Σε ενεργειακό κόμβο, αποκτώντας κεντρικό ρόλο στη μεταφορά αμερικανικού LNG, αναδεικνύεται η Ελλάδα, όπως τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά την υπογραφή της σημερινής (16/11) ενεργειακής συμφωνίας με την Ουκρανία, που ακολούθησε εκείνης με τις ΗΠΑ, κατά τη διατλαντική Σύνοδο P-TEC στην Αθήνα.
Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε πως μία εβδομάδα μετά, η Ελλάδα ενεργοποίησε άμεσα τον κάθετο διάδρομο, ενώ από την πλευρά του ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ευχαρίστησε την Αθήνα, αλλά και τις ΗΠΑ για τη στήριξη.
Αναλυτικά ο πρωθυπουργός δήλωσε: «Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε, αγαπητέ Volodymyr, με χαρά σας υποδέχομαι και πάλι στην Αθήνα. Θέλω εξαρχής να εκφράσω τον βαθύ αποτροπιασμό μου για την εντατικοποίηση των ρωσικών επιθέσεων και σε μη στρατιωτικές υποδομές, με θύματα αμάχους.
Στεκόμαστε δίπλα στον ουκρανικό λαό και, όπως γνωρίζετε, η Ελλάδα από την πρώτη στιγμή βρέθηκε στο πλευρό της Ουκρανίας απέναντι στη ρωσική εισβολή στο έδαφός της. Συμπαρατάχθηκε με τον αμυνόμενο απέναντι σε μία αιματηρή επιχείρηση η οποία παραβιάζει κάθε έννοια κυριαρχίας και νομιμότητας και μετείχε έμπρακτα στη στήριξη του λαού σας, μαζί με όλο τον δυτικό κόσμο. Πρόκειται για μία στάση αρχής, η οποία πηγάζει από τον απόλυτο σεβασμό μας στον
Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών αλλά και στο Διεθνές Δίκαιο, συνεπής όμως και με την πεποίθησή μας ότι η χρήση ένοπλης βίας για σκοπούς επιθετικούς δεν μπορεί να είναι ανεκτή. Για την Ελλάδα το απαραβίαστο των συνόρων είναι αδιαπραγμάτευτο και κάθε παράνομο τετελεσμένο θα μας βρίσκει πάντα στην αντίθετη πλευρά. Το λέω αυτό έχοντας επίγνωση της σημασίας του για ένα έθνος, καθώς και για το δικό μας μένει ακόμα ανοιχτή η πληγή της Κύπρου, της εισβολής και της παράνομης κατοχής, 51 χρόνια μετά, μέχρι και σήμερα, του βορρά της Μεγαλονήσου. Είναι επόμενο, λοιπόν, να είμαστε υπέρ της άνευ όρων κατάπαυσης των εχθροπραξιών και φυσικό να ζητάμε τη δικαίωση του αγώνα σας για μια δίκαιη ειρήνη.
Και συνεχίζουμε να ενισχύουμε, στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, τη γενναία αντίσταση του λαού της Ουκρανίας, να τον στηρίζουμε σε όλα τα fora, όπως και ειδικότερα στο Συμβούλιο Ασφαλείας, του οποίου η Ελλάδα είναι σήμερα μη μόνιμο μέλος, στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, βεβαίως, στις διαδικασίες του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη.
Να είστε βέβαιος, κ. Πρόεδρε, αγαπητέ Volodymyr, ότι στην Αθήνα έχετε έναν σταθερό σύμμαχο. Το έχουμε, άλλωστε, αποδείξει, εφαρμόζοντας το σύνολο των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Μόσχας, παρά το μη αμελητέο οικονομικό τους κόστος, ενώ ταχθήκαμε υπέρ της ευρωπαϊκής πορείας της Ουκρανίας, μία σύνθετη και απαιτητική διαδικασία στην οποία πάντως είμαστε έτοιμοι να συνδράμουμε. Αγαπητέ Volodymyr, οι σχέσεις των χωρών μας αποκτούν επίσης, τώρα, μία νέα κρίσιμη πτυχή, αυτή της νέας, ασφαλούς ενεργειακής αρτηρίας που χαράσσεται από τον νότο προς τον βορρά, από την Ελλάδα μέχρι την Ουκρανία.
