Τελικά, ο Νετανιάχου πήρε σχεδόν όλα όσα θα μπορούσε να ελπίζει από την πρόταση του Τραμπ. Η Χαμάς βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο χωρίς κανέναν λόγο ή θέση στο κείμενο της διαπραγμάτευσης και με άκρως πιεστικά χρονικά όρια τα οποία εάν παρέλθουν, χωρίς η τζιχαντιστική οργάνωση να έχει υπογράψει τον πολιτικό και στρατιωτικό της θάνατο, θα πρέπει να ανταπεξέλθει στην λευκή επιταγή που έχει παραδώσει ο Αμερικανός Πρόεδρος στον Πρωθυπουργό του Ισραήλ που συμπυκνώνεται στο «Το Ισραήλ μετά θα πρέπει να κάνει όσα πρέπει». Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ο Νετανιάχου έχει διασφαλίσει πως τα ισραηλινά στρατεύματα, θα παραμείνουν για αόριστο διάστημα όχι μόνο στην περίμετρο της Λωρίδας αλλά και εντός του θύλακα. Η αναφορά στην δημιουργία Παλαιστινιακού κράτους ήταν τόσο ισχνή, που η πρόταση σχεδόν υπονοούσε πως οι Παλαιστίνιοι θα πρέπει να συνεχίσουν να ονειρεύονται. Η Παλαιστινιακή Αρχή, από την άλλη, δεν θα είχε κανέναν ρόλο στη Γάζα στο προσεχές μέλλον, αίτημα που και πάλι υπάρχει εδώ και σχεδόν δύο χρόνια στους απαιτητούς όρους του Ισραήλ.
Για να είμαστε «τίμιοι» με τις καταστάσεις και τα γεγονότα τόσο η Αμερικανική πρόταση «μπάλωμα» όσο και τα όσα τελικώς πήρε ο Νετανιάχου μετατρέπουν – 24 ώρες μετά και με σχεδόν ολόκληρη την εικόνα – την χθεσινή ημέρα σε μια σπάνια στιγμή θριάμβου που έδειξε ότι ο Νετανιάχου μπορούσε ακόμη να εξασφαλίσει πολλά, αν όχι τα πάντα, παρά την αυξανόμενη διεθνή απομόνωση του Ισραήλ. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, αρκετές ευρωπαϊκές χώρες αναγνώρισαν παλαιστινιακό κράτος, ενώ στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ο Ισραηλινός πρωθυπουργός μίλησε σε μια σχεδόν άδεια αίθουσα λόγω διπλωματικού μποϊκοτάζ.
Το απόγευμα της Δευτέρας, δίπλα στον Τραμπ, ο Νετανιάχου επαίνεσε το αμερικανικό σχέδιο ως πλήρως εναρμονισμένο με τις δικές του προϋποθέσεις για τον τερματισμό του πολέμου με τη Χαμάς. Και οι αραβικές και μουσουλμανικές κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένης της Παλαιστινιακής Αρχής, έδειχναν έτοιμες να συνταχθούν.
Η Χαμάς, από την πλευρά της, δεν θα είχε καμία απολύτως λέξη για το μέλλον της Γάζας, κάτι που σε προηγούμενες διαπραγματεύσεις είχε μείνει θολό. Ωστόσο, μετά από σχεδόν δύο χρόνια ισοπεδωτικού πολέμου, είναι αποδεκατισμένη και βρίσκεται υπό πίεση ακόμη και από παραδοσιακούς συμμάχους, όπως το Κατάρ και η Τουρκία. Έτσι, η αποδοχή της πρότασης δεν φαντάζει αδύνατη.
Οι ηγέτες της Χαμάς πρέπει τώρα να αποφασίσουν: θα αποδεχθούν το σχέδιο Τραμπ, θα επιχειρήσουν να διαπραγματευτούν τους όρους του ή θα το απορρίψουν; Όλες οι επιλογές κρύβουν σοβαρούς κινδύνους για τους ίδιους αλλά κυρίως για τους αμάχους και μάλιστα όχι μόνο στον θύλακα αλλά και για την δυτική όχθη για την οποία η σιγή ήταν «εκκωφαντική»…
Την Τρίτη, διαπραγματευτές της Χαμάς επρόκειτο να συναντηθούν με Τούρκους αξιωματούχους στη Ντόχα, με στόχο —σύμφωνα με εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών του Κατάρ— να «προωθήσουν τον τερματισμό του πολέμου μέσω αυτού του σχεδίου». Ο Τραμπ, από την Ουάσιγκτον, έδωσε στη Χαμάς «τρεις ή τέσσερις ημέρες» για να απαντήσει.
