Αν και τα παραπάνω παραδείγματα, βγαλμένα από τη χριστιανική παράδοση, το απαύγασμα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και βέβαια την αληθινή ζωή, αποτελούν κοινό τόπο για τους ανθρώπους, ειδικά στους καιρούς που ζούμε είναι όσο ποτέ διάτρητα στον χαρακτηρισμό «πατριαρχικά» – ο επιθετικός προσδιορισμός «τοξικά» μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά βούληση.
Τουλάχιστον όμως δίνουν μια αδρή αίσθηση του σημείου που μπορεί να οδηγηθεί ένας άνδρας για την αγάπη μιας γυναίκας. Χρειάστηκε να φτάσουμε στο 2023 για να πληροφορηθούμε με τον πλέον ποταπό, χαμερπή και φτηνό τρόπο ως πού μπορεί να φτάσει μια γυναίκα για την αγάπη -και κυρίως για την αποκλειστικότητα- ενός άνδρα. Οχι σε μάγισσες και χαρτορίχτρες, αφού πλέον υπάρχουν τα μανταλάκια του Facebook.
Την εβδομάδα που μας πέρασε στον παράλληλο κόσμο του Διαδικτύου, ο οποίος, ας το παραδεχτούμε, έχει υποκαταστήσει τον πραγματικό απτό κόσμο, ένα πράγμα μονοπώλησε το ενδιαφέρον. Εύλογα, αφού πρόκειται γι’ αυτό ακριβώς που ξυπνά και διεγείρει τα πιο ταπεινά ανθρώπινα πάθη, έχει αγάπη, πλάνη, κλειδαρότρυπα με διάμετρο μεγαλύτερη κι από εκείνη της τρύπας του όζοντος και βέβαια υπενθυμίζει οικεία κακά με το καντάρι.
Πρόκειται για την πρώτη ελληνική εκδοχή του Facebook Group «Are we dating the same man?», το οποίο απολύτως ταιριαστά στην αισθητική και το περιεχόμενό του μεταφράστηκε στα ελληνικά ως «Μήπως έχουμε τον ίδιο γκόμενο; Ελλάδα Edition». Σκεφτήκατε μόλις κι εσείς ότι το βαρέλι δεν έχει πάτο ή είστε τίποτα οργισμένες μαινάδες που θέλετε να μάθετε αν ο καλός σας σάς είναι πιστός και αφοσιωμένος ο κόσμος να χαλάσει;
Το ήδη viral ιδιωτικό γκρουπ (αυτό σημαίνει ότι μπορεί κανείς να μπει στα άδυτά του μόνο με πρόσκληση) αριθμεί ήδη περί τα 18.000 μέλη, αποκλειστικά γυναίκες, που έχουν θέσει τον εαυτό τους στη μάχη για έναν κόσμο απαλλαγμένο από άνδρες που κάνουν ghosting, gaslighting, φλερτάρουν δεξιά κι αριστερά, πουλούν φύκια για μεταξωτές κορδέλες και αφήνουν τις συντρόφους τους στο «Διαβάστηκε». Οχι μοιράζοντας γενικόλογο απόσταγμα σοφίας, συμβουλές, υποστήριξη ή έστω online παρηγοριά, αλλά μιλώντας με στοιχεία. Συγκεκριμένα με φωτογραφίες των ανδρών για τους οποίους επιθυμούν να μάθουν εάν έχουν μάτια -και αυτιά και χέρια και άλλα σωματικά μέλη- για άλλες γυναίκες.
Η Ελληνίδα social media manager
Ιδρύτρια του ελληνικού γκρουπ το οποίο μέσα σε πέντε ημέρες κατάφερε να αριθμεί 18.000 μέλη είναι η Ναταλί Γερογλή Γρηγορίου. Social media manager από τον Βόλο, με 55.000 followers στο Instagram και άλλους 12.000 στο TikTok, έγινε εν μια νυκτί θέμα συζήτησης εξαιτίας της αμφιλεγόμενης απόφασής της να δημιουργήσει αυτό που κάποιοι περιγράφουν -χολερικά- ως online αστυνομία της εξαπάτησης. Σε επικοινωνία που είχε το «ΘΕΜΑ» μαζί της η κυρία Γρηγορίου δήλωσε ξαφνιασμένη και η ίδια από το θηριώδες ενδιαφέρον που έχει εκδηλωθεί για τη διαδικτυακή ομάδα, την οποία λέει πως αποφάσισε να ιδρύσει παρακολουθώντας μια τηλεοπτική σειρά στην οποία γινόταν μνεία στην αντίστοιχη ομάδα της Καλιφόρνια.