Και αυτό μέσω του υπό διαμόρφωση κάθετου ενεργειακού διαδρόμου και του διασυνδετήριου άξονα Αλεξανδρούπολης – Οδησσού. Έτσι, η Ουκρανία αποκτά άμεσα πρόσβαση σε διαφοροποιημένες και αξιόπιστες πηγές ενέργειας, ενώ η Ελλάδα καθίσταται πλέον κόμβος τροφοδοσίας της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης με αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο. Είναι μία καθοριστική συμβολή στην ενεργειακή σταθερότητα, την ανθεκτικότητα και την ασφάλεια, όχι μόνο της δικής μας αλλά και της δικής σας περιοχής.
Πρόκειται για ένα σχέδιο το οποίο τώρα γίνεται εφικτό, μετά από πολύ συστηματική δουλειά της Ελληνικής Κυβέρνησης, και γίνεται εφικτό χάρη στη γεωγραφική θέση, τις υποδομές αλλά και τις στρατηγικές συνεργασίες της Ελλάδας. Κυρίως αυτές που συνάφθηκαν στη Αθήνα, στο πλαίσιο της πολύ σημαντικής υπουργικής συνάντησης για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία, μόλις την περασμένη εβδομάδα, δηλώνοντας πια ότι η χώρα μας αναγνωρίζεται διεθνώς ως ένα σημείο αναφοράς στην ευρύτερη περιοχή.
Αλλά και από τη δήλωση πρόθεσης για τη συμφωνία πώλησης φυσικού αερίου που υπέγραψαν πριν από λίγο, παρουσία μας, η ΔΕΠΑ και η NAFTOGAZ, για την κάλυψη των άμεσων αναγκών σας, για να μπορέσετε να αντιμετωπίσετε τις προκλήσεις ενός δύσκολου χειμώνα. Και αυτή, βέβαια, η συμφωνία έρχεται σε συνέχεια και σε εφαρμογή των συμφωνιών της προηγούμενης εβδομάδας για την εξασφάλιση και τροφοδοσία αμερικανικού φυσικού αερίου. Μιλάμε ουσιαστικά για την άμεση -επαναλαμβάνω, άμεση- ενεργοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου που συνδέει την Ελλάδα με την Ουκρανία.
Ενώ, ταυτόχρονα, θέλω να κάνω και μία μνεία στη συμφωνία την οποία υπέγραψε η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με την UKRHYDROENERGO, σηματοδοτεί και αυτή την πρόσθετη υλοποίηση ενός έργου αντλισιοταμίευσης το οποίο θα σταθεροποιήσει το ενεργειακό δίκτυο της Ουκρανίας. Η Ελλάδα έτσι, για να το πω με πολύ απλά λόγια, καθίσταται ένας πάροχος ενεργειακής ασφάλειας για την πατρίδα σας. Αναμφίβολα, όλες αυτές είναι καταλυτικές εξελίξεις στον δρόμο για την οριστική απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, γιατί η Ευρώπη θα σταματήσει να αγοράζει ρωσικό φυσικό αέριο, το οποίο δεν θα μπορεί πια να εισέρχεται «μεταμφιεσμένο» στην ήπειρό μας.
Με τη χώρα μας να πρωταγωνιστεί στις περιφερειακές πρωτοβουλίες με αυτόν τον στόχο, έχοντας ως αιχμή την Αλεξανδρούπολη, το σημείο-κλειδί από το οποίο, εξάλλου, περνά ήδη συμμαχική και ανθρωπιστική βοήθεια προς την Ουκρανία. Με τον Πρόεδρο Zelenskyy συζητήσαμε επίσης τρόπους περαιτέρω στήριξης της Ουκρανίας, πάντα σε συνεργασία με τους εταίρους μας, καθώς και τις περαιτέρω προοπτικές της διμερούς συνεργασίας μας.
Και μία από τις πιο σημαντικές αφορά τη συνδρομή μας στη μεταπολεμική ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, με ελληνικές εταιρείες οι οποίες διαθέτουν τεχνογνωσία και εμπειρία να συμβάλλουν καθοριστικά σε αυτή την τιτάνια προσπάθεια ανασυγκρότησης της χώρας σας, ώστε να κλείσουν όσο το δυνατόν πιο σύντομα τα τραύματα του πολέμου. Θα είμαστε παρόντες τόσο στον κατασκευαστικό τομέα, μέσω συμπράξεων δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, όσο και στα πεδία της ψηφιοποίησης, της υγείας, της προστασίας των πολιτιστικών μνημείων.
Ας μου επιτραπεί, μάλιστα, να επαναλάβω το ιδιαίτερο ενδιαφέρον μας για την Οδησσό -την έχω επισκεφτεί εξάλλου, αγαπητέ Volodymyr, δύο φορές-, είναι μία πόλη-σύμβολο, με ιστορικούς και πολιτιστικούς δεσμούς με την Ελλάδα, είναι ταυτόχρονα και μία πόλη-έμπνευση των Ουκρανών, είναι μία πόλη-γέφυρα ανάμεσα στη Μαύρη Θάλασσα, την Κεντρική Ευρώπη, τη Μεσόγειο, αλλά είναι και μία πόλη-νήμα η οποία ενώνει την Ελλάδα με την Ουκρανία.
