εγκλωβισμό των οδηγών και συνεπιβατών τους, οι οποίοι κινούνταν «στα τυφλά», χωρίς κατάλληλες κατευθυντήριες οδηγίες από τους αρμόδιους φορείς, με συνακόλουθη τραγική συνέπεια. Το δικαστήριο τον κήρυξε αθώο λόγω αμφιβολιών, ενώ θα έπρεπε να τον κηρύξει ένοχο κατά το κατηγορητήριο καθόσον αποδείχθηκε ότι ο 12ος κατηγορούμενος, ενόσω βρισκόταν και επιχειρούσε στην κατάσβεση της πυρκαγιάς στην Κινέττα αλλά και τον χαιρέτησε και του είπε ότι αναχωρεί για συγκέντρωση δυνάμεων για την πυρκαγιά στο Νταού, όπερ σημαίνει ότι είχε παρέλθει το χρονικό σημείο εκτέλεσης της εντολής του Υπαρχηγού της Π.Σ. και επομένως η μεγάλη καθυστέρηση άφιξης του στην περιοχή της πυρκαγιάς αποδεικνύει την αμελή συμπεριφορά του.
Για τους αιρετούς Χαράλαμπο Συρογιάννη, Ιωάννη Καπάκη, Ρένα Δούρου, Ηλία Ψινάκη, Βάϊο Θανασιά, Ευάγγελο Μπουρνούς, Αντώνη Παλπατζή, Δημήτριο Στεργϊου -Καψάλη, θα έπρεπε να κηρυχθούν επίσης ένοχοι για τα εγκλήματα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια και της σωματικής βλάβης από αμέλεια κατά συρροή παρ’ υποχρέου, κατά 102 και 32 ανθρώπων αντίστοιχα, που τέλεσαν ε στην ευρύτερη περιοχή Νταού Πεντέλης- Νέος Βουτζάς- Μάτι Αττικής. Ο εισαγγελέας τους καταλογίζει ανάμεσα στα άλλα αποδειχθείσα αμελή συμπεριφορά σε σχέση με το θανατηφόρο αποτέλεσμα, δεδομένου ότι εάν είχαν πράγματι υλοποιήσει ένα τέτοιο σχέδιο δράσης που περιείχε κανόνες ασφαλούς διαφυγής των πολιτών σε περίπτωση πυρκαγιάς, κανόνες συγκέντρωσης πολιτών σε κάποιο προκαθορισμένο χώρο, ενεργοποίηση φορέων της πολιτικής προστασίας κ.λ.π., ασφαλώς και θα απέτρεπε τον θάνατο των 104 συνανθρώπων μας.