Κάποιες από τις γυναίκες που είναι μέλη του γκρουπ έχουν πέσει θύματα revenge porn από πρώην συντρόφους τους, οι οποίοι αποφάσισαν να τις εκδικηθούν για τη συμμετοχή τους στη σελίδα. Για το συγκεκριμένο ζήτημα λέει πως έχει ήδη απευθυνθεί στις αρμόδιες Αρχές. Οσο για το εάν αναγνωρίζει ότι μια τέτοια σελίδα θυματοποιεί εκ προοιμίου τις γυναίκες, θεωρώντας τες πιο πιθανά θύματα εξαπάτησης απ’ ό,τι τους άνδρες, η κυρία Γρηγορίου απαντά πως η απάτη δεν έχει φύλο. Απλώς η ίδια θέλει να βοηθήσει τις γυναίκες, οι οποίες μπορούν μέσω του γκρουπ να δημοσιεύσουν είτε φωτογραφίες από το Instagram του άνδρα που τις ενδιαφέρει, είτε το όνομά του.
Η ιδιωτικότητα
Παρότι θεωρητικά οι φωτογραφίες που δημοσιεύονται σε ανοιχτούς λογαριασμούς του Instagram είναι ορατές και προσβάσιμες σε όλους, η χρήση τους για άλλους σκοπούς, σε άλλες σελίδες και από άλλους ανθρώπους εξακολουθεί να βρίσκεται στα όρια του νομότυπου, αφού περιορίζει έντονα το δικαίωμα της ιδιωτικότητας. Αυτό υπογραμμίζει στο «ΘΕΜΑ» ο δικηγόρος με ειδίκευση στην προστασία προσωπικών δεδομένων, στη διανοητική ιδιοκτησία και στο δίκαιο των τηλεπικοινωνιών Στέργιος Κωνσταντίνου.
Ο ίδιος εξηγεί ακόμα ότι κάθε άνδρας που θα δει τη φωτογραφία του να αναρτάται σε μια τέτοιου είδους σελίδα του Facebook μπορεί να επικοινωνεί απευθείας με το κοινωνικό δίκτυο και να ζητά την απομάκρυνση της εικόνας του η οποία δημοσιεύεται -δηλαδή γίνεται βορά – χωρίς την προηγούμενη άδεια ή συγκατάθεσή του. Αλλά αυτά είναι μάλλον ψιλά γράμματα για τις γυναίκες που αγωνιούν για την ευημερία της προσωπικής ζωής τους και εφόσον οι ίδιες δεν μπορούν, δεν θέλουν ή ίσως δεν αντέχουν να βγάλουν άκρη με τον σύντροφό τους, βρίσκουν σε σελίδες τύπου «Μήπως έχουμε τον ίδιο γκόμενο;» τον ιδανικό μεσάζοντα. Αν το καλοσκεφτεί κανείς, είναι το προξενιό από την ανάποδη.
Η δημιουργία τέτοιων διαδικτυακών κοινοτήτων φαντάζει απολύτως λογική αν κανείς βάλει κάτω τα μαθηματικά. Το 2022 υπολογίζεται ότι 366 εκατομμύρια χρήστες του Ιντερνετ αναζήτησαν τον έρωτα -της μιας ζωής ή της μιας βραδιάς- στις εφαρμογές online γνωριμιών τύπου Tinder, ανεβάζοντας τον τζίρο του διαδικτυακού νυφοπάζαρου στα 2,86 δισ. δολάρια για την περασμένη χρονιά. Εφόσον οι άνθρωποι γνωρίζονται και ερωτεύονται πια online, ακούγεται μάλλον λογικό να χωρίζουν κι έτσι. Το ζήτημα είναι γιατί χρειάζεται η διαπόμπευση και ο δημόσιος λιθοβολισμός. Μάλλον γιατί το είδος μας παραμένει μοχθηρό, ανεξαρτήτως εξελικτικού σταδίου.