Θα έλεγα ότι είναι μια φυσική συνέχεια της ιστορίας η οποία συνέδεσε τους λαούς μας στο πέρασμα του χρόνου. Έλληνες έζησαν επί αιώνες στις ακτές του Ευξείνου Πόντου, πρόκοψαν και προσέφεραν εκεί. Οι σχέσεις μας, συνεπώς, έχουν πολύ ισχυρές ρίζες. Σήμερα ενισχύονται και εξελίσσονται και βέβαια θα ενισχυθούν ακόμα περισσότερο αφού κλείσει το παρόν κεφάλαιο. Αγαπητέ Volodymyr, οι γυναίκες και οι άντρες της Ουκρανίας πολεμούν εδώ και σχεδόν τέσσερα χρόνια με απαράμιλλη γενναιότητα για την ελευθερία τους, κερδίζοντας καθημερινά τον σεβασμό και τον θαυμασμό μας, δίνοντας μαθήματα γενναιότητας και ανθεκτικότητας και εμπνέοντας κάθε δημοκρατικό πολίτη από άκρη σε άκρη της Ευρώπης.
Ας ξέρουν ότι η Ελλάδα είναι και θα εξακολουθεί να είναι μαζί τους. Κλείνω εκφράζοντας την ικανοποίησή μου για το άριστο επίπεδο συνεργασίας μεταξύ των χωρών μας, που σήμερα επιβεβαιώσαμε στην προοπτική μιας αμοιβαίας σύμπλευσης, πολιτικής, οικονομικής και -ιδιαίτερα σημαντικής- ενεργειακής. Θέλω να σε ευχαριστήσω θερμά για την παραγωγική και ουσιαστική μας συνάντηση. Και πάλι, καλώς όρισες στην Αθήνα».
Ζελέσνκι: «Ευχαριστούμε την Ελλάδα για την στήριξη στον αγώνα της Ουκρανίας»
Ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι στις δηλώσεις του ευχαρίστησε την Ελλάδα εκ μέρους του ουκρανικού λαού για τη στήριξή της στον αγώνα της Ουκρανίας για εθνική ακεραιότητα και ανεξαρτησία, για να είναι δυνατή η ειρήνη.
Χαρακτήρισε «πολύ σημαντικές» τις συνομιλίες που είχε με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για τις προμήθειες αερίου στην Ουκρανία, και σημείωσε ότι κάθε βράδυ οι Ρώσοι χτυπάνε τις κρίσιμες υποδομές της χώρας του.
«Οι περισσότερες πηγές του αερίου έγιναν στόχοι ρωσικών και κορεατικών πυραύλων και ντρόουν. Ανανεώνουμε κάθε φορά τις υποδομές μας τις οποίες καταστρέφουν οι Ρώσοι αλλά απαιτείται χρόνος και εξοπλισμός» είπε ο κ. Ζελένσκι. Τόνισε επίσης ότι η συνεργασία με την Ελλάδα είναι πολύ σημαντικό μέρος του ενεργειακού πακέτου για τη στήριξη της Ουκρανίας με αέριο, αναγνωρίζοντας παράλληλα τον σημαντικό ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου.
Ευχαρίστησε εκ νέου όσους συμμετείχαν στις συνομιλίες και είπε ότι τον Ιανουάριο ξεκινά η προμήθεια αερίου, ενώ έχουν κανονιστεί και πολύ γρήγορες προμήθειες αερίου επίσης. Ο κ. Ζελένσκι είπε ακόμη ότι υπάρχουν συμφωνίες ήδη έτοιμες και ευχαρίστησε τις αμερικανικές εταιρείες και τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, που συνέβαλαν όπως είπε, για να γίνει πραγματικότητα μέσω της Ελλάδας, η προμήθεια της Ουκρανίας με αέριο των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας ανέφερε ότι ενημέρωσε τον Έλληνα πρωθυπουργό για την κατάσταση στο μέτωπο και για τις προοπτικές για να κλείσει διπλωματικά αυτός ο πόλεμος.
