Δυναμικούς τρόπους για να ανακάμψει στο διεθνές πολιτικό στερέωμα αναζητεί η ΕΕ, το κύρος της οποίας τρώθηκε εν πολλοίς και από την τριμερή συμφωνία για την ασφάλεια μεταξύ της Αυστραλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και των ΗΠΑ, AUKUS.
Είναι κοινό μυστικό, ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση, ελλείψει στρατού και – ουσιαστικά – ενιαίας αμυντικής πολιτικής, βλέπει να περιθωριοποιείται ακόμη και στη «γειτονιά» της, όπως κατέδειξαν οι πρόσφατες εξελίξεις σε Συρία, Λιβύη, Αφγανιστάν.
Η αγνόηση της μόνης ευρωπαϊκής χώρας, της Γαλλίας, που διατηρεί συμφέροντα στον Ινδοειρηνικό, από τον αγγλοσαξωνικό άξονα ΗΠΑ, Βρετανία και Αυστραλία με την AUKUS που έφερε νέα δεδομένα στον παγκόσμιο γεωστρατηγικό χάρτη, δίνει τώρα νέα ώθηση στα σχέδια ανάκτησης της αυτονομίας της ΕΕ.
ΚΟΣΜΟΣ 18/09/2021 22:20
AUKUS -«Υπάρχει σοβαρή κρίση με ΗΠΑ και Αυστραλία, θα έχει επιπτώσεις και στο ΝΑΤΟ», λέει ο Γάλλος ΥΠΕΞ
ΚΟΣΜΟΣ 18/09/2021 19:01
Η γαλλική απάντηση στο AUKUS -Γαλλία και Ινδία ανακοίνωσαν εμβάθυνση της συνεργασίας τους
«Την ΕΕ δεν την υπολογίζει κανείς…»
Εξάλλου, όπως δήλωσε και στο iefimerida.gr ο Κωνσταντίνος Φίλης, «είναι βέβαιο πως το γόητρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης πλήττεται έτι περαιτέρω, στη λογική ότι δεν μπορεί να είναι παγκόσμιος παίκτης και ότι δεν τη λαμβάνει τελικά κανείς πολύ σοβαρά υπ’ όψιν, ούτε οι Αμερικανοί, ούτε οι Κινέζοι».
Πώς θα αντιδράσει η ΕΕ;
Σε ένα τέτοιο σκηνικό, έχει ιδιαίτερη σημαρία η προ ημερών δήλωση από την πρόεδροςτης Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, με αφορμή τις πρόσφατες εξελίξεις στο Αφγανιστάν, πως «η ΕΕ πρέπει να πάρει διδάγματα και να αποκτήσει την πολιτική βούληση να δημιουργήσει τη δική της στρατιωτική δύναμη για να επεκταθεί σε μελλοντικές κρίσεις».
Στην ετήσια ομιλία της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχοντας υπάρξει Ομοσπονδιακή υπουργός Άμυνας από το 2013 ως το 2019, εξέφρασε πως υπάρχουν ανησυχητικά ερωτήματα, με αφορμή την αποχώρηση της αποστολής υπό την ηγεσία των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν και την επακόλουθη κατάρρευση της κυβέρνησης του προέδρου Ασράφ Γάνι.
«Μπορεί να έχει κανείς τις πιο προηγμένες δυνάμεις στον κόσμο αλλά αν δεν είναι έτοιμος να τις χρησιμοποιήσει, ποια είναι η χρήση τους; Αυτό που μας κρατούσε πίσω μέχρι τώρα δεν είναι απλώς μια έλλειψη δυναμικότητας, είναι η έλλειψη πολιτικής βούλησης. Και αν αναπτύξουμε αυτήν την πολιτική βούληση, υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε σε επίπεδο ΕΕ», προσέθεσε στην ομιλία της. Τόνισε δε, αναφερόμενη στο ΝΑΤΟ ότι «δεν υπάρχει κανένα ζήτημα ασφάλειας και άμυνας για το οποίο η απάντηση είναι λιγότερη συνεργασία. Πρέπει να επενδύσουμε στην κοινή εταιρική σχέση μας και να αξιοποιήσουμε τη μοναδική δύναμη της κάθε πλευράς».
