Συναγερμός έχει σημάνει σε Αθήνα και Λευκωσία για το ενδεχόμενο υπογραφής ενός τουρκοσυριακού μνημονίου κατά τα πρότυπα του τουρκολιβυκού, που θα αγνοεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου. Τα σχέδια αυτά, έκανε γνωστά ο Τούρκος υπουργός Μεταφορών και Υποδομών, Αμπτουλκαντίρ Ουράλογλου, με δηλώσεις του, που μεταδόθηκαν από το τουρκικό μέσο TGRT Haber. Σύμφωνα με αυτές η Τουρκία βρίσκεται σε προχωρημένες συνομιλίες με τη Συρία για τον καθορισμό Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), προκαλώντας την αντίδραση Ελλάδας και Κύπρου.
Η συγκεκριμένη συμφωνία, αν υλοποιηθεί, αγνοεί την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας
Ο Ουράλογλου, όπως έχει γράψει το in ήταν ο πρώτος Τούρκος αξιωματούχος που αναφέρθηκε δημόσια στο ζήτημα, χαρακτηρίζοντάς το ως δρομολογημένο σχέδιο. «Θα συνάψουμε συμφωνία θαλάσσιας δικαιοδοσίας με τη συριακή διοίκηση. Εργαζόμαστε για ένα σχέδιο δράσης έκτακτης ανάγκης που περιλαμβάνει αεροπορικές, σιδηροδρομικές, οδικές και υπηρεσίες επικοινωνίας στη Συρία», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ουράλογλου.
Σε κάθε περίπτωση, η συγκεκριμένη συμφωνία, αν υλοποιηθεί, αγνοεί την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Κύπρος βρίσκεται ακριβώς απέναντι από την Συρία, ενώ το 40% του νησιού βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή. Ο χάρτης είναι αποκαλυπτικός:
Αντιδράσεις Αθήνας – Λευκωσίας
Η οποία πρόθεση σύναψης συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας – Συρίας, ως χώρες με παρακείμενες ακτές, θα πρέπει να βασίζεται στο Διεθνές δίκαιο και δη στο εθιμικό διεθνές δίκαιο της θάλασσας όπως αυτό αντανακλάται στην UNCLOS, και να λαμβάνει υπόψη τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην περιοχή αναφέρει σε δήλωσή του στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΥΠΕ) ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης. Πρόσθεσε πως «οποιαδήποτε απόπειρα αμφισβήτησης, επηρεασμού ή παραγνώρισης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας συνιστά παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και η Κυπριακή Δημοκρατία θα λάβει όλα τα διαθέσιμα μέτρα σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο».
Ο κ.Λετυμπιώτης πρόσθεσε ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης σε συντονισμό με τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας έχουν ενημερώσει τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις ενδεχόμενες τουρκικές μεθοδεύσεις, λαμβάνοντας ευρωπαϊκή υποστήριξη.
«Η μεταβατική κατάσταση στην Συρία δεν νομιμοποιεί οποιαδήποτε συμφωνία για ΑΟΖ αναφέρουν από την πλευρά τους» ελληνικές διπλωματικές πηγές, τονίζοντας, ότι παρακολουθούν τις εξελίξεις και ότι τα σύνορα στην περιοχή είναι ευρωπαϊκά.
ΠΑΣΟΚ: Οφείλει να το αποτρέψει η κυβέρνηση
Κόμματα της αντιπολίτευσης πάντως ζητούν από την κυβέρνηση να αναλάβει πιο ενεργητικές πρωτοβουλίες ώστε να αποτρέψει ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Σε δήλωσή του, ο Δημήτρης Μάντζος, Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος και υπεύθυνος Κ.Τ.Ε. Εξωτερικών του ΠΑΣΟΚ, σημείωσε: «Η έντονη κινητικότητα στις σχέσεις της Άγκυρας με το νέο καθεστώς της Δαμασκού και κυρίως οι δηλώσεις Τούρκων κυβερνητικών αξιωματούχων, επιτείνουν τους φόβους για ένα νέο σύμφωνο «τουρκολιβυκού» τύπου με τη Συρία, γεγονός που θα μπορούσε να έχει εξαιρετικά δυσμενείς επιπτώσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Ελληνική Κυβέρνηση οφείλει αυτή τη φορά να εκτιμήσει εις βάθος την κατάσταση, υπό το φως του παράνομου μνημονίου Τουρκίας-Λιβυης, αναλαμβάνοντας όλες τις αναγκαίες πρωτοβουλίες σε διμερές, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, για να αποτρέψει τη νέα κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου της θάλασσας και τη δημιουργία τετελεσμένων γεγονότων, που θα προσβάλλουν τα κυριαρχικά δικαιώματα Ελλάδας και Κύπρου στην περιοχή».