«Η θέση κλειδί είναι η συνέχιση πίεσης προς τη Ρωσία η οποία ξεκίνησε αυτόν τον πόλεμο, και έκανε τα πάντα για να παραταθεί. Όλες οι δυνατότητες για κατάπαυση πυρός απορρίφθηκαν από τη Ρωσία. Οπότε η Ρωσία αξίζει τις περαιτέρω κυρώσεις και είμαστε ευχαριστημένοι από τη στάση της Ελλάδας για τη στήριξη των σχετικών αποφάσεων της ΕΕ» είπε ο κ. Ζελένσκι.
Προσέθεσε ότι η Ελλάδα στηρίζει τις ανθρωπιστικές πρωτοβουλίες «για να γυρίσουν τα απαχθέντα, από τους Ρώσους, παιδιά, στην Ουκρανία» ενώ αναφέρθηκε και στο θέμα της επιστροφής των αιχμαλώτων πολέμου, το οποίο όπως είπε «είναι ένα πολύ ευαίσθητο θέμα για μας» και σημείωσε ότι υπάρχουν αιχμάλωτοι που «κρατούνται από το 2014 τότε που ξεκίνησε η επίθεση της Ρωσίας».
Είπε ότι είναι έτοιμος να δώσει όλα τα ονόματα των αιχμαλώτων και δήλωσε πως θα είναι ευγνώμων στην Ελλάδα εάν βοηθήσει και σε αυτό, ώστε να επιστρέψουν οι αιχμάλωτοι στο σπίτι.
Τέλος ευχαρίστησε για την στήριξη της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή πορεία της Ουκρανίας, και τόνισε ότι περιμένει από την Ελλάδα τη συμμετοχή στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας μετά τον πόλεμο με τη συμμετοχή ελληνικών εταιρειών, προσθέτοντας ότι παρουσίασε σήμερα τις δυνατότητες της χώρας του για σύγχρονες παραγωγές αμυντικών όπλων. «Η Ουκρανία αμύνεται σε αυτόν τον πόλεμο αλλά ανέπτυξε πολλά όπλα με τα οποία μπορούμε να συνεργαστούμε» είπε και έκλεισε τις δηλώσεις του αναφωνώντας «δόξα στην Ουκρανία».
Τι προβλέπει η συμφωνία – Ο «κάθετος διάδρομος» του LNG
Η δήλωση προθέσεων αφορά την προμήθεια φυσικού αερίου στην αγορά της Ουκρανίας για την περίοδο Δεκεμβρίου 2025 έως Μάρτιο 2026.
Η κεντρική πρόβλεψη της συμφωνίας αφορά τη διαδρομή και την πηγή του αερίου:
- Πηγή ενέργειας: Η μεταφορά αφορά ποσότητες υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) προερχόμενες από τις Ηνωμένες Πολιτείες (μέσω της κοινοπραξίας ATLANTIC – SEE, στην οποία συμμετέχει η ΔΕΠΑ).
- Διαδρομή μεταφοράς (Route 1): Το LNG θα μεταφερθεί μέσω του λεγόμενου «κάθετου διαδρόμου», μιας πολυεθνικής διαδρομής που διατίθεται από κοινού από τους Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς (TSOs) πέντε χωρών: Ελλάδα (ΔΕΣΦΑ), Βουλγαρία (Bulgartransgaz), Ρουμανία (Transgaz), Μολδαβία (VestMoldTransgaz) και Ουκρανία (GTSOU).
Κοινή δήλωση Μητσοτάκη – Ζελένσκι
Την 16η Νοεμβρίου 2025, κατόπιν πρόσκλησης του Πρωθυπουργού της Ελληνικής Δημοκρατίας Κυριάκου Μητσοτάκη, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Ελλάδα.
Η επίσκεψη ανέδειξε την ισχυρή και διαχρονική εταιρική σχέση μεταξύ Ελλάδας και Ουκρανίας, η οποία εδράζεται στους μακραίωνους ιστορικούς δεσμούς ανάμεσα στους λαούς της Ουκρανίας και της Ελλάδας, καθώς και στις κοινές αξίες της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του σεβασμού της κυριαρχίας, της διεθνούς δικαιοταξίας και του διεθνούς δικαίου, όπως επίσης και στην κοινή πεποίθηση ότι τα σύνορα των κρατών δεν μπορούν να αλλάζουν διά της βίας.
Κατά την επίσκεψη, ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συζήτησαν τρόπους ενίσχυσης της συνεργασίας με σκοπό την αποκατάσταση μιας συνολικής, δίκαιης και διαρκούς ειρήνης στην Ουκρανία, καθώς και τη διασφάλιση της σταθερότητας και της ασφάλειας στη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα, στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και στη ευρύτερη Ευρωατλαντική περιοχή.