Η Φον ντερ Λάιεν προανήγγειλε εξάλλου ότι «υπό τη γαλλική Προεδρία, ο πρόεδρος κ. Μακρόν και εγώ θα συγκαλέσουμε Σύνοδο Κορυφής για την ευρωπαϊκή άμυνα». Σημειώνεται ότι η Γαλλία αναλαμβάνει την προεδρία της ΕΕ από τον Ιανουάριο ώς τον Ιούνιο του 2022. Σε μια ΕΕ από την οποία θα λείπει η Καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, ο Εμανουέλ Μακρόν αναμένεται να λάβει πιο δυναμικό ρόλο προς την κατεύθυνση της Ενιαίας Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Αμυνας των «27».
Εξάλλου, με αφορμή την χαώδη απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν, ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, τάχθηκε υπέρ της δημιουργίας μιας ευρωπαϊκής δύναμης ταχείας αντίδρασης με 5.000 στρατιώτες, ζητώντας από τα 27 κράτη – μέλη να δράσουν άμεσα. «Πρέπει να είμαστε ικανοί να ενεργήσουμε με ταχύτητα» δήλωσε χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, ο Ζοζέπ Μπορέλ τόνισε πως η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν ενημερώθηκε για το σύμφωνο ασφαλείας ανάμεσα στις ΗΠΑ, την Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο για την περιοχή του Ινδικού-Ειρηνικού Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας σημείωσε ακόμη πως η ΕΕ «θα αναλύσει τις συνέπειές του». «Η ανάλυση αυτής της κατάστασης και η αποτίμηση των συνεπειών αυτής της συμμαχίας θα γίνουν κατά την προσεχή σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, στις 18 Οκτωβρίου στο Λουξεμβούργο, και προσφέρουν μία ευκαιρία για συζητήσεις για την συμμαχία αυτή», προσέθεσε.
Δεν είναι τυχαίο ακόμη, ότι ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο κανάλι France 2 έκανε λόγο για «σοβαρή κρίση» με τις ΗΠΑ και την Αυστραλία, μετά
από τον τορπιλισμό αυτής της συμφωνίας, για την προμήθεια γαλλικών υποβρυχίων, ύψους 54 δισεκατ. ευρώ που προκλήθηκε από την AUKUS. Παράλληλα, ο κ. Λε Ντριάν συμφώνησε με τον Ινδό ομόλογό του να συνεργαστούν οι δύο χώρες τους σε ένα πρόγραμμα για την προώθηση «μιας πραγματικά πολυμερούς διεθνής τάξης», σύμφωνα με το Γαλλικό ΥΠΕΞ.
Ο Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν και ο Σουμπραχμανιάν Τζαϊσανκάρ συμφώνησαν επίσης, στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν, να εμβαθύνουν τη στρατηγική συνεργασία τους που βασίζεται «σε μια σχέση πολιτικής εμπιστοσύνης μεταξύ δύο μεγάλων κυρίαρχων κρατών του Ινδοειρηνικού», προστίθεται στην ανακοίνωση.
Την ίδια ώρα, ο Γάλλος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Κλεμάν Μπον, μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό France24 φάνηκε ιδιαίτερα επικριτικός απέναντι στην Αυστραλία και στη Μεγάλη Βρετανία και δήλωσε πως ήρθε η ώρα «να δράσουμε ως Ευρωπαίοι» και «να ενισχύσουμε την στρατηγική και αμυντική μας ικανότητα». Επικρίνοντας την απόφαση της Αυστραλίας να ματαιώσει το συμβόλαιο που είχε υπογράψει με τη Γαλλία για την κατασκευή πυρηνικών υποβρυχίων, προς όφελος των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου, έκανε λόγο για «σοβαρή ρήξη εμπιστοσύνης εκ μέρους της Αυστραλίας».