Online φεμινισμός
Πλέον κάθε μεγαλούπολη διαθέτει κι από ένα τουλάχιστον γκρουπ με γυναίκες της διπλανής πόρτας να επιδίδονται σε ένα νεόκοπο κυνήγι μαγισσών – όπου μάγισσες, αντικαταστήστε με την απιστία, την πολυγαμία, την εξαπάτηση. Η πρώτη τέτοια online φεμινιστική αδελφότητα δημιουργήθηκε πριν από περίπου έναν χρόνο στη Νέα Υόρκη.
Φυσικά, είχε ουρανομήκη απήχηση και επιτυχία -σήμερα αριθμεί 75.000 μέλη-, τόση και τέτοια ώστε σύντομα ανάλογα γκρουπ άρχισαν να ξεφυτρώνουν και σε άλλες πόλεις των ΗΠΑ. Πλέον κάθε γυναίκα που ζει από το Σικάγο και το Λος Αντζελες μέχρι το Ντουμπάι, το Σίδνεϊ και βέβαια την Αθήνα μπορεί να ξεμπροστιάσει τον σύμβιό της απλώς και μόνο στην υποψία ότι είναι άστατος πολύ.
Η συντροφική σχέση δεν είναι προαπαιτούμενη για να «ξεσκονίσει» μια γυναίκα τον καλό της – εδώ που τα λέμε, από τη στιγμή που δεν υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη, δεν στοιχειοθετείται και σχέση, αλλά μην το πείτε στα κορίτσια που καρδιοχτυπούν και τα πικράνετε. Το ζήτημα είναι ότι οι σελίδες του εξωτερικού λειτουργούν ως μια αενάως διαστελλόμενη δεξαμενή κριτικών για άνδρες -σαν αυτές που μπορεί να διαβάσει κανείς για εστιατόρια, μπαρ, ξενοδοχεία, κ.ο.κ.- τους οποίους μια γυναίκα μπορεί να έχει συναντήσει για λίγες μόνο ώρες στη διάρκεια ενός ραντεβού ή που μπορεί να μην τους έχει συναντήσει ποτέ και απλά να συνομιλεί μαζί τους σε κάποια εφαρμογή.
Ναι, είναι στιγμές που το ψαχούλεμα του κινητού για τον εντοπισμό «ενοχοποιητικών» στοιχείων μοιάζει με πταίσμα. Η νέα γυναικεία χειραφέτηση θεωρεί προφανώς όλους τους άνδρες ανεξαιρέτως άστατους, συναισθηματικά ασταθείς, επιπόλαιους, ένοχους χωρίς κανένα ελαφρυντικό. Ή μάλλον έτσι τους θέλει ο εκφυλισμός της συζήτησης για τη γυναικεία χειραφέτηση και την κατάκτηση της ουσιαστικής ισότητας.
Βέβαια στην εποχή της παντοκρατορίας των κοινωνικών δικτύων οτιδήποτε μοιάζει καταδικασμένο να μην ωριμάζει, αλλά να περνά απευθείας από τη φάση του άγουρου σε εκείνη του σάπιου. Ο παραπάνω επιθετικός προσδιορισμός περιγράφει με σχετική επάρκεια αυτό που συμβαίνει στα -μάλλον όχι τόσο κρυφά και μυστικά- γκρουπ του Facebook όπου μαινόμενες -ή μήπως απελπισμένες;- γυναίκες ξεμπροστιάζουν με το καντάρι άνδρες.
Το ακόμα πιο απογοητευτικό είναι πως έτσι τρέφουν την πεποίθηση ότι ευνουχίζουν τα αρσενικά, ενώ στην πραγματικότητα δεν κάνουν τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο από το να πυροβολούν τα ίδια τους τα πόδια.