Οι δύο πλευρές επαναβεβαίωσαν την κοινή δέσμευσή τους για την αντιμετώπιση της ένοπλης ρωσικής επίθεσης και την υπέρβαση των λοιπών συνεχιζόμενων προκλήσεων για την περιφερειακή σταθερότητα και την εδαφική ακεραιότητα, συμπεριλαμβανομένων των χωρικών υδάτων, καθώς και για την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων στους τομείς της ασφάλειας, της άμυνας, της οικονομίας, της προστασίας κρίσιμων υποδομών και της ανθρωπιστικής βοήθειας.
Τα μέρη συμφώνησαν επί των εξής:
- Τα μέρη υπογραμμίζουν την επιτακτική ανάγκη για την επίτευξη πλήρους και άνευ όρων κατάπαυσης του πυρός ως πρώτο βήμα για την έναρξη μιας γνήσιας ειρηνευτικής διαδικασίας, η οποία θα διασφαλίσει μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη, σύμφωνα με τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
- Τα μέρη τονίζουν τη σημασία παροχής στην Ουκρανία αξιόπιστων και ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας – οι οποίες θα αποτρέψουν αποτελεσματικά κάθε επανάληψη ένοπλης επίθεσης- μέσω της ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας. Η Ελλάδα επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της να υποστηρίξει την Ουκρανία στην αμετάκλητη πορεία της προς την πλήρη ευρωατλαντική ενσωμάτωση, συμπεριλαμβανομένης της μελλοντικής ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο πλαίσιο αυτό, τα μέρη θα ενισχύσουν τη συνεργασία στην αμυντική βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένων κοινών έργων.
- Τα μέρη υπογραμμίζουν τη σημασία της ενεργειακής ασφάλειας και του εφοδιασμού με φυσικό αέριο και συμφώνησαν να ενισχύσουν τη συνεργασία για τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, την ανάπτυξη ανανεώσιμων μορφών ενέργειας και την αποκατάσταση των ενεργειακών υποδομών της Ουκρανίας που έχουν υποστεί ζημιές από τις ρωσικές επιθέσεις. Η Ελλάδα εξέφρασε την ετοιμότητά της να συμβάλει με τεχνογνωσία και πόρους στην ενίσχυση της ενεργειακής ανθεκτικότητας της Ουκρανίας.
- Τα μέρη συμφώνησαν στην εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας με επίκεντρο την ενίσχυση της ασφάλειας στον θαλάσσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας στην ανάπτυξη και χρήση θαλάσσιων μη επανδρωμένων αεροχημάτων (UAVs), στη διεξαγωγή κοινών ασκήσεων και εκπαιδεύσεων σχετικών με μη επανδρωμένα συστήματα θαλάσσης, καθώς και στην ενισχυμένη ανταλλαγή πληροφοριών για θαλάσσιες απειλές.
- Αμφότερες οι πλευρές αναγνώρισαν τη σημασία της κυβερνοασφάλειας και συμφώνησαν στην ανάπτυξη κοινών πρωτοβουλιών για την ενίσχυση της προστασίας κρίσιμων υποδομών και την αντιμετώπιση κυβερνοεπιθέσεων και υβριδικών απειλών που στοχεύουν αμφότερα τα έθνη.
- Τα μέρη εξέφρασαν την κοινή τους δέσμευση να υποστηρίξουν τις διεθνείς προσπάθειες για τη διασφάλιση της επιστροφής των παιδιών της Ουκρανίας που έχουν παράνομα απαχθεί από τη Ρωσική Ομοσπονδία, καθώς και για την απόδοση ευθυνών στους υπεύθυνους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
- Τα μέρη τόνισαν την ανάγκη διατήρησης πολυεπίπεδης πίεσης επί της Ρωσικής Ομοσπονδίας έως ότου αυτή αποσυρθεί πλήρως από τα ουκρανικά εδάφη, συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο και λογοδοτήσει για τις παραβιάσεις που έχει διαπράξει· συμφώνησαν δε να συντονίσουν, όπου είναι σκόπιμο, την πολιτική κυρώσεων προς ενίσχυση της αποτελεσματικότητάς της.
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε τον βαθύ σεβασμό του για το σθένος του ουκρανικού λαού και την εκτίμησή του για την εταιρική σχέση μεταξύ Ελλάδας και Ουκρανίας. Ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του προς τον Πρωθυπουργό Μητσοτάκη και την Ελλάδα για τη συνεπή υποστήριξή τους στην κυριαρχία της Ουκρανίας και για τη συνεχιζόμενη ανθρωπιστική, πολιτική και αμυντική συνδρομή.