ΣΥΡΙΖΑ: Κυρώσεις εάν η Τουρκία προχωρήσει σε παράνομη συμφωνία ΑΟΖ με Συρία
«Οι πληροφορίες περί επικείμενης συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και της μεταβατικής κυβέρνησης της Συρίας με πιθανή συμμετοχή και του ψευδοκράτους, συνιστούν μια νέα σοβαρότατη απόπειρα παραβίασης του Δικαίου της Θαλάσσης, του ευρωπαϊκού κεκτημένου και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας», σημειώνει ο ΣΥΡΙΖΑ και υπογραμμίζει:
«Η κυβέρνηση, αντί να παρακολουθεί τις εξελίξεις περιοριζόμενη σε αφηρημένες δηλώσεις, οφείλει σε συνεργασία με τους εταίρους μας να διεκδικήσει ευρωπαϊκές κυρώσεις σε περίπτωση που υπάρξουν βήματα σε αυτήν την κατεύθυνση.
Ο κ Μητσοτάκης, οφείλει, έστω και καθυστερημένα να εκμεταλλευθεί τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου του 2019, που εξασφαλίσθηκαν από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και την Κυπριακή Δημοκρατία με τα οποία η ΕΕ καλεί στην λήψη «κατάλληλων μέτρων» έναντι της Τουρκίας, σε περίπτωση που προβεί σε παραβατικές ενέργειες σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, ειδικά όσον αφορά τον σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Υπενθυμίζουμε ότι απόρροια της διπλωματικής αυτής επιτυχίας της Ελλάδος και Κύπρου ήταν η επιβολή κυρώσεων σε φυσικά πρόσωπα και εταιρείες, λόγω των παράνομων τουρκικών ερευνών στην κυπριακή ΑΟΖ. Δυστυχώς δε η κυβέρνηση Μητσοτάκη αρνήθηκε να ενεργοποιήσει αυτό το πλαίσιο κυρώσεων για το παράνομο τουρκολιβυκό Μνημόνιο, καθώς όπως είπε ο τότε ΑΝΥΠΕΞ «δεν ήταν στρατηγική επιλογή». Στην ίδια λογική κινήθηκε και σε σχέση με την κρίση του Oruc Reis.
Θα πρέπει παράλληλα η Ελλάδα σε συνεργασία με τους εταίρους της να στηρίξει τη σύγκληση Διάσκεψης ΕΕ- χωρών Ανατολικής Μεσογείου, με τη συμμετοχή της Τουρκίας εάν σεβαστεί το διεθνές δίκαιο στην Ανατολική Μεσόγειο.
Για ακόμη μια φορά, η κυβέρνηση αποδεικνύει ότι αδυνατεί να παρουσιάσει μια στρατηγική για την ανατολική μεσόγειο με αρχή, μέση και τέλος και αρκείται απλώς σε επικοινωνιακά πυροτεχνήματα για την ικανοποίηση των επικοινωνιακών και μικροπολιτικών της επιδιώξεων».
Καταδικάζει το ΚΚΕ
Υπενθυμίζεται ότι στο ενδεχόμενο υπογραφής τουρκοσυριακού συμφώνου είχε αναφερθεί και ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, κατά την ομιλία του στη Βουλή για το νομοσχέδιο για την αναδιάρθρωση των σιδηροδρόμων.
Ειδικότερα, ο Δ. Κουτσούμπας, χαρακτήρισε «επικίνδυνο», το ενδεχόμενο υπογραφής ενός τουρκοσυριακού συμφώνου, κατά τα πρότυπα του τουρκολιβυκού, «που θα αγνοεί εντελώς την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας καταρχήν».
Όπως δήλωσε ο κ. Κουτσούμπας, το ΚΚΕ καταδικάζει και «προειδοποιεί για μία τέτοια εξέλιξη, ωστόσο τόσο η κυβέρνηση, όσο και τα υπόλοιπα κόμματα, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, που χαιρέτισαν την πτώση Άσαντ, δηλαδή την επέμβαση των στηριζόμενων απ’ την Τουρκία και το Ισραήλ τζιχαντιστών, γιατί τα δύο αυτά δεν διαχωρίζονται, έχουν τεράστια ευθύνη».
Ο ίδιος κατηγόρησε τα υπόλοιπα κόμματα ότι έδωσαν «κάλυψη και νομιμοποίηση στην επέμβαση της Τουρκίας που έχει και τη στήριξη των ΗΠΑ». Και πρόσθεσε: «Και τώρα χύνετε κροκοδείλια δάκρυα για αυτά που έπονται σε βάρος των λαών της περιοχής. Δεν διδαχτήκατε τίποτα από αυτό που έγινε με την ευρωατλαντική επέμβαση στη Λιβύη, που και τότε στηρίξατε και την οποία εκμεταλλεύτηκε και τότε η τουρκική κυβέρνηση. Είστε υποκριτές και φαρισαίοι, πάνω απ’ όλα, όμως, είστε επικίνδυνοι».