Δυσλεξία!!!

Σεπ 19, 2014 Υγεία

Απο την Εύη Ιωαννίδου

Η Δυσλεξία είναι μια μορφή μαθησιακής δυσκολίας, κατά την οποία το άτομο, μικρής ή μεγάλης ηλικίας, παρουσιάζει δυσκολίες στην ανάλυση των λέξεων σε ακουστικές μονάδες συλλαβικής βάσης και στη σύνθεση συλλαβικών ακουστικών μονάδων σε λεξικά σύνολα με εννοιακό περιεχόμενο. Παρατηρείται σε όλους τους πολιτισμούς που έχουν γραπτή γλώσσα, και δεν έχει σχέση με κάποια νοητική καθυστέρηση.

Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Νευρολογίας καθορίζει τη δυσλεξία ως “διαταραχή που φανερώνεται από τις δυσκολίες στην εκμάθηση του διαβάσματος, παρά την επαρκή νοημοσύνη και τις κοινωνικές και πολιτιστικές ευκαιρίες του ατόμου”. Η δυσλεξία δεν είναι αυστηρά μόνο μια διαταραχή ανάγνωσης που χαρακτηρίζεται από τις αντιστροφές. Είναι ένα σύνδρομο των πολλών και ποικίλων συμπτωμάτων που έχει επιπτώσεις σε εκατομμύρια παιδιά και ενήλικες. Για να διαβάσει και να συλλαβίσει κανείς απαιτείται ο συντονισμός πολλών εγκεφαλικών λειτουργιών. Τα προβλήματα προκύπτουν σε ένα ή περισσότερα λειτουργικά επίπεδα.

Η δυσλεξία μπορεί να χωριστεί άτυπα σε δυο κατηγορίες:

1.Η αναπτυξιακή δυσλεξία είναι μια νευροβιολογικά βασισμένη έλλειψη στην απόκτηση των δεξιοτήτων ανάγνωσης και ορθογραφίας, σε σχέση πάντα με τις γενικές διανοητικές δυνατότητες του ατόμου.
2.Η δυσλεξία είναι μια απόκλιση μεταξύ ενός υψηλού αποτελέσματος στα τεστ νοημοσύνης και των χαμηλών αποτελεσμάτων στα τεστ ανάγνωσης/ορθογραφίας.

Τα δυσλεκτικά άτομα πολλές φορές αντιμετωπίζουν πρόβλημα δυσκολίας ή ανικανότητας στο να αντιληφθούν τις ομοιότητες των αρχικών ήχων των λέξεων. Συχνά η δυσλεξία εκδηλώνεται ως αδυναμία ακουστικής σύλληψης και διάκρισης φθόγγων, με αποτέλεσμα τα άτομα αυτά να δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν φθόγγους που μοιάζουν ηχητικά μεταξύ τους, όπως α-ο, ο-ου, ε-ι.

Πρόβλημα μπορεί να παρουσιάζουν και με την οξύτητα άλλων φθόγγων, όπως:

Β-Φ: βάρος – φάρος, φόβος – βαφή
Δ-Θ: δάσος – Θάσος, δεσμός – θεσμός
Σ-Ζ-Ξ: σώζω – συζήτηση – σύξευξη<

Στην περίπτωση αδυναμίας οπτικής αντίληψης, τα δυσλεκτικά άτομα δεν μπορούν να συγκρατήσουν στη μνήμη τους τις λεπτές διαφορές μεταξύ μερικών γραμμάτων, αριθμών, μορφών ή σχημάτων, όπως:

Γράμματα: α – ο, ε – ω, β – φ, β – θ, γ – χ, ζ – ξ, ει – ιε, αι – ια
Αριθμοί: 7 – 1, 6 – 9, 5 – 3, 2 – 3, 8 – 4, 45 – 54, 23 – 32, 36 – 63
Γράμματα και αριθμοί: ρ – 9, ε – 3, κ – 4, οι – 10

Αντιμεταθέτουν γράμματα, συλλαβές, λέξεις (π.χ. πότρα αντί πόρτα)
Παραλείπουν γράμματα, συλλαβές, λέξεις (π.χ. πόρι αντί ποτήρι)
Προσθέτουν γράμματα, συλλαβές, λέξεις (π.χ. δορόμος αντί δρόμος)
Παρατονίζουν γράμματα, συλλαβές, λέξεις (π.χ. σπιτί αντί σπίτι)
Παραφθείρουν λέξεις (π.χ. μάλβι αντί μολύβι)
Ακρωτηριάζουν λέξεις (π.χ. τπζια αντί τραπέζια)
Γράφουν με κατοπτρική γραφή (π.χ. Иίτνος αντί Ντίνος)

Υπάρχουν βέβαια μια σειρά από ενδείξεις, ενέργειες προειδοποιητικές για ένα δυσλεκτικό άτομο. Αυτές είναι οι ακόλουθες:

Δυσκολίες στο γραπτό λόγο
Δυσκολίες στη γραφή
Σοβαρά προβλήματα στην ορθογραφία
Αργοπορία στη μάθηση της ανάγνωσης
Δυσκολίες στα μαθηματικά, ειδικά στην αφομοίωση συμβόλων και μορφών όπως οι πίνακες πολλαπλασιασμού
Προβλήματα στη βραχυπρόθεσμη μνήμη και οργάνωση
Δυσκολίες στην παρακολούθηση γραπτών οδηγιών και αλληλουχίας δρωμένων
Προβλήματα στην ανάγνωση γραπτών κειμένων
Παλινδρομική εκδήλωση ικανοτήτων
Δυσκολίες στον προφορικό λόγο
Προβλήματα στην εκτίμηση της απόστασης και της ενημερότητας του χώρου
Σύγχυση δεξιού και αριστερού

Αν και κατά καιρούς προτείνονται διάφορες προσεγγίσεις αντιμετώπισης της δυσλεξίας, η επιστημονική κοινότητα δεν δείχνει να έχει σταθεροποιήσει κάποια από αυτές. Σε αυτό το πλαίσιο διατυπώνεται η πεποίθηση ότι περισσότερο μαθαίνει να ζει κανείς με τη δυσλεξία παρά την ξεπερνά. Παρ’ όλα αυτά μια αξιολόγηση θα είναι το πρώτο βήμα για να βοηθηθεί το παιδί ή το νεαρό άτομο προκειμένου να ξεπεράσει τις δυσκολίες του. Διαθέτοντας αυτή την αξιολόγηση, ο καταρτισμένος εκπαιδευτικός μπορεί να προσαρμόσει το διδακτικό του πρόγραμμα στις ειδικές μαθησιακές ανάγκες του παιδιού, προκειμένου να ενισχύσει την αυτοπεποίθησή του, τα κίνητρα και τις στρατηγικές διεκπεραίωσης της μάθησης.