Η Χαμάς δύσκολα θα αποδεχθεί μια συμφωνία που ισοδυναμεί με παράδοση της εξουσίας της στη Γάζα. Όμως, η πλήρης απόρριψη ενός ξεκάθαρου δρόμου για τον τερματισμό του πολέμου μπορεί να προκαλέσει την οργή των Παλαιστινίων, που έχουν υποστεί δύο εφιαλτικά χρόνια αίματος και καταστροφής.
Ο Παλαιστίνιος αναλυτής Ιμπραήμ Μαντχούν, κοντά στη Χαμάς, σχολίασε ότι το σχέδιο Τραμπ «βασίζεται στον αποκλεισμό της Χαμάς», κάτι που το καθιστά δύσκολα αποδεκτό. Η οργάνωση έχει πει επανειλημμένα ότι η παράδοση των όπλων της είναι «κόκκινη γραμμή». Ωστόσο, θα μπορούσε να το αποδεχθεί ως βάση διαπραγμάτευσης, είπε, αν και πολλά από τα 20 σημεία του σχεδίου είναι θολά και θα απαιτήσουν μακρές συνομιλίες. «Κάθε όρος είναι ναρκοπέδιο που χρειάζεται ξεχωριστή συμφωνία», τόνισε.
Κάποιοι από τους πιο κρίσιμους παίκτες στο όραμα Τραμπ–Νετανιάχου για τη Γάζα δεν μίλησαν στον Λευκό Οίκο. Πρόκειται για αραβικές και μουσουλμανικές χώρες όπως η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία, η Ιορδανία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα που έχουν προτείνει να στείλουν στρατεύματα ή να χρηματοδοτήσουν δύναμη ειρήνης για τη Γάζα. Αυτές οι χώρες είχαν θέσει ξεκάθαρους όρους: πλήρη αποχώρηση του Ισραήλ, δέσμευση σε δρόμο για παλαιστινιακό κράτος και πρόσκληση από την Παλαιστινιακή Αρχή ώστε να μην εμφανιστούν ως δύναμη κατοχής.
Το σχέδιο Τραμπ–Νετανιάχου δεν ικανοποιεί καμία από αυτές τις προϋποθέσεις. Το Ισραήλ θα διατηρήσει ζώνη ασφαλείας μέσα στη Γάζα και η πολυεθνική δύναμη θα λάβει εδάφη κατευθείαν από τον ισραηλινό στρατό. Η Παλαιστινιακή Αρχή, στο μεταξύ, αποκλείεται μέχρι να μεταρρυθμιστεί πλήρως κάτι που ο Νετανιάχου ειρωνικά χαρακτήρισε «θαύμα» που δεν πρόκειται να συμβεί.
Όσο για το παλαιστινιακό κράτος, η πρόταση ανέφερε μόνο πως, όταν ανοικοδομηθεί η Γάζα, «ίσως τότε δημιουργηθούν οι συνθήκες για μια αξιόπιστη πορεία προς την αυτοδιάθεση και την κρατική οντότητα», υπό τον όρο να εφαρμοστεί πιστά το πρόγραμμα μεταρρύθμισης της Παλαιστινιακής Αρχής. Δεν υπήρξε όμως καμία σαφής αναφορά για το ποιος θα το κρίνει ή πώς.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι οι Άραβες υπουργοί δεν ανέφεραν καν την Παλαιστινιακή Αρχή. Παρ’ όλα αυτά, η ίδια η Π.Α. χαιρέτισε τις «ειλικρινείς και αποφασιστικές προσπάθειες» του Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου και εξέφρασε την «εμπιστοσύνη» της στην ικανότητά του να βρει δρόμο για την ειρήνη. Δήλωσε μάλιστα ότι επιθυμεί «ένα σύγχρονο, δημοκρατικό και αποστρατιωτικοποιημένο παλαιστινιακό κράτος». Η Π.Α. δεσμεύτηκε επίσης να αλλάξει τα σχολικά βιβλία που επικριτές θεωρούν ότι δαιμονοποιούν το Ισραήλ και να καταργήσει τα επιδόματα προς Παλαιστινίους κρατούμενους και τις οικογένειές τους. Δεσμεύτηκε ακόμη να επιτρέψει διεθνή έλεγχο σε αυτές τις αλλαγές. Ο σπόρος του διχασμού ανάμεσα σε Παλαιστινιακή Αρχή και Χαμάς που το 2006 φύτρωσε δίνοντας καρπούς για την τζιχαντιστική οργάνωση στη Γάζα σήμερα μπορεί να «πριμοδοτήσει» υπό προϋποθέσεις τον ισχυρό – ακόμη – πόλο της Δυτικής όχθης.
