Ο Αμερικανός πρόεδρος θέλησε να απολαύσει τη χθεσινή ημέρα, η οποία θεωρούσε ότι του ανήκει δικαιωματικά, και έτσι με ένα μπαράζ τριών μεγάλων δημόσιων παρεμβάσεων, στην Κνεσέτ, στην έναρξη αλλά και στη λήξη της Συνόδου στο Σαρμ Ελ Σέιχ, ευχαρίστησε όσους συνέβαλαν στη συμφωνία, προεξοφλώντας τη στήριξη όλων των συμμετεχόντων στο σχέδιό του για τη Μέση Ανατολή, και προειδοποίησε όσους σταθούν απέναντί του.
Με το γνωστό προσωπικό ύφος των παρεμβάσεών του, έφερε σε δύσκολη θέση τους ξένους ηγέτες που βρίσκονταν δίπλα του, ακούγοντας τα προσωπικά του σχόλια, πολλές φορές όχι και τόσο συμβατικά για έναν πρόεδρο των ΗΠΑ.
Όπως, για παράδειγμα, προς την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι, λέγοντας ότι θα την χαρακτήριζε «όμορφη, αν και αν το πει κάποιος στην Αμερική μπορεί κατηγορηθεί γι’ αυτό».
Ή προς τον Εμανουέλ Μακρόν, όταν είδε ότι καθόταν σε θέση μακριά από τις κάμερες, του είπε ότι «μάλλον αποφεύγει τη δημοσιότητα».
Στην ομιλία του δήλωσε επίσης ότι ευχαριστεί όλους όσοι βρέθηκαν στο Σαρμ Ελ Σέιχ, «αλλά υπάρχουν και ορισμένοι που δεν συμπαθώ, μπορεί να μην το γνωρίζουν αλλα ενδέχεται να το μάθουν».
Αντιθέτως, ήταν θερμότατος με τον πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι, τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, τον οποίο, όπως είπε, θα υποστηρίξει και πάλι στις επόμενες εκλογές, και δεν παρέλειψε να αναπέμψει ξανά ύμνους για τον Ταγίπ Ερντογάν, δείχνοντας ότι η σχέση του με τον Τούρκο ηγέτη παραμένει ισχυρή.
Όσο για τους Άραβες, ο κ. Τραμπ δεν έκρυψε τις «προθέσεις» του, καθώς τουλάχιστον δύο φορές στράφηκε προς τους ηγέτες των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, του Κατάρ και τον εκπρόσωπο της Σαουδικής Αραβίας, λέγοντας ότι «αυτοί οι άνθρωποι έχουν πάρα πολλά λεφτά», δείχνοντας ουσιαστικά προς ποιους στρέφεται για την οικονομική στήριξη της επιχείρησης ανασυγκρότησης της Γάζας.
Σε ένα γκροτέσκο σκηνικό, με τον Ν. Τραμπ να απευθύνεται ξεχωριστά σε κάθε ηγέτη που ήταν παρών, ολοκληρώθηκε η Σύνοδος για τη Γάζα, με τον Ν. Τραμπ και τους ηγέτες της Αιγύπτου, του Κατάρ και της Τουρκίας να υπογράφουν ένα κείμενο την Διακήρυξη του Σαρμ ελ-Σέιχ, ένα κείμενο στο οποίο καταγράφεται ένα γενικό και αρκετά αφηρημένο πλαίσιο για την επόμενη ημέρα όχι μόνο για την Γαζα αλλα για ολόκληρη την περιοχή.
Η Διακήρυξη Τραμπ για τη Διαρκή Ειρήνη και Ευημερία προβάλλει μια συναινετική ρητορική ειρήνης, με έμφαση στη συνεργασία, την οικονομική ανασυγκρότηση και την περιφερειακή σταθερότητα, προδιαγράφοντας ένα νέο στάδιο πολιτικών ισορροπιών στη Μέση Ανατολή.
Το κείμενο περιλαμβάνει σαφή αναφορά στην ανάγκη εξάλειψης του εξτρεμισμού και του ριζοσπαστισμού. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη θρησκευτική και πολιτιστική σημασία της περιοχής και στην προστασία των θρησκευτικών χώρων.
Επίσης, προκρίνεται η διπλωματία για την επίλυση των διαφορών και προβάλλεται ένα όραμα για την ευημερία των λαών της περιοχής και εμμέσως συστήνεται η επέκταση και διεύρυνση των Συμφωνιών του Αβραάμ. Στο κείμενο αναγνωρίζονται ίσα δικαιώματα σε Ισραηλινούς και Παλαιστινίους, χωρίς να υπάρχει όμως σαφής αναφορά σε δύο κράτη. Και είναι βεβαίως χαρακτηριστικό ότι η Διακήρυξη αυτή δεν υπογράφεται από τα δύο ενδιαφερόμενα μέρη: το Ισραήλ και την Παλαιστινιακή Αρχή.
Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι «πετύχαμε το πιο δύσκολο, τώρα σειρά έχει το εύκολο», κάτι που δείχνει μια εντελώς ανατρεπτική προσέγγιση και αντιληψη για τη Μέση Ανατολή.
Αν η άσκηση, αφόρητης διπλωματικής πίεσης στον Νετανιάχου και στρατιωτικής στη Χαμάς οδήγησε στη συμφωνία εκεχειρίας, ο δρόμος προς τη μόνιμη ειρήνευση και την αναμόρφωση της Νέας Μέσης Ανατολής είναι πολύ μακρύς και δύσκολος.
Μετά και τη Σύνοδο στο Σαρμ ελ-Σέιχ, ακολουθεί το δύσκολο στάδιο: του αφοπλισμού της Χαμάς, της έναρξης ανοικοδόμησης και ανασυγκρότησης της Γάζας, της αποχώρησης των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα, της δημιουργίας και ανάπτυξης παλαιστινιακής δύναμης ασφαλείας, της συγκρότησης διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης και, φυσικά, του Συμβουλίου της Ειρήνης, που θα αναλάβει ουσιαστικά την επίβλεψη της διακυβέρνησης της Γάζας.
Η Τουρκία βγαίνει ενισχυμένη από τις εξελίξεις στη Γάζα. Κέρδισε πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαδικασία επίτευξης της εκεχειρίας, αλλά και λόγο στην ειρηνευτική διαδικασία, όπου είναι δυναμικά παρούσα χωρίς να αμβλύνει την εχθρική στάση της προς το Ισραήλ.
Μάλιστα, όλος ο προπαγανδιστικός μηχανισμός της τουρκικής προεδρίας διέδωσε χθες το απόγευμα την είδηση ότι η ματαίωση της μετάβασης του Μπενιαμίν Νετανιάχου στο Σαρμ ελ-Σέιχ, ενώ ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς συμμετείχε, ήταν αποτέλεσμα του «βέτο» που, όπως υποστήριξαν, έθεσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ο τελευταίος, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, έδωσε εντολή στο αεροπλάνο του να κάνει κύκλους μέχρις ότου ο Αμπντέλ Φατάχ ελ-Σίσι και η αμερικανική πλευρά τον διαβεβαιώσουν ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δεν θα παρίστατο στη Σύνοδο.
«Δεν ξέρω γιατί, αλλά μου αρέσουν οι σκληροί άνθρωποι περισσότερο από τους ήπιους, εύκολους ανθρώπους. Ίσως είναι θέμα προσωπικότητας, δεν ξέρω. Αλλά αυτός ο κύριος από ένα μέρος που λέγεται Τουρκία έχει έναν από τους ισχυρότερους στρατούς στον κόσμο. Στην πραγματικότητα, ο στρατός είναι ακόμη πιο ισχυρός απ’ ό,τι αντιλαμβάνονται οι περισσότεροι άνθρωποι. Αν κοιτάξετε μερικές από τις πρόσφατες συγκρούσεις, ήταν πάντα στην πρώτη γραμμή — και κέρδιζε. Αλλά ακόμα και όταν κέρδιζε, δεν καυχιόταν ούτε ζητούσε κάποια αναγνώριση. Θέλει απλώς να τον αφήσουν μόνο του. Είναι πράγματι “σκληρός τύπος”, αλλά είναι φίλος μου. Και όποτε τον χρειαζόμουν, ήταν πάντα εκεί για μένα. Γι’ αυτό θέλω να ευχαριστήσω τον Πρόεδρο Ερντογάν»,ήταν ο ύμνος του Αμερικανού προέδρου προς τον Τούρκο ομόλογό του.
Η Τουρκία, επίσης, μέσω αυτής της διαδικασίας, ήρθε πιο κοντά στην Αίγυπτο, και πλέον το κοινό ενδιαφέρον για την επίτευξη βιώσιμης λύσης για τη Γάζα δημιουργεί μια κοινότητα επιδιώξεων που διευκολύνει την προσπάθεια αποκατάστασης των σχέσεων Άγκυρας–Καΐρου.
Πάντως, είναι προφανές ότι η Τουρκία και ο Ερντογάν, εάν θέλουν να συνεχίσουν να έχουν ρόλο στις εξελίξεις, αυτό δεν μπορεί να γίνει με την άρνηση συνύπαρξης με το Ισραήλ και με εκείνον που νόμιμα το εκπροσωπεί, τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Και αυτό θα αποτελέσει μια δύσκολη δοκιμασία για τον Τούρκο πρόεδρο.
Στο Ισραήλ και στο Σαρμ ελ-Σέιχ άρχισαν να γράφονται οι πρώτες σελίδες του σχεδίου Τραμπ για τη Νέα Μέση Ανατολή της “ειρήνης και της ευημερίας”, ενώ απομένουν ακόμη πολλά κεφάλαια που, προς το παρόν, παραμένουν άγραφα.