Η AUKUS εξόργισε τη Γαλλία, σύμμαχο των ΗΠΑ και της Βρετανίας στο ΝΑΤΟ, και την οδήγησε να ανακαλέσει τους πρεσβευτές της από την Ουάσινγκτον και την Καμπέρα, ενώ ενόχλησε την Κίνα, τη μεγάλη δύναμη στην περιοχή του Ινδικού-Ειρηνικού Ωκεανού.
Από την άλλη, η Αυστραλία υποστηρίζει ότι ήταν «ειλικρινής, ανοικτή και έντιμη» με τη Γαλλία όπως υποστήριξε σήμερα ο Αυστραλός υπουργός Άμυνας, δηλώνοντας ότι είχε ενημερώσει το Παρίσι για τις αμφιβολίες της ως προς την συμφωνία για τα γαλλικά υποβρύχια.
Η Αυστραλία εγκατέλειψε τη συμφωνία του 2016 με τον γαλλικό όμιλο Naval για την προμήθεια στόλου συμβατικών υποβρυχίων, ανακοινώνοντας την Πέμπτη το σχέδιό της να κατασκευάσει τουλάχιστον οκτώ πυρηνοκίνητα υποβρύχια με αμερικανική και βρετανική τεχνολογία στο πλαίσιο της τριμερούς συνεργασίας για την ασφάλεια, τη λεγόμενη AUKUS.
«Θύελλα» αντιδράσεων μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας
Πάντως, η συμφωνία οδήγησε την Ουάσινγκτον σε άνευ προηγουμένου διπλωματική κρίση με το Παρίσι, που σύμφωνα με αναλυτές θα μπορούσε να προκαλέσει ζημιά διαρκείας στη συμμαχία των ΗΠΑ με τη Γαλλία και την Ευρώπη, θέτοντας επίσης εν αμφιβόλω το ενωμένο μέτωπο που προσπαθεί να δημιουργήσει η κυβέρνηση του Μπάιντεν απέναντι στην Κίνα.
Το Παρίσι χαρακτήρισε την ακύρωση της συμφωνίας «πισώπλατη μαχαιριά», με τον υπουργό Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν να δηλώνει ότι οι σχέσεις με τις ΗΠΑ και την Αυστραλία εισήλθαν σε «κρίση». Μολαταύτα, ο υπουργός Άμυνας Πίτερ Ντάτον δήλωσε σήμερα ότι η Αυστραλία εξέφραζε τις ανησυχίες της στη Γαλλία αναφορικά με την παραγγελία, η οποία αποτιμήθηκε στα 40 δισεκ. δολάρια το 2016, και θεωρήθηκε ότι θα κόστιζε πολύ περισσότερα σήμερα, επί περίπου 2 χρόνια.
«Οι ισχυρισμοί ότι οι ανησυχίες δεν είχαν διατυπωθεί από την αυστραλιανή κυβέρνηση, απλά αψηφούν, ειλικρινά, ό,τι είναι δημόσια καταγεγραμμένο και σίγουρα ό,τι λέγαμε δημοσίως για μεγάλο διάστημα», δήλωσε ο Ντάτον στο Sky News. Ο πρωθυπουργός Σκοτ Μόρισον δήλωσε την Παρασκευή ότι είχε εκφράσει «πολύ σημαντικές ανησυχίες» για τη συμφωνία στον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν τον Ιούνιο και είχε ξεκαθαρίσει ότι η Αυστραλία «θα χρειαστεί να λάβει μια απόφαση με βάση το εθνικό μας συμφέρον».
Ο υπουργός Οικονομικών Σάιμον Μπέρμιγχαμ δήλωσε ότι η Αυστραλία είχε ενημερώσει τη Γαλλία για τη συμφωνία αλλά σε σημερινές του δηλώσεις αναγνώρισε ότι οι διαπραγματεύσεις ήταν μυστικές, δεδομένου του πόσο ευαίσθητο ήταν το ζήτημα. Ο Ντάτον και ο Μπέρμιγχαμ αρνήθηκαν να αποκαλύψουν το κόστος της νέας συμφωνίας, πάντως ο Ντάτον παραδέχθηκε ότι «δεν πρόκειται να είναι ένα φθηνό πρόγραμμα» εξοπλισμών